Feminismoaz hausnartzen
Ezin da ukatu mugimendu feministak izan duen garrantzia, emakumearentzat bereziki, baita gizonarentzat ere, gizarte ororentzat azken finean.
Hala ere, feminismoak nahigabea, egonezina, gorrotoa sortzen ditu oraindik ere. Gai honetaz mintzatzen dihardugunean badirudi modaz kanpo dagoen gai baten inguruan ari garela, aspaldidanik gainditu den gai aspergarri batez. Emakumeen eta gizonen arteko harremanak okertu dituen gatazka gainditu dela esan ohi da, baina ez gara ohartzen benetan banandu gaituen arazoa oraindik indarrean dagoen matxismoa dela.
Ikusi besterik ez dugu Bangladeshetik heldu zaigun berri mingarria: ehunka emakume sutan erreta, harri azpian zapalduak. El Salvadorren bururik gabeko umeki batek emakume baten bizitzak baino balio gehiago izatea, gurean gertatzen diren erailketak, tratu txarrak...
Borroka feministaren helburu nagusia gizonak emakumearen gain mantendu nahi duen agintearekin bukatzea da, andreak pertsona libreak garela aldarrikatuz, bi generoen artean luzaroan sortutako zauri samingarriei amaiera emanez.
Gaur egun, iraganean aurreratutako guztia galduta edo geratuta dagoela ematen du, ezer aurreratu ez bagenu bezala, auziak gure artean dirau oraindik. XXI. mendean emakumeak bazterturik jarraitzen duen sozietate honetan ezer ez dela aldatu dirudi, lan asko egin bada ere.
Feminismoa emakumearen garrantzia aldarrikatzen duen mugimendua dela uste du askok, baina andreek beti izan dute beren garrantziaren berri, mugimendu honek zinez nahi duena emakumea birgizarteratzea da, bera ere partaide eraginkor den sozietate honetan, eskubide eta aukera osoa duen pertsona bezala onartua izan dadin.
Azken urte hauetan emaztea ikaragarri ahalegindu da, gogor lan egin du bere burua prestatzen, heziketan sortu zaizkion ekaitz guztien aurka. Akats bat egin dugu hala ere, gizona hartu baitugu xedetzat, beti pentsatu dugu gizonek egin zezaketen guztia guk ere egin genezakeela, oker genbiltzan. Gizona bezalakoa izatea edo honek egiten duen berdina egitea ez da gure helburua, ironia eta gorrotorik gabe diot. Gure benetako helmuga pertsona izatea da.
Emakumeok zer-nolako pertsona izan nahi dugun pentsatu, asmatu, amestu beharrean aurkitzen gara, ez baitago eredurik. Egungo emakumearen ideia, kontzeptua, bizi garen gizarteko ideologia menderatzaileari loturik dago, jorratutako bide zahar, zapalgarriak atzean utzi behar ditugu.
AEBetako esperientzia handiko feminista batek zioenez “gizona boterea izan ezik beste guztia emateko prest dago”. Boterea hartu behar dugu noski, baina zerbait berria eraikitzeko, orain bizi dugunaren funtsa, muina, emakumearen bazterketan datza. Sozietate antolamendu mota honetan gizasemeak du agintea, berari bakarrik komeni zaizkion legeak egingo ditu, umekia haurra dela esango du bururik ez badu ere.
Emakumeak egoera sakonki aldatzeko asmoarekin hartu behar du boterea, indar handia izatea tokatzen zaio sakoneko aldaketak egiteko. Berdintasunean bizi nahi bada pertsona, sozietate berriak hezi, sortzea da geratzen zaigun aukera bakarra.
“...Eva beltzaren alabak.../Argiaren egarri/ bizitzaren agintari/ libertatearen borrokari/ lurralde berrien eragile/ eguzkiaren bideetan goaz/ amets berriak eraikiz”.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.
Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]
Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Hezkuntza Sailak ebaluazio diagnostikoen berri eman zuen otsailean: 2023ko etapa erdikoa eta 2024ko etapa amaierakoak izan zituen hizpide. Emaitza negargarriek egiturazko arazoa dugula erakutsiko luketenez, sailak erabaki zuen tramitea bete bai (ED 23 eta 24 txosten exekutiboak... [+]
Kalean nindoan geneetan daramagun dispertsio joerara guztiz emana, bide fisiko eta curricularretatik desbideratzen zaituen abstrakzio alferrikakoren batean. Aurretik hogeita hamarrak bete gabeko neska bat. Zerbait erori zaio poltsikotik. Neska ez zen ohartu. Item bat zen... [+]
Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]
Bilboko Kafe Antzokian, hemen argitaratutako nire kolaborazioen bilduma den Zapalduon pedagogia liburuaren aurkezpenean, entzuleen arteko emakume batek bota zidan galdera. Ohikoak ditudan gaiak aletuz joana nintzen hitzaldian, eta Euskal Herriaren egungo egoeraren kezka jada... [+]
Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]
Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]
Ez dakit itzalaldiak itsutu gaituen edo itsu gaudelako itzali garen. Edozein kasutan, itzalaldia ez da gaur hasi eta bukatu den gertaera histerikoa –barkatu, historikoa–. Aspaldian hasi zela uste dut eta, zoritxarrez, ez zen San Prudentzio egunean amaitu.
“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]