Bakarra da egia

Troll-a naiz sare sozial batean, jendaurrean erakusten dudan jarrera politikoaz oso bestelako iritziak plazaratzeko. Gertuko lagun batek oparitu eta eskainitako liburu bat saldu dut bigarren eskuko liburu denda batean, eskaintza idatzita agertzen zen orrialdea erauzita. Ez diot lagun on bati inoiz kontatu bere senargaiarekin sexua izan dudala, biak etxean zeudela. Auzokidearen WiFia erabiltzen dut. Nafarroako politikari garrantzitsu baten argazkia dut streaper batekin, inori erakutsi ez diodana, atzeratzeko une egokiaren zain. Mutil-lagunaren mugikorreko mezuak nire ordenagailutik irakurri ahal izateko sistema erabiltzen dut.

*   *   *

Beharbada egiarekiko harreman gatazkatsua izan daiteke gaur egungo gizartea hobekien deskriba dezakeena. Berez, edozein gizarte aldaketak egiaren paradigma aldaketa dakar. XIX. mendera arteko egia bakarraren eredutik egiaren aurpegi askotasunera, bakoitzak bere egia duelako ustekizunera, nolabait esateko, egiaren liberalizazio edo, nahiago bada, pribatizaziora. Baina zantzuak badaude hortik haragoko urratsa ematen hasi garela. Gertakizunean murgilduta gauden heinean gaitz zaigu egiaren aurpegi berriak (post-egiak, niaren literaturak benetakotasunaren arietearekin fikzioa eraisteko lanak) zer ekarriko duen.

*   *   *

Nire irudiko azkenaldiko literaturan eman den paradoxa bat autofikzioak ekarri du. Fikzioak errealitatearekin eraikia zuen harremanean egiak tokirik ez edukitzeak tarte handiagoa uzten zien idazleei egiatiak izateko, barruko demonioak azalerazteko, orain autofikzioak ezartzen duen harremanean baino. Are nork bere burua nahita zabar deskribatzearen atzean irakurleak pentsa dezake malditismoaren bidezko edertze bat dagoela, gehiegizko zuritze bat bezain susmagarria. Nire ustez, autofikzioaren egia ustekizunak bere kontra egiten du.

*   *   *

Aurrekoan bururatu zitzaidan fikzioa eta egiaren arteko harreman berria ezartzeko bide kuantikoa izan zitekeela. Esperimentua egitea bururatu zitzaidan. Bi zerrenda osatuko nituzke: lehenean, inori aitortu ez dizkiodan gauza lotsa emangarriak, egia gordin tratatu gabeak, edertu gabeak. Beste zerrenda batean nireak ez diren (baina izan zitezkeen) bekatuak aletuko nituzke, pertsonaia bati egozgarriak, beraz, egin izan banitu aitortuko ez nituzkeen gauza halaber lotsa emangarriak. Bi zerrendak bata bestearen ondoan eman, irakurleari (kasu honetan, zuri) segurtatuz haietako baten ekintza guzti-guztiak egin ditudala eta bestearen bakar bat ere ez. Bakarra dela egiazkoa.

Horrek, esperimentua ongi ateratzen bada, bermatuko luke idazketa egia-eramaile bat, baina aldi berean fikzioari eremua ukatu gabe. Irakurleak ez du nitaz deus gehiago jakinen, ezinen nau zehatz epaitu, ez nire lekukotasuna zalantzan jarri, egiarekiko engaiamendua ere ez. Schrödingerren tankerako egiarekikoa.

*   *   *

Ama hil zen goizean bertan ospitale bereko erizain batekin kontaktatu nuen Grindren bidez. Ez zait Proust benetan gustatzen, ez diodan bezainbeste behintzat. Euskara ikasten hasi nintzen polizia nazionala izateko erabilgarria izanen zitzaidalakoan. Artikulu honen muina plagiatu dut aldizkari honen irakurle batez bestekoak irakurriko ez duela uste dudan (beste hizkuntza bateko) blog batetik. Droga eskaintzen didatenean sartzekoarena egiten dut, baina putz egiten dut sudurreratzeko keinuarekin batera. Uste dut naizela euskaraz jardunean ari den euskal idazlerik onena.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2024-09-18 | Jon Alonso
Bosgarren zutabea

Erribera, historian, sekula euskalduna izan ote den; horra hor Nafarroan, duela berrogei urtetik hona, hainbestean behin errepikatzen den eztabaida bizantziarra (eztabaida bizantziarra: eztabaida alferrekoa, zeinean alde bakoitzak ezin baitizkio frogatu bere baieztapenak beste... [+]


2024-09-18 | Castillo Suárez
Aldairak

Etxez aldatzen naizenean, edo, areago, norbait etxetik joaten denean, oroiminak hartzen dizkit burua eta bihotza. Orduan hasten naiz zer gordeko dudan eta zer ez erabakitzen saiatzen. Izan ere, objektu guztiek lotzen gaituzte zerbaitetara, edo norbait ekartzen digute gogora;... [+]


Lurraren altxamenduak

Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]


Palestinak munduari dakarkiona

Ezaguna da enpresa frantses batzuek (Thales, Airbus, Dassault) aspalditik laguntzen dutela Israel haren ekipamendu militarra osatzen. Disclose elkartearen inkesta baten arabera, berriz, Frantziako Gobernuak berak hornitu dizkio osagai elektronikoak Israeli, Gazako zibilak... [+]


Pentsamendu askeak

Gauzak ez dira horrela, gauzak horrelaxe daude. Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Gorka Urbizuren diskoa osorik eta patxadaz entzun nuenean. Uste nuen aurkikuntza itzela egin nuela identifikazio horrekin, inozentea ni! Gerora ohartu naiz, merchandising-erako leloa izateaz... [+]


Teknologia
Mundu ikuskerAA

Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]


Materialismo histerikoa
Merezita

Krisi existentzial dezente ditut inguruan. Nerabezaroa/gaztaroa itxurakerian pasa, antzezten helburu zutena pertsona onak (ona izanik justua, ez denari baietz esaten dion lerdoa) izatea, benetako bizitza bat bizitzea zela, are, iraultza egitea, eta, orain, berrogei urteak pasa,... [+]


Lokutorio greba Zaballan

Espainiako Estatuko espetxeetatik Euskal Herriratu gintuztenetik Zaballako espetxean komunikazioaren alorrean gabezia ugari topatu ditugu. Aurrez aurreko gutxiago eta laburragoak dauzkagu, lokutorioko bisitak baldintza tekniko kaxkarretan gauzatu behar izan ditugu eta telefono... [+]


Eguneraketa berriak daude