Aos poucos foise enchendo a sala de cristal da Casa de Cultura de Izarra, ao redor da cal nenos e adultos xogaban entre eles. Entre os sons e os berros dos nenos transcorreron case dúas horas para compartir experiencias e reflexións.

Maider, Xabi, Nel, Duna, Ana, Lorena, Udane, Unai, Mireia e Jaione foron os protagonistas das familias “diversas” que xunto aos membros de Ehgam prepararon este programa. E expresaron as súas experiencias coa danza, co debuxo ou con palabras. A maternidade bollera, a crianza tribal de dous nenos entre dúas parellas maricas e bolleras, a experiencia dun home trans* que deu a luz a un neno, as dificultades para que as nais bolleras rexistren ao seu fillo... Moitos temas de actualidade nesta tarde de sábado, interesante e participativa.

O programa comezou cunha danza para expresar as dificultades, dúbidas e alegrías de que a nai fose bollera. Os asistentes puideron gozar dunha preciosa e emocionante danza a través das paredes de cristal. Despois do baile, chegou o momento da entrevista. O coloquio canalizouse a través das imaxes que aparecían na pantalla e puidéronse escoitar as dúbidas e opinións dos asistentes.

A primeira idea que tivemos foi que é a familia ou como se entende. Proceso de crecemento e educación iniciado entre as catro persoas asistente (dúas parellas) e como non tiveron que cambiar a súa vida polo crecemento. En definitiva, hai catro adultos implicados no proceso, o que permite que moitas veces o crecemento non obrigue a abandonar algúns dos modos de vida ou actividades de lecer que lles gustan.

Tamén falamos do valor das palabras. Deberiamos rescatar unhas palabras que están secuestradas, resignificándolas, dándolles un significado máis amplo. Por exemplo, a palabra familia. Ou hai que inventar ou conquistar novas? Co asunto da voda sucedeu algo parecido. Sérvenos a rede afectiva como nova palabra? Tamén apareceu o rol exacto da palabra pai. O papel dun home na crianza denomínase pai? Quen o designará? Hai que ser pai ou non? Por exemplo, tivemos máis orgullo que orgullo da súa paternidade no programa.

Tamén falamos da inseguridade xurídica que viven as composicións de parella ou outras relacións que non son unha parella heterosexual e de como esa violencia estrutural, unha tras outra, non pon máis que obstáculos, por exemplo, no momento do rexistro dun neno.

Ser nai

Tamén falamos da imaxinaría de ser nai e de como neste modelo de sociedade actual é o modelo máis alto da feminidade. O que é capaz de facer todo e como coidala perpetúa a feminización. Ademais, isto, no modelo heterosexual, nuclear da idea de coidado e crecemento. Onde quedan as redes afectivas? Non podemos compartir os traballos de coidado e crecemento nas redes afectivas e reforzar a idea de comunidade?

Tamén se proxectou a figura dun home tranquilo que aparecía dando o peito. E ao preguntar aos asistentes que lles facía sentir esa imaxe, lanzaron palabras como tenrura, amor ou beleza. Nele manifestou a necesidade de ver antes esta imaxe, xa que a falta de referentes déixache só. Neste sentido, comentouse que unha nai cishetera ten unha imaxe no noso imaxinario, que xa conta con decenas de recomendacións, recomendacións e un imaxinario que tamén pode ser coercitivo, non se atopa cun baleiro absoluto fronte á maternidade. Tamén se comentou como ser nai bollera é como entrar a unha habitación buxán, onde non tes referencias nin ferramentas para abordar esa maternidade. Con todo, no caso dun pai trans, nin sequera existe a habitación buxán. Porque non hai nada, só un baleiro.

Por todo iso, fíxose fincapé na necesidade de pensar colectivamente ao redor destas diferentes formas de crecemento para difundir e apoiar imaxinarios e apoiar mutuamente.

Tamén falamos da relación xenética e de como por encima da súa importancia hai que destacar a importancia do crecemento.

Modelos escolares

Tamén tivemos a oportunidade de falar sobre a situación das escolas. A nova filla dunha parella de bolleras que participou mencionaba que na escola hai un único modelo de familia e que non se mostra toda a diversidade existente. Neste sentido, e seguindo coa heterosexualización das relacións, comentouse que as persoas que se dedican á educación sexual nas escolas senten que chegan tarde, xa que cando se vai a facer educación sexual, tense que falar a adolescentes heterosexuais sobre a verdadeira diversidade.

Neste sentido, comentouse que a actitude dos mozos cara ao tema na escola é a que máis preocupa aos asistentes. Con todo, as mozas cada vez son máis as que están inmersas en procesos de empoderamiento. A isto respondeu outro que hai que manternos firmes ante as actitudes reaccionarias, xa que se trata dunha reacción froito do traballo dos anos do feminismo e que hai que seguir niso.

Tivemos a oportunidade de gozar dunha conversación sincera entre nai e filla e contou as vivencias da nai lesbiana na escola. Foi significativo que un compañeiro da escola dixéselle que se decatou de que a súa nai era lesbiana. Para ela, a súa nai estaba con outra muller e punto.

Por último, mencionáronse as dificultades, ritmos e oportunidades para conciliar a militancia e o crecemento ou a maternidade coa militancia lesbofeminista e presentáronse experiencias interesantes xurdidas deste tipo de combinacións. Por exemplo, Maternidades, un dos fundadores da rede Bibollo, estivo presente, presentando a rede e compartindo o fanzine Rucu Rucu editado desde a mesma.

Este encontro deixou momentos tan interesantes como emocionantes. Foi unha boa oportunidade para difundir o imaxinario familiar e soñar cunha organización social diferente. Vendo o ambiente, as ganas e as forzas que se crearon, non será o primeiro nin o último encontro.

* Iniciativa Ehgam Berramestuz