En Euskal Herria realizaches tres presentacións do libro, as tres cheas de xente e con longas colas fóra. De que é sinal?

Como sinal de interese, obsérvase que realmente chegou a mensaxe. No País Vasco, a verdade é que a causa palestina ten o seu lugar desde hai moito tempo, o seu lugar predilecto. Con este libro, polo menos para min, quedoume claro. Achegouse moita xente ás presentacións, houberon preguntas moi interesantes. Iso é o máis importante para min: A Franxa de Gaza aínda suscita interese. E iso faime esperar.

Ao libro puxécheslle un nome, relatos de Gaza, en plural. Por que?

Por unha banda, porque Gaza é un lugar histórico; e, por outro, porque hai mil cousas que contar á súa ao redor. Polo xeral sempre contamos as historias que xurdiron durante a guerra –que HAMAS tirou foguetes, que Israel bombardeou…–, pero hai moitas máis cousas que contar, e ese foi o meu obxectivo. Pero tamén o subtítulo do libro, A vida entre guerras, é moi importante.

Iso é a paz en Gaza?

Non usaría a palabra paz. Serviríame dunha calma aparente ou dunha fórmula parecida. Mentres estea en vigor a ocupación non creo que poidamos ver a paz, paréceme unha palabra demasiado gorda.

Este libro, comparado con outros teus, contén boa parte do teu parte persoal, non é así?

Si, Gaza é moi próxima persoal e profesionalmente. Nos últimos vinte anos hai coincidencias e dígome a min mesmo: -É posible? ". A súa filla naceu nunha tregua fai 16 anos noutra tregua; a súa muller saíu de Mendaro e terminou traballando noutro hospital de Gaza... Temos unha estreita relación con Gaza en casa, e por iso metín esa parte persoal.Este
libro ten unha crónica xornalística por unha banda, pero tamén fixen un esforzo de documentación para tratar a historia. Incluín información extraída dalgunhas das bibliotecas que tiña en casa. E doutra banda, tamén é moi importante a primeira persoa, porque ten sentido: A Gaza, realmente, pesa na nosa casa, non o digo facilmente.O
libro comeza o 7 de outubro, pero non é un libro sobre o 7 de outubro: Conta 3.000 anos de historia.
É moi interesante a historia de Gaza, cantos pobos pasaron por ela. Era o momento de contalo, sobre todo, porque pensaba que o plan de Trump de converter Gaza nun complexo turístico de envergadura vaise a levar adiante e que a partir de agora coñeceremos a outra Gaza. Iso hai que contalo agora, o libro ten que quedar aí, para que a xente saiba o que foi Gaza; non sabemos que vai pasar no futuro, pero, polo menos, que o saiban até agora.
Como era Gaza?
Recordo que antes, cando entraba en Gaza, a miña impresión era que estaba viva, chea de xente, nun lugar pequeno vive moita xente e, por tanto, había unha gran concentración de xente nas rúas, nos parques. Burros, cabalos, xente, mercado, ruído. Estaba vivo. Agora xa non é así, polo menos no último ano e medio. Logo xa veremos. Se se cumpre o plan que quere Trump, e Israel quéreo cumprir, por suposto, non teremos Gaza. Teremos outra cousa, non sabemos que, pero, desgraciadamente, veremos un cambio radical. Hai unha gran discapacidade. Dáme moita pena, todas as conversacións son moi escuras.
Menciona a Trump e a Netanyahu. Isto non vai cambiar mentres eles están?Para cambiar
a situación ten que haber un cambio en Estados Unidos, e iso non vai pasar. Biden estaba antes e agora está Trump, e as cousas non cambian. E é que, para Estados Unidos, Israel é política interior, non política exterior. O asterisco de David é outro dos asteriscos da Bandeira dos Estados Unidos, o que máis brilla. Por iso, no Consello de Seguridade da ONU, por exemplo, Estados Unidos nunca vai aceptar unha resolución que poña fin a Israel. Apoian a Israel, por unha banda, préstanlle axuda económica e militar para levar a cabo a guerra, e, por outro, axuda diplomática.
Estamos na nova era de Narcisistas, e Netanyahu está na primeira división desa liga, e con el están Putin, Orban, Trump... O soño de Netanyahu era converterse no primeiro ministro que máis anos permaneceu no poder de Israel, e xa o é. Pero agora ten un problema: pasará á historia como primeiro ministro cando sucederon os ataques do 7 de outubro. E iso non pode soportalo. Por iso, necesita unha guerra si ou si e non se deterá ata que Gaza non se borre do todo. Pero, sobre todo, non se deterá porque non quere unha investigación exhaustiva, xa que é o máximo responsable no momento no que leva a cabo. Por iso penso que mentres estea Netanyahu isto non parará. É moi duro, é un castigo colectivo de forma masiva. Haberá un cesamento do fogo, pero sempre terá o foco aí, e volverá rexurdir dun momento a outro, como sucedeu na actualidade.No
libro menciona o caso de Margalit. O arxentino alistouse no exército israelí, estableceu asentamentos en Gaza e, posteriormente, arrepíntese e dedícase á reactivación. Hai moitas como ela?
O caso de Margalit é o da minoría, un milagre. Hai que ter moito valor para defender unha opinión como esta dentro de Israel. De feito, houbo mobilizacións en Israel, pero para liberar aos secuestrados: Despois diso, que fagan o que queiran coa Franxa de Gaza. Pero iso foi así nos últimos 30 anos, non só agora. Á sociedade israelí non lle importa o que pase en Gaza, non ven o que pasa alén das murallas, e o mesmo sucede con Cisxordania.
Desgraciadamente, o movemento de esquerdas israelí que temos na cabeza, o dunha época, hoxe en día é unha minoría. Se atendemos aos resultados das últimas eleccións, a sociedade civil en xeral, do mesmo xeito que no Estado español, evolucionou cara á dereita. Pero o que pasa é que a dereita israelí é a mesma que a extrema dereita de calquera outro país. Así pois, agora os colonos controlan o exército e están no goberno: Teñen o Ministerio de Economía, o Ministerio de Seguridade do Interior tamén está en mans dos colonos. Por tanto, a situación é diferente agora.
Vostede está no libro: "Cando a Franxa de Gaza roxe, os demais calan".Converteuse nun tema imprescindible na prensa internacional?
Se hai guerra si. "Entre guerras" non existe. Por iso necesitabamos este libro. Acordámonos de Gaza cando hai armas, pero logo cala e esquécellenos. Se se acode á hemeroteca vese moi claro: desaparece desde a entrada en vigor da tregua. Pero, cando ten razóns para aparecer nas noticias, diría que na última década conseguiu un peso maior que o de Xerusalén.Na
entrevista realizada en 2016 en ARGIA comentabas que en Oriente Medio é moi difícil conseguir información pura, que prima a propaganda. Neste libro tamén menciona a "máquina de desinformación e propaganda israelí". Así, como informarse?
Bo, a propaganda é bilateral: De Israel, si, pero tamén de Hamás, por suposto. Ademais, no actual conflito os xornalistas internacionais non podemos entrar en Gaza, polo que, ao estar fóra, é máis difícil que poidamos obter información de verdade. Eu non creo na información que nos dá o Exército: atacan un hospital e sácano dous segundos despois dicindo que o comunicado era unha localización de Hamás. Nas primeiras semanas había inquietude, quizá fose certo o que dicía o Exército. Pero despois de ano e medio está claro que non, que isto é vinganza. Queren cantidade, sangue. Por iso, o máis interesante para min é recoller os testemuños da xente.
Kayed, o teu fixer [persoa que fai de tradutor, axudante e guía local de xornalistas internacionais], aparece no libro.
Si, e coñezo a outros gatos como Kayed. Menos mal que teño unha rede que se traballou durante os últimos vinte anos, e grazas a iso sei o que está a pasar dentro de Gaza e que están ben.Estás a publicar en Instagram sériea
Menú de Gaza (Menú de Gaza) para mostrar o que Kayed e a súa esposa Amal comen en Gaza. Vostede denunciou que a fame se está utilizando como arma de guerra.
Escoitamos os números nos medios de comunicación, pero este proxecto vai á realidade, á intimidade. Tes que chegar á xente para escribir sobre Gaza ou sobre un conflito deste tipo. Para chegar á xente fai falta un corazón, hai que crear pontes. E ver ás persoas é unha ponte directa. A familia de Kayed, como a nosa, ten que comer todos os días. Cando chegan a 300 fotos, ves que estiveron un ano e medio sen comer carne fresca, sen probar a froita, sen peixe.O
proxecto foi gañando peso aos poucos e conseguiu imaxinar que a fame é unha arma de guerra. Ese é, para min, o éxito do proxecto: que foi un proxecto para denunciar a fame e que a mensaxe chegou á xente.
E nalgún lugar tivo éxito. Outorgáronche o premio Ortega e Gasset, o tema e a portada deste ano da revista 5W que creas...
Si, estou moi contento. O proxecto tivo unha gran repercusión e agora estamos a falar do libro. Creo que é un proxecto moi potente e, ademais, paréceme que ten a oportunidade de abrirse a calquera outro conflito. Kayed acendeuse entre nós a través de mensaxes e co tempo adquiriu esta dimensión. Moitas veces era un milagre, porque tiveran dificultades para atopar algo no prato, tiñan problemas de Internet... Espero terminar pronto e para sempre. Interrompémola en xaneiro, pero volvemos á carga, porque as armas falan.Vostede dixo
antes que hai que cambiar a política internacional para acabar co conflito. Pero, non vai haber presións por parte da solidariedade internacional?
Nada cambiará sen presión internacional, non. O apoio da xente é grande, si, sobre todo en Euskal Herria. Pero a cuestión é que non hai vontade política para introducir cambios prácticos. A xente dime que o Goberno de España recoñeceu o Estado de Palestina. E eu digo: -Onde? En Marte, en Júpiter? ". Non hai sitio, só hai sitio para un Estado.
Gaza xa non existe, Cisxordania está totalmente ocupada e non van retroceder. Onde se creará o Estado palestino? Non se trata de dicir que acepta ao Estado; hai que tomar medidas prácticas e políticas para levalo a cabo. Dito si, pero eu non vexo as accións en ningún sitio, e sen vontade política non se pode facer nada. Para iso, a presión internacional é imprescindible. Non hai vontade política para crear un Estado palestino desde Occidente, nin desde o mundo árabe en particular.Non
só vostede, senón os palestinos que vostede entrevistou non cren que se poida facer unha solución a ningún dos dous Estados.
Insisto: onde, pois? Eu estiven alí oito anos buscando o Estado de Palestina e non atopeino, non hai sitio, todo está ocupado. Os palestinos están á espera dun milagre, pero ese milagre é para sobrevivir, non para crear un Estado. O Estado palestino é ficción, do mesmo xeito que a paz. Só hai un Estado, Israel, e a única realidade, a guerra; non hai outra.
Pero a outra cara é que Gaza non se rende, que o que está a pasar alí só pode aguantar o que está a suceder cos palestinos. A única luz é a resistencia palestina, non agora, desde fai máis de 3.000 anos.