Ibai Atutxak Txalaparta argitaletxearekin eta Iratzar Fundazioarekin argitaratu berri du Barbaroak eta zibilizatuak. Euskal gatazken eskuliburu materialista. Gogo handiz irakurri dut, pentsamendua euskaraz sortzea eta baliabide teoriko eta diskurtsiboak bertatik eta bertarako eskaintzea izugarri garrantzitsua dela uste dudalako. Begirada kritiko, engaiatu eta jantzia.

Liburu labur baina trinko honetan topatuko dugun tesia hurrengoa da: “Euskalduna izendatzeko ‘basa’ iruditeria oso bat etengabe berriztu, eraldatu eta zabaldu egin da modernitatean zehar euskaldun desobedientea deshumanizatzeko eta subalternizatzeko”. Eta, horrela, haren aurkako biolentzia legitimatu da. Euskara izan da aldi berean zapalkuntza eta erresistentzia eremua, eta egileak zibilizatu/basa dikotomia gainditu eta nazio inzibilizatu baterako deia egiten du.
Historian zehar euskaldunak "barbaro", "heretiko" eta "antidemokratiko" gisa irudikatu direla irakurriko dugu: denboran zehar euskaldun ‘basa’ sorgin, langile edo terrorista izango da eta horren ondorioz torturagarria. Bitartean euskaldun zibilizatuak eraikiko dira balantzaren beste aldean, baina horiek “bortxa eta mozkin kapitalista-kolonialaren erdigunean” kokatuko ditu modernitateak.

Hizkuntzarekin jolasteko gogoa piztu dit terminologiak, hausnarketa linguistikoa egiteko amua. "Basa" eta "barbaro" darabiltza egileak, ez du basati aukeratu. Barbaro hitza bar-bar onomatopeiatik dator eta mundu klasikoan "atz-herritar" edo "er-besteko" jendea izendatzeko termino gutxiesgarria zen. "Basa" eta "basati" basora garamatzate, ordea, herritik kanpo dagoen eremu ezezagunera, literaturan eta zineman hain emankorra dena. Biek mundu ikuskerak dakartzate, lanaren tesia indartzen duten sinboloak.

Hala ere, lan honek eraldaketarako eskuliburu edo erreminta-kutxa izan nahi badu, agian hizkera dibulgatiboagoa izan beharko luke jende gehiagorengana heltzeko. Tere Maldonadoren Hablemos claro lanari jarraiki, horrelako esaldiak saihestu beharko lirateke: “Euskaldun basak ez dio erabat erantzuten orain arte teorizatutako erregimen biopolitiko eta nekropolitiko neoliberal zisheteropatriarkal eta kolonialei”, eta hiztegi espezifikoa irisgarriago egin.