Lagun bat

Antton Olariaga
Badut lagun bat artikulu hau ez duena irakurriko. Ez dago kartzelan inkomunikaturik, ez da hil, ez da ezta erdalduna ere. Ez zaio idazten dudana interesatzen, besterik ez. Inoiz ez dit argi eta garbi esan (ez dakit “hain zuzen, laguna delako” esan beharko nukeen ala “harrigarriro, laguna den arren”), baina gauza hauek nabaritu egiten dira. Uste dut uste duela ez ohi dudala deus esaten, funtsezko ezer ez. Forma hutsaz arduratzen naizela. Hala ere, ez da egia formaz baino arduratzen ez dena formaz baino arduratzen denik, hain zuzen ere funtsik gabeko forma makerra baita, itxuragabea, antiestetikoa, edo hala izanen bailitzateke gertagarria balitz. Mezudun idatz dezagun, ederra baita, ez beste ezerengatik, zerbait esatea, hitzez.

Badut lagun bat literaturan mezua lehenesten duena. Nire lagunaren irakurketa, beti iruditu zait, gehienbat etikoa da. Teoria irakurtzea atsegin du. Nik ere preziatzen dut hainbat teoriaren edertasuna (etorkizun diren gauzen plazerean edo datu zehatzaren zalantza jartzean oinarrituta), baina, oro har, eta aurrekoarekin kontraesanean balego bezala, modua da, nola erran (esan dezadan jatorki), lehenago begiztatzen dudana eta batik bat kezkabide izan ohi dudana. Hein handi batean ados nago Beñat Sarasolak 2.256. Argiako Ttakun (H)Errenkan esaten eta aipatzen zuenarekin: “Poetak edertasuna eta egiaren artean aukeratu behar badu, lehenengoaren alde egingo baitu itsumustuan. Horixe bera leporatu zion behin Koldo Izagirrek (poema batean): ‘Ez haiz gauza gezurra bezain eder esateko egia’”.

Badut lagun bat liburuak maileguz hartzen baitizkit (nik hari ere bai), eta horregatik edo nire idaztokiaren desordenaren erdian non utzi dudan ez dakidalako, buruz aipatu beharko dut, manipulatuz bada ere, artikulu honen arrazonamendu hala nolakoa aurrera aterako badut, Fredric Jamesonek Marxism and Form saiakeran dioena: “Nork bere esaldien forma aintzat hartzeko betebeharra dauka”. Nire ideien jarioa askatuko banu (jainkoak libra zaitzatela), orrialde hau kaos bat –are handiagoa– izango litzateke. Idazlearen ogibidean sinesten dut: ez da denetaz dakien izaki bat (horretarako, adituak daude), ez da izaki hipersentikor eta irribarretsu bat, fotogeniaren dohain beti eskergarriaz eta nonahikotasunarenaz apaindua, ez da, halabeharrez beti ere, tormentatu bat, ez du jaka, fular edo betaurrekorik janzten; soil-soilik, akaso ez dituen ideiak, edo badituela uste dituen ideiak, ordenan, denik eta ordena egokienean, paratzen dituen izakia da; ideia horiek eszenak baldin badira, narratzailea da; hitzak badira, poeta da; kontzeptuak badira, filosofoa edo, kasurik hoberenean, umorista da.
Badut lagun bat paragrafo guztiak modu berdinean hastea aurpegiratuko eta itsustuko zidana (eta ni ados egongo nintzen berarekin).

Kontatu nahiko banu, nagoen kafetegian, hau idazten –gezurra diot, hau zirriborratzen– dudan bitartean, ondoko mahaian adineko andre batzuek nola hitz egiten duten beraien amei buruz (“¿Y tú madre todavía se vale?”), lehengaia hainbeste beharko nuke maneiatu, oraindik ez dakizkidan helburuak lortzearren (irakurlea hunkitu, amak ere badiren alaba horien egoismoa salatzeko, gizarte osoaren noraeza salatzeko, irrigarri uzteko...), ezen ikusitako eszenaren mertzenarioa baino ezingo nintzen sentitu, droga purua karearekin nahasi ondoren partitzailea bezala –nazkatuko ninduen aitortu behar izateak baina baita ukatzeak ere.

ASTEKARIA
2010ko abenduaren 26a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
2024-09-22 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia. 2.eguna
Ondo kiribilduta


Sail Ofiziala. 2.eguna
Mus jarraituan


2024-09-21 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia. 1.eguna
Zerk egiten duen pertsona

Urduritasunaren alarmak mugikorrekoak baino ordubete lehenago jota hasi da niretzat Donostiako 72. Zinemaldia, edo halabeharrak edo oparitu didan rol honetan. Goiz gosaldu eta akreditazioaren bila joan ostean, Victoria Eugenia antzokira hurbildu naiz 9:00etarako saiora, Emilia... [+]


Bonba-jostailuen oroimena oraindik bizirik da Libanon

Ekialde Erdia dantzan jarri dute pertsona-bilagailuak eta walkie-talkieak lehergailu bihurtu dituzten erasoek. Israel isilik da, baina inork gutxik jartzen du zalantzan erasoen atzean hura dela. Besteak beste, iraganean aritu delako jada jolas hilgarri horietan, eta akusazio... [+]


2024-09-20 | Sustatu
Euskarabildua topaketa urriaren 17an: “Artifiziala ez den teknologia”

Aurtengo Euskarabildua topaketa teknologikoa (iAmetzak antolatzen duena urtero) urriaren 17an izango da Donostian, San Telmo Museoan. "Artifiziala ez den teknologia" jarri diote goiburu gisa, adimen artifizialaren oldarraldi garai honetan "inoiz baino... [+]


Sail Ofiziala. Irekierako filma
Apar gutxiko desioa


2024-09-20 | Gedar
Aurten ere, udako erailketa matxisten %15 egin dute poliziek edo polizia ohiek Espainiako Estatuan

Uda honetan, gutxienez hemeretzi erailketa matxista izan dira, eta horietatik gutxienez hiru kasutan, poliziak edo polizia ohiak dira hiltzaileak. Donostian, gainera, erailketa saiakera bat ere izan da ertzain baten partetik: bere bikotekidea hiltzen saiatu zen abuztuan.


2024-09-20 | George Beebe
Ez dago irismen luzeko misil nahikorik Mendebaldean Ukrainako egoera aldatzeko

(Baina Kievek Errusiari eraso egiten uzteak gerrara eraman gaitzake zuzenean).

George Beebe CIAko Errusiako analisi zuzendari ohia da eta bere artikulu hau Rafael Poch kazetariaren blogean argitaratu dute gaztelaniaz eta Brave New Europe webgunean ingelesez.


Edmundo González Venezuelako “presidente legitimo” gisa aitortu du Europako Parlamentuak

Europako Alderdi Popularrak ultrakontserbadoreekin eta eskuin muturrarekin landuriko ebazpenak aldeko 309 boto, kontrako 201 eta hamabi abstentzio jaso ditu. Ekaineko Europako hauteskundeez geroztik, lehen aldia da eskuina eta eskuin muturra baturik agertzen direla Estrasburgon.


Mozal Legearen erreforma eskatu du Nafarroako Legebiltzarrak

Foru Legebiltzarraren arabera, “oinarrizko eskubideak eta askatasunak murrizten dituen legea da, eta zigor-atal neurrigabea du, demokrazia aurreratu bati ez dagokiona”.


2024-09-20 | Euskal Irratiak
Maider Mourgiart eta Paul Laborde
“Pastoralari esker Xarnegu eskualdeko herritarrak elkar lotu gira”

Azken aukera asteburu honetan 'Inexa de Gaxen' pastorala ikusteko.


Internet demokratiko eta burujabe baten alde lanean

Internet hasieran askatasunaren espazio izan zen, baina gaur egun enpresa handien esku dagoen lurralde kontrolatu bihurtu da. Testuinguru honetan, teknologia burujabetza eta ongizate komuna lortzeko Internet berreskuratzeko beharra gero eta premiazkoagoa da. Egile eta aktibista... [+]


Eguneraketa berriak daude