En outubro do ano pasado, a crise dos mísiles cubanos puxo de manifesto a necesidade dunha canle máis directa e seguro de comunicación entre a Unión Soviética e os Estados Unidos; entón, a mensaxe de Nikita Khrustxov tardou doce horas en chegar descodificado á Casa Branca, durante as cales a crise estivo a piques de provocar un conflito máis grave.

Os xornalistas puxéronlle o nome de Teléfono Vermello, pero nunca foi un teléfono. Decidiron que a comunicación telefónica era perigosa. A comunicación escrita permitiría unha maior frialdade, un espazo para a reflexión e para evitar sofocos e improvisacións. Ademais, cada un preferiu escribir na súa lingua e logo traducirían ben as mensaxes para evitar malentendidos. Por iso decidiron utilizar o teletipo.

Esta liña non era do todo correcta: as mensaxes partían de Washington e pasaban por Londres, Copenhague, Estocolmo e Helsinqui antes de chegar a Moscova. Con todo, o número de “paradas” reduciuse considerablemente en comparación coas vías existentes e, por tanto, o risco de que a mensaxe fose captado por outra persoa. As mensaxes vía Teléfono Vermello tamén os enviaban cifrados, pero as complexas codificacións anteriores non eran necesarias.

En 1971 comezaron a comunicarse por satélite, en 1985 comezaron a utilizar o fax e na actualidade o Teléfono Vermello é un email, pero nos últimos anos, a pesar da súa vixencia, non o utilizaron, por exemplo, cando Rusia atacou a Ucraína.

O Teléfono Vermello foi utilizado por primeira vez para informar do asasinato de Kennedy, en novembro de 1963. Pero antes fixeron unha proba. Este foi a primeira mensaxe de Washington a Moscova: “The quick brown fox jumped over the lazy dog’s back 1234567890”. É dicir, “o raposo pardo rápido saltou ás costas do can preguizoso”, Hainbatek quixo ver tras a frase a enigmática mensaxe secreta, pero a explicación é moito máis sinxela. Os técnicos que estaban a probar a liña querían comprobar que todas as teclas do teletipo funcionaban correctamente. Simplemente podían pór o alfabeto en orde, como ao final cos números, pero nalgún lugar estaban a xogar e ocorréuselles inventar unha frase inxenua que recollese todas as letras do alfabeto.

O mundo temía a guerra nuclear e os responsables do Teléfono Vermello decidiron pór un pouco de humor. Os soviéticos responderon cunha descrición poética do ceo da tarde en Moscova.