Etxebizitza arazoa eta lan-mundua

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Etxebizitza duina izatea gero eta zailagoa da. Berdin du esaldi hori noiz irakurtzen duzun, urteak pasa eta arazoa gero eta larriagoa da.

Nola izan daiteke bizitzeko oinarrizkoa den eskubidea, teorian hainbat legek babestutakoa, EAEn eskubide subjektibo moduan onartu berri dena, errealitatearen aurrean ezerezean geratzea? Botereek eskubide gisa onartzen dutenean, lan indarra birsortzeko elementu gisa babesten ari dira. Baina, aldi berean, salgaia eta inbertsio ondasuna da, eta horien arteko talkatik sortzen dira etxebizitza politikak, elementu horiek guztiak orekatu nahian. Sektore publikoak sustatutako etxebizitzak eta alokairu erregulatuak, eraikuntza eta finantza sektoreen interesak, errentatzaileak; hainbat indarren arteko hartu emanetatik azken hamarkadetako egoera azal dezakegu.

Alokairuen kasuan, soldaten aldean, prezioen igoera izugarria jasan dugu. Horri gehitu behar zaio alokatzeko eskakizun zorrotzagoak daudela, errentatzaileek egindako inbertsioaren arriskua txikiagotzeko. Erosketaren aldetik, bestetik, Atzeraldi Handiaren ostean, finantza erakundeek eskuratzeko malguak ziren hipotekak eten zituzten. Gainera, egiten ari diren erosketen parte hazkor bat eskudiruz izaten ari da, hipoteka barik. Azken kasu horrek modu argiago batean azaltzen du erosleen klase jatorria.

EAEko hauteskundeetan ere hainbat etxebizitza politika mahai gaineratu dira. Proposamen batzuk dirulaguntzen inguruan zentratu dira, errentatzaileek guztion diruz bereganatuko dituzten laguntzak babestuta; baita etxebizitza eragileen mesedetarako berme publikoen eskaintzak planteatuta ere. Beste batzuk, berriz, funts putreei ateak ixteari buruz, alokairua sustatzen duten programak ezartzeari buruz eta etxebizitzarako sarbidea errazteko inbertsio publikoari buruz hitz egin dute.

Sindikalismoa etxebizitza arazoaren ezinbesteko aktorea da: horrela azaltzen da etxebizitza mugimenduak hartutako izena

Politika instituzionaletik etxebizitza arazoari heltzea beharrezkoa bada, ez da nahikoa. Neurri horien mugak agerikoak dira, eta ez dute gako nagusia lantzen: lan merkatua. Lana galtzen baduzu, edo modu prekarioan bizi bazara, diru-sarrerak gastuak ordaintzeko ez bazaizkizu heltzen, etxebizitza arazoak izango dituzu. Maiz, etxebizitza sindikatuei laguntza eskatzen dietenek kaleratzea edo iraupen luzeko ezintasun bat jasan dute lehenago.

Etxebizitza mugimendua beharrezkoa da, baina, oro har, krisiaren ondorioak lantzen ditu (alokairu arazoak), eta ez horren iturria (lan arazoak). Horregatik, etxebizitza arazoan sindikalismoaren garrantzia azpimarratu beharra. Sindikalismo eraldatzaileak klase-antolaketa handi bat eraikitzea proposatzen du, eredu ekonomikoa eraldatzeko (zer ekoiztu, zertarako, zerekin, norekin, zeren kontura...), lan-merkatuaren kontrola berriro mahai gainean jartzeko. Ikuspegi horren ondorioz, etxebizitzaren gaia lantzeak beste zentzu bat du.

Noski, aurreko hori lortzen ez den bitartean, sindikalismo horrek beste jarduera batzuk egitea beharrezkoa du. Bai etxebizitza mugimendua babestea, aholkularitza juridikoak edo sindikalak sustatuta, negoziazio kolektiboan arazoa integratuta eta enplegu eta etxebizitza arazoak lotuta, baita etxebizitza merkatutik kanpo uzteko neurriak proposatuta eta babestuta.

Beraz, sindikalismoa etxebizitza arazoaren ezinbesteko aktorea da: horrela azaltzen da etxebizitza mugimenduak hartutako izena. Erantzun globala eta sistemikoa behar dugu, beste balio batzuen arabera gizarte bat eraikitzea beharrezkoa baita. Sindikalismoa, eraldatzailea dena, funtsezkoa da.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Gaur geure eguna baita

Batzuontzat ikusezintasuna ez da berria. Edozein mailatan, edozein esparrutan. Ikusezinak gara. Asko jota, pasa gaitezke ikusezinak izatetik itzalak izatera. Zorionekoak, hazpegiak antzemanez gero. Askori egingo zaizue ezaguna. Edozein mailatan, edozein esparrutan. Baina gaurko... [+]


2025-10-09 | Patxi Aznar
Estatu Batuen gainbehera, eta arrisku nuklearra

Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:

Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]


2025-10-09 | Markel Elortza
Bi urteko genozidioa, bi urteko isiltasuna

Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.

100 urte pasatxo... [+]


Noizko greba bat CAFen Palestinaren alde?

Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]


Asilo-leku sakratua

Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]


Arrakalak Bilboko Manhattanen

Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]


2025-10-08 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Argiztapena

Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]


Berriketa gutxi
Trumpen bake-plana Bernedorako

1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.

2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]


2025-10-08 | Roser Espelt Alba
Eskasia

Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]


2025-10-08 | Edu Zelaieta Anta
Diluzio

Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]


Teknologia
Kultura sinboloak

Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]


Nork irabazten du?

Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]


Eskola, erreformatu ala eraldatu?

Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]


Txiki eta Che

Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]


Eguneraketa berriak daude