Smartphone eta tabletek haurren garapenean eragiten al dute?

  • Smartphone, iPad edo antzerako gailuekin gehiegi jolasten duten haurrek arriskua dute hainbat gaitasun ez garatzeko: enpatia, interakzio soziala eta arazoen ebazpena besteak beste,  Bostoneko unibertsitateko medikuntza eskolako ikerlari talde batek Pediatrics aldizkarian adierazi duenez.


2015eko otsailaren 03an - 12:49
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Gaitasun hauen murrizketa haurren eta gurasoen arteko interakzioa urritzearen eragina dela azpimarratu dut; izan ere, hauen ustez, guraso asko haurrak teknologien bitartez lasaitzen saiatzen dira.

Adituen arabera, umeak arreta eta autodiziplina arazoekin doaz eskolara, irakasle, ikasle eta gurasoei arazoak sortuz. Ordenagailu aurrean orduak ematen dituzten umeek, euren garapenean atzerapenak izan ditzakete eta gerora alfabetatzeko prozesuan aurrera egiteko gaitasun eza izan dezaketela.

“Lehen umeek hizkiak azkar ikasten zituzten haur eskolan. Egun, gero eta haur gutxiago dira hizkiak ikasten dituztenak, eta makurrena dena, ez dituzte ikasi nahi”, salatu du Iwona Lemánska lehen hezkuntzako irakasleak.

Cris Rowan pediatra, terapeuta okupazional eta biologoaren arabera, haur eta gazteek gailu elektronikoak gomendatutakoa baino bost bider gehiago erabiltzen dituzte eta euren bizitzan eragin larriak izaten dituzte.

Dimitri Chistakis doktorearen arabera, orain arte egindako ikerketa guztiek ez dute sakontasun handirik izan, eskuko gailu elektroniko hauen inguruko fenomenoa oso berria delako: “iPadak merkatuan hiru bat urte daramatzate. Horrek esan nahi du orain arte fenomeno honekin lotuta egin diren ikerketa guztiak gehiago garatu behar direla. Umeendako gauzarik garrantzitsuena gurasoekin edota zaintzen dituzten pertsonekin denbora igarotzea da. Gurasoek umea gailu elektronikoekin ematen duen denbora kontrolatu behar dute, baita hauen erabilpenak  ekintza garrantzitsuagoak zein neurritan ordezkatzen dituen ere”.

Kaiser Fundazioak eta Kanadako Active Healthy Kids-ek gailu elektronikoen neurrigabeko erabilpena handitu dela ohartarazi dute. Kontrolik gabeko erabilpen hau gehien bat haurrengan areagotu da Rowanen arabera: “Pediatra moduan gurasoei, irakasleei eta gobernuei hamabi urtetik beherako haurrendako eskuko gailu elektronikoen erabilpena debekatzea eskatzen dut”.

Ameriketako Pediatria Akademiaren eta Kanadako Pediatria Elkartearen arabera, 0-2 urte bitarteko haurrek gailu elektronikoekin ez dute harremanik izan behar, eta bi urtetik gorakoek egunean bi ordu nahiko izan beharko lituzkete.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Teknologia berriak
Teknologia
Isileko itzultzaileak

Pasa den astean kontabilitatea egiteko software libreko programa instalatu nuen ordenagailuan. Ez dakit lurralde guztietan berdin izango den, baina Bizkaian jarduera ekonomiko bat garatzen dugunok Batuz atarian egin behar ditugu fakturak. Batuz ataria ondo dago, baina... [+]


Teknologia
OSHW

2016. urtean Ping elkarteak urtero Nantesen antolatzen duen Summer Lab-ean izan nintzen. Gurean ere halakorik badugu, adibidez uztaileko lehen astean Tabakalerako Medialabean ematen dena.

Nanteseko Summer Lab-ean OSHW (Open Source Hardware / Kode Irekiko Hardwarea) inguruan,... [+]


Nola debekatu sare sozialak erabiltzea 16 urtez azpikoei? Australiako Gobernuak badu formula

Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


Begoña Pedrosa
“Berrikuntza egiteak prozesuan gorabehera asko dakar batzuetan, eta hala behar du”

Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]


2025-06-12 | Sustatu
YouTubek isil-isilik aldatu ditu gorroto politikak eta genero identitateari babesa kendu

Urte hasieran gertatu zen, urtarril eta otsail artean, Donald Trumpen bigarren agintaldia hasi zenean eta DEI politiken kontrako gurutzada hasi zuenean hark. Baina ez zen izan prentsa-ohar edo iragarpenik. Erabilpen baldintzetan, norbaiten "genero identitatearen eta... [+]


2025-06-04 | Axier Lopez
Elon Musken adimen artifiziala Telegramen sartuko dute

Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]


Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


2025-05-28 | Sustatu
EAEko gazteen %43ak euskara darabil sare sozialetan

Gazteen Euskal Behatokiak EAEko gazteen sare sozialen inguruko inkesta baten emaitzak zabaldu ditu. Datuen arabera, euskararen erabilera sare sozialetan 15-29 urteko gazteen artean ehuneko 6,6 puntu hazi da azken hiru urteetan, % 43,6an kokatuz (2022 eta 2025eko neurketak... [+]


Hamar egun pantailarik gabe: erronka abiatu dute 2.500 haur eta gaztek

“Pantailak utzi erronka” hasi dute, maiatzaren 13tik 22ra, Ipar Euskal Herriko 25 eskolak eta 2.445 haurrek. “Hasi aitzin, beldurra dute gazteek, ez direlakoan desafioa betetzera helduko. Gero, indar kolektiboak hartzen du gain”.


Teknologia
Ilusioan bizi

Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]


Teknologia
Esnearen bidea

Automatizazioaren eta abereen inguruan kuxkuxeatzen ari nintzela, ukuilu automatizatuen informazioa hasi naiz eskuratzen. Nire idazmahaiaren erosotasunetik idazten, gizakion kontsumorako modu masiboan esplotatzen ditugun abereen bizitzak nahiko penagarriak direla iruditzen zait,... [+]


Aisialdia, kirola eta kultura, mugikorrik gabeko arnasgune Urretxun

Herriko kirolgune, liburutegi, gazteleku, kulturgune, eskola inguru eta abarrek bereizgarria gehitu dute sarreran, jendeari eskatuz mugikorra bazter utz dezala. “Kalitatezko aisialdiaz gozatzea da helburua, arreta horretara jarrita, mugikorrak ekarri ohi duen distrakzioa... [+]


Bortizkeria ikusgarri egitetik, ardura hartu eta erreparaziorako bideak antolatzera

Azken bi hamarkadetan indarkeria matxistaren gaia lehen lerrora ekarri du mugimendu feministaren borrokak, besteak beste, eta bikote arteko indarkeria edo “familia arazo” gisa deskribatzen zenak, eremu publikora eta kalera egin du salto. Indarkeria matxistaren... [+]


Eguneraketa berriak daude