O 18 de decembro celébrase o día internacional dos migrantes. O ano pasado celebrouse na Alhóndiga de Bilbao un acto institucional en colaboración cos axentes sociais e a min convidáronme a participar. Alí tiven unha oportunidade inmellorable para coñecer a novos creadores e, sobre todo, para ler e interpretar poemas de Miren Agur Meabe. “Que agasallo!”, pensei. Amo a poesía. A poesía de Miren fascíname e ademais admira a el. Estes poemas non están publicados, nin en eúscaro nin en castelán, pensade, entre mans, o tesouro.

Cando o lin, enseguida sentín a verdade que gardan, nelas vinme reflectida. Cada palabra falábame, púxome no meu corpo a miña viaxe migratoria, tróuxome á cabeza o que fun, aquilo que chegou a este territorio e o que son hoxe. Todos os meus procesos emocionais acumuláronseme de súpeto. E dalgunha maneira sentín libre. Entendida, tida en conta, mirada desde un profundo respecto. Aqueles poemas emocionáronme.

Unha vez terminada a presentación, pasados uns días, pensei: “Que belo sería ir por Euskal Herria compartindo estes poemas”. Unha boa oportunidade para xuntar diferentes puntos de vista, para que nos coñezan tanto os de aquí como os de alí. Contribuír a xerar pensamento e sensibilidade. “Vou utilizar o tambor dO meu Colombia, vou crear unha pequena performance”, díxenme. Pero como estou até aquí de crear só e sen diñeiro, de traballar coas uñas, antes de crear o proxecto buscaba refuxio e axuda económica.

Quizais, para empezar, pensei que podía ser unha boa oportunidade acudir ao consulado de Colombia. Pedín unha cita e déronma. Co cónsul reuninme con ilusión no seu despacho para dar a coñecer o proxecto. Para a miña sorpresa, o primeiro que me dixo cando me sentei ante el foi: “Todas as actividades que realizamos aquí realizámolas en castelán, o que nos interesa é fomentar a cultura colombiana”. Cos ollos como prato. Ao bo adector, poucas palabras. De acordo, enténdoo. Reuninme en min mesmo. Ao finalizar a reunión, cando saín á Gran Vía de Bilbao, sentín unha gran pena, unha vergoña. Por que non crear pontes entre culturas? Por que non achegar a xente de Colombia á cultura de aquí? Por que non fomentar a convivencia? En definitiva, os que vimos de Colombia vivimos aquí. Aquí ou en calquera outro lugar. Cando vaias onde vaias, alí haberá cultura autóctona, esa ou outra, pero sempre haberá unha ou varias culturas autóctonas. E non como unha ameaza, senón á espera de ser entendida, de ser aprendida.

“Ter corda para non perderse nos camiños. Desde cero. Empezando por cero, a partir do seu catro paredes. Percorrer un labirinto. Camiñamos por un labirinto e atopamos á ave fénix nas curvas. Pronuncia o teu nome. Pronuncia o teu nome coma se o teu nome recollese o teu destino. Rumorear unha verdade vella. Rumorear unha verdade vella. Todos somos migrantes”. Miren Agur Meabe.