Begoña Urroz DRILek hil zuela dioten dokumentu polizialak desklasifikatu ondoren argi geratu da José Ángel Pardines Guardia Zibileko agentea izan zela ETAk hildako lehenbiziko pertsona. Baina ETA sortu zenetik Espainiako Estatuarekin izan duen gatazkan hildako aurreneko pertsona ez zen bera izan. Javier Batarrita enpresarioa lehenago hil zuen poliziak ETAko kidea zelakoan.
Iñaki Anasagastik kontatu zuen 2011n, Deia egunkariaren webgunean idazten duen blogean.
1961eko martxoaren 27an, zenbait Guardia Zibil, Espainiako Poliziako inspektoreak eta Polizia Armatuko agenteak Boluetako gasolindegiaren parean jarri ziren. Gaueko hamarrak jotzeko hamar minutu falta zirenean Peugeot 403 automobil bat orduko 50 kilometrora hurbildu zen lekura, Guardia Zibil batek gelditzeko agindu zion metrailetarekin apuntatuz. Gidariak kasu egin zion, eskua atera zuen, autoa gelditu eta atea ireki. Tiro bat entzun zen. Metraileta parrastadak gero, pistola eta fusil tiroekin nahastuta. Segundo batzuen ondoren gidaria lurrera erori zen odoletan blai.
Javier Batarrita zen hildakoa. 33 urte zituen. Gasteiztik iritsi berria zen, firma komertzial baten likidazioa egin ondoren, lan egiten zuen motor enpresako zuzendaritzako bi lankiderekin –Ballesteros eta Larizgoitia–. Gorpuak bederatzi bala zulo zeuzkan buruan eta berrogei gorputzean.
Zergatik hil zuten? Anasagastik kontatzen duenez, indar polizialek uste zuten ETAko kideak tirokatzen ari zirela. Julen Madariaga, José Mari Benito del Valle eta Manu Agirre hil berri zituztela pentsatuz lekutu ziren, gorpua bertan utziz; eta handik ordu batzuetara itzuli ziren, biktimak ETAkoak ez zirela jabetzean, aztarnak ezabatzeko.
Tiroketan zauritutako lankide bat, Ballesteros, bizi osorako paralitiko geratu zen. Bizilagunek atera zuten autotik eta ezkutuan eraman ospitalera, izen faltsuarekin.
Batarritaren alarguna San Frantzisko kalean zegoen prozesio batean. Basurtuko ospitalera joan zen bizilagun batek gertatutakoa kontatu zionean eta hogeita hamar polizia baino gehiago aurkitu zituen. Ez zioten tiroketaren berririk eman, ezta senarra hil ziotenik ere eta, agenteei hiltzaileak zirela oihukatzeagatik atxilotu eta Indautxuko komisaldegira eraman zuten. Epaiketa moduko bat egin zen Bilbon ekintzan parte hartu zuten poliziekin eta denak absolbitu zituzten.
Eguneraketa:
Gorka Arrese Susa argitaletxeko editoreak jakinarazi digu Gabriel Arestik Zuzenbide debekatua poema luzean Javier Batarritari lerro batzuk eskaini zizkiola. 1960-1961 artean idatzi zuen poema Arestik, baina zentsuratu egin zuten.
1961ean poemaren aurkibidea eta hamar lerro argitaratu zituen Eganek eta ez zen osorik argitaratu 1986ra arte. Karmelo Landak poemaren bi bertsio eskuratu zituen, bata Joxe Azurmendiren eskutik eta bestea Andoni Kaierorenetik (azkeneko hori bertsio luzeagoa). Susak argitaratutako Arestiren obra guztien bildumako lehen liburuan dago ondoko pasartea:
Nire laguna zen, nire lagun maitea;
bizikleteroa, denon adiskidea,
ideolojietan etzen inoiz sartu.
Bakean bizi zen mundu guztiarekin,
gorriekin eta berde eta zuriekin.
Orok estimazio haundia zioten.
Iluntze batean zetorren Bituritik
automobilean. Bihotzean zekarren
andrea laztantzeko gurari bizia.
Oraindik eztiot entzun inoiz inori,
bekatua dela, edo bidegabea,
esposari senarrak mosua liola.
Ezpainetan zuen tango baten soinua,
polizia batek gelditzeko haltua
mitralleta batekin eman zionean.
Dokumentazio identikaria
eskatu zioten. Atera zuenean,
ezpainetan ziarto isildu zitzaion
haren tangoaren msuiak dotorea.
Egia da ezen herri-gobernariak
dolatu ziren haren heriotzarekin.
Baina egiagoa ezen haren emazte
gajoak etzuen inoiz aurrerantzean
senar maitalearen musurikan hartu.
Eragile nahiz alderdi politiko ugarik plazaratu dituzte euren aldarriak aurtengo Aberri Egunean. Azken urteetan egin bezala, Bilboko eta Iruñeko kaleak hartu dituzte EAJk eta EH Bilduk, hurrenez hurren. Bagira-k, Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzaleak, abertzaleen... [+]
Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.
Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]
UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]
ELA, LAB, ESK, STEILAS, CGT-LKN, CNT, HIRU, EHNE eta ETXALDE sindikatuak, Sarek abiatutako Gotzon SOS kanpainara batu dira. 2019an antzeman zioten gaixotasun genetiko sendaezina 68 urteko preso politiko bilbotarrari. Sindikatuek gaixotasun larriak dituzten presoak kartzelatik... [+]
Aberri Eguna elkarrekin ospatzeko xedez sortu zen Euskal Herria Batera plataforma. Aurten, ikusgarri bat eskainiko dute apirilaren 11n, Manex Fuchs antzerkilariaren, Lorea Agirre idazlearen eta Martxel Rodriguez dantzariaren eskutik.
Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]
Egin egunkariko zuzendaritzako kide eta langilea Donibane Lohizunen erail bazuten ere, Algorta jaioterrian egin diote oroimen ekitaldia, igande eguerdian. Bertaratutako lagun zein senitartekoek presente izan dute estatuaren indarkeriak hil zuela.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Azken astean ezagutarazi moduan, Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak txosten banatan aitortu ditu estatuaren biktima gisa. Justizia sailburuak ekitaldi pribatu banatan entregatu dizkie dokumentuak.
Independentziaren aldeko ekimenak aurrera eramateko baliabide faltagatik "itzaliko" da. Aurretik, Euskal Herri osoko 101 udaletan independentzia mozioak erregistratuko dituztela iragarri dute, euskal errepublikaren aldeko prozesuan urratsak egiteko. Baliabide faltaz... [+]
Kirola eta aldarrikapena uztartuz, maiatzaren 24an Bilbo gazteria independentistaz beteko da. Lasterketa honen bitartez, Euskal Herriaren askatasunaren aldeko balioei lekua egin nahi diote gazteek, independentziarako bidean daudela erakutsiz.
Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakada baten ondorioz hil zela da Eusko Jaurlaritzako Poliziaren Biktimen Balorazio Batzordeak atera duen ondorioa, Berria-k jakinarazi duenez. Orain arte, Ertzaintzak beti egin dio uko bertsio horri, eta Rosa Zarra berak zuen gaixotasunaren ondorioz... [+]
“Saihestu egingo dira giza eskubideen, ordenamendu juridikoaren eta espetxeetako tratamendu psikosozialaren aurkako balioak eta jarrerak babestea, justifikatzea eta goratzea ekar dezaketen adierazpenak”, dio, besteak beste, agiriak. Azaroan Eusko Jaurlaritzako... [+]