Os exemplos máis coñecidos destes ecosistemas naturais transformados danse en climas tropicais. No sur da India, por exemplo, os bosques comestibles con múltiples estratos forman parte da cultura. Na provincia de Kerala plántanse os cocoteros mesturados, a vainilla e a pementa entrelazados por encima do talo, os froiteiros autóctonos un pouco máis abaixo, o café e o cacao nas sombras destes arbustos, os plátanos, o cardamomo e as piñas cerca do solo, a curcumbrera e o jengibre no subsolo...

Do mesmo xeito que nos trópicos, os bosques comestibles seguen sendo utilizados en climas secos, como é o caso da cordilleira do Atlas de Marrocos. Nestas paisaxes áridas constrúense bosques ao redor de regatas secas para aproveitar as augas subterráneas. Primeiro plantan palmeiras de dátiles co fin de crear xerme e reducir a evaporación. Baixo eles atópanse numerosas especies de froiteiras: laranxas, granaderos, higos, oliveiras... e entre todas elas a vide mesturadas con crianza libre. Nos ocos entre árbores sembran millo, trigo e outros cultivos. Unha vez cultivadas, para aproveitar os restos de cultivo e controlar o crecemento da herba, pastan burros, cabras e ovellas. Así pois, tamén se poden crear paraísos onde parecen ambientes pouco variados.

Ademais destes dous exemplos, existen en todo o mundo ecosistemas agronaturales similares: Chinampas en México, Quesungual en Honduras, sistemas subak en Bali, plantacións de milpa en toda Centroamérica, sistemas de dehesa en España...

No noso país tamén temos coñecemento deste tipo de xestión da natureza. Nos arredores dos caseríos sempre se plantaron árbores froiteiras en confraría: manzano, makatzondo, pikondo, okan, mahatsondo...

Nos seus límites eran frecuentes as plantas medicinais e numerosos tipos de animais para aproveitar a herba das árbores. Sen un nome moderno, a necesidade de crear estes ecosistemas que nacían do instinto dos nosos antepasados e ofrecían alimentos variados con pouca enerxía embebida.

As características do noso clima obrígannos a deseñar bosques abertos para que esa amplitude permita a entrada de luz e reduza a humidade. Desta forma, auméntase a produción, axúdase a madurar os froitos e contrólanse os problemas de enfermidades provocados por un alto grao de madurez.

Aínda que se refire ao coñecemento milenario, os tempos modernos han traído non só o seu nome, senón outras melloras. Hoxe temos a oportunidade de cultivar especies e variedades de todo o mundo, así como de utilizar diferentes técnicas estranxeiras. Ademais, a tecnoloxía ofrécenos un coñecemento máis profundo da contorna e ferramentas para deseñar sistemas adaptados ao mesmo. Por iso falamos dun novo concepto milenario: o bosque comestible.