“Gaur egun nazioaren espiritua politikan baino mendizaletasunean aurki daiteke”
Nazioaren kontzeptu klasikoa
Nahiz eta Nazioaren kontzeptua aspaldikoa den, egun inoiz baino presenteago dagoen kontzeptua da; beraz, “ez da garrantzitsua nazioa zein mendetakoa den jakitea”, Azurmendiren hitzetan. Mendebaldeko nazionalismoen kontzeptua Greziatik dator, elizak sekulako garrantzia baitauka.
Nazio politikoa eta nazio kulturala eztabaidan daude. Azurmendik ez du uste bi kontzeptu horiek kontrajarriak direnik. Aitzitik “nazio politiko eta nazio kulturalaren artean ez dago oposiziorik”.
Nazio kulturala ia beti da politikoa eta bereziki Euskal Herriaren kasuan. Nazioa lehenik eta behin “komunitate linguistikoa da, euskarak egiten baitu euskaldun, greziar hizkuntzak heleniarrak greko bihurtzen dituen bezala”. Desberdintasun naturala oso txertatutako dago Grezian.
Nola pentsatu Euskal Nazioa gaur?
Azurmendiren ustez nazioa ez da politikoa, “nazioa zentzu politikora murriztea oso arriskutsua da”. Espainiako Estatuan oso txertatua dago ideia hau. Nazioa politikoa den heinean juridikoa ere bada. Rosa Diezek duela gutxi Kataluniari buruz egindako adierazpen batzuetan zioen “legea da nazioa egiten duena eta ez folklorismoa bezalako asmakuntzak”. Beraz, nazioa edo politikoa da edo ez du ezertarako balio.
Azurmendik behin eta berriro azpimarratu du nazioaren fenomeno naturalean “nazioa politiko bezala definitzen badugu estatuari aurre egin beharrean aurkitzen garelako, Leviathanen aurrean”. Hala ere, “demokraziak ez dira koherenteak eta hiritarrak baino lehenagokoak diren eskubide natural ez politiko batzuk asmatzen dituzte”. Paradoxikoa da “estatuek hiritarrei estatuen sorrerakoak baino lehenagokoak diren giza eskubide natural batzuk deklaratzen dizkietela”.
“Euskal Herria komunitate nazio tradizionala desegina dago. Gure erantzunkizuna ere bada maila handi batean: ez degu jakin modernitateari aurre egiten”. Gaineratu du ezin zaiola bakarrik Frantzia edo Espainiatik etorri denari errua bota: “Nahi izan dugu salbatzerik ez zegoen mundu bat salbatu, beraz, ez gara izan ginena eta ez gara iritsi ezer berririk izatera”.
Azurmendiren hitzetan gaur egun nazioaren izpiritua “politikan baino mendizaletasunean aurkitu daiteke”, euskal komunitate tradizionala “puskatzen ari baita”. Galdu egin da “adibidez Euskal Herriko baserrien tradizioa”. Ondorioz nazio naturala berrekuratzea oso garrantzitsua da, eta ildo honetan “Aberri Egunak, Korrika, bertsolarien txapelketak edota Nafarroaren egunak, hau da, festek garrantzi handia daukate”.
Zerk egiten gaitu euskadun?
Joxe Azurmendik Jule Goikoetxearen Euskaldun egiten gaituena testuari ere aipamena egin dio. Bertan euskarak ez gaituela euskaldun egiten esaten da, baginak emakume egiten ez gaituen bezala. Aitzitik subalternitateak egiten digu euskaldun batetik, eta emakume, bestetik.
Azurmendik galdetzen du “ea subalternitatea ote den orain diferentziak eta anizkoitasunak biltzen dituen esentzia berria”. Bere iritziz testua erredukzionismoetan erortzen da “nazio kontzeptua bera baino oinarrizkoa den zerbaitera jeitsiaraztea da”. Halaber, bi aldetako erredukzionismoak kritikatu ditu “bai eskubikoak, bai ezkerrekoak ere”.
Nahiz eta euskaldunok “konplexuz beteak gauden”, euskaldun egiten gaituena “konplexu edo konplexu gabe euskalduna naiz” esatean datza, hau da, zirkunstantzia guztietan euskaldun izatean. Goikoetxeak dioenez,“euskaldun izatea identitate kultural eta soziala edukitzea delako”.
“Eta euskaraz egiten badugu?” lelopean, hasi da dagoeneko, Mintzapraktikako izen-emate kanpaina Euskal Herriko hainbat herri eta hiritan. Beraz, ikasturte osoan zehar, zaletasun ezberdinen bueltan euskara praktikatzeko aukera izango dute parte-hartzaileek.
Irailaren 18koa da azken sententzia: Donostiako udaltzaingorako lanpostu deialdiaren euskara eskakizuna atzera bota du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Euskalgintzaren Kontseiluak eta Donostiako Bagera Euskaltzaleen elkarteak elkarretaratzea deitu dute Donostian, Alderdi... [+]
Euskal Burujabetzaren Barometroaren seigarren neurketa aurkeztu dute asteartean Donostian. Euskal Herriarekiko atxikimendua da nagusi oro har, baina Nafarroan Nafarroarekikoa gailentzen da. Euskara ez dago euskal sentimendua azaltzeko gako nagusien artean, baina gaztelera eta... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota du Donostiako bi udaltzain postutarako euskarazko B2 profila eskatzen zuen lan deialdia. "Euskaldunen eskubideak urratzen dituen" epai berri honen aurrean, hainbat eragilek salatu du "euskaldunen aurkako oldarraldiak"... [+]
Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]
Irailaren 16tik 22ra iraganen da euskararen erabilpena bultzatzeko xedez antolaturiko festibala. Baiona, Angelu eta Miarritze hirietan bideraturiko festibalaren hamahirugarren edizioa dute aurtengoa.
Maddi Kintanak ekainean aurkeztu du Master Amaierako Lana Bordeleko Unibertsitatearen eta Iker ikerketa-zentroaren laguntzarekin. Gazteen hizkera BAM eta inguruan du izenburu eta Biarritz, Baiona eta Angeluko 18 eta 24 urte bitarteko gazteen hizkera aztertu du. Horretarako,... [+]
Sarean lan egiteko elkar entzutea eta errespetatzea “nahitaezkoa” da Aitor Bedialaunetarentzat (Ondarroa, Bizkaia, 1991). Euskal Gorrak, Pertsona Gorren Elkarteen Euskal Federazioko presidentea zeinu hizkuntzaren kalitatea zaintzearen garrantziaz mintzatu da. Salatu... [+]
Garai hiper azeleratu eta likido hauetan erantzun sendoek heldulekuak eskaintzen dizkigute. Erraza da krisi garaietan halako premisa bati heldu eta zure egitea, bandera altxatzeraino. Inguruan gertatzen ari den guztia ulertzeko erantzunak behar dituzu, erantzun azkarrak; eta... [+]