Biak ala biak argitaletxe txikiak dira, baina alde nabarmena markatzen duena, enpresa ikuspegitik, zera da: Maiatz-ek ezin izan duela inoiz inor soldatapean eduki. “Hori bada nirekiko diferentzia handi bat”, esan du Lopezek, baina aldi berean aitortu du kontraesan iraunkor batean murgildurik ikusten duela bere burua: “Hilabete bukaeran kobratu egiten dut, soldata bat dut; aldiz, argitaratzen duten idazleek liburu bakoitzagatik kopuru jakin bat kobratzen dute, eta argi esanda, ezin dira literatura egitetik bizi”.

Idazteko forma berriak

Besteren artean, mahaiaren inguruan jorratu duten gaietako bat izan da gaur egun egiten den euskal literaturaren kalitatea eta bilakaera. Etxezaharretak, adibide konkreturik jarri gabe, nabarmendu du euskara batuaren aldeko joera nagusitu dela azken urteotan, Bidasoatik iparraldera bereziki, eta ez dela lehen bezala euskalkia erabiltzen: “Denek formatu berdintsua darabiltela esango nuke, gazteen kultura unibertsalizatu balitz bezala, eta, uste dut, ez dela beti onerako izan. Espresioan, esaterako, galdu egin da”.

Lopezek zehaztu du “konplikatua” egiten zaiola idazleari nola idatzi esatea, baina, era berean, ados agertu da editoreek literaturaren ekoizpenean duten eraginaz Etxezaharretak esandakoarekin. Horrez gain, nabarmendu du, argitalpen sinpleek euskal literaturaren beraren sinpletzea ekarriko luketela, eta alderantziz ere bai.

Lurraldetasunaren afera

Lopezek sarri erreparatzen dio Susaren argitalpenen zerrendari, eta honela eman du horren berri: “Ipar Euskal Herriko idazle oso gutxi argitaratzen ditut, arabarrak gutxi, nafarrak gehiago, bizkaitarrak ere gehiago eta gehienak gipuzkoarrak”. Zentzu horretan, uste du edukiak sortzen eta argitaratzen dituenak sortzen dituela literatur ereduak, eta, finean, idazle horiek markatzen dutela liburuak egitura aldetik konplexuak izan ala ez, eta hiztegiaren kasuan ere berdin.

Etxezaharretak gustuz heldu dio lurraldetasunaren gaiari, kezkaz begiratzen duen afera delako: “Bidasoa zabaltzen ari da batzuetan, gure artean elkarlan gutxi egiten dugu. Gure errealitatea da Hegoaldean gutxi erosten direla Iparraldeko liburuak, ustea baitute ezingo dutela ulertu frantsesez blaitutako euskara. Eta Iparraldean berdin, euskara-espainol hori ez dela ulertuko uste da”.