Suizidioa, heriotza kausa nagusia Europako presoen artean
Presoen suizidio tasa gizartean dagoen tasaren bikoitza baino gehiago da. Horrez gain, presoen herenak buruko gaitzen bat du. Europako presoen osasunari buruzko 2020ko datuak dira, orain aurkeztu duten OMEren txosten batetik eratorriak.
100.000 presoko 103k bere buruaz beste egin zuen 2020an Europako kartzeletan; biztanleria orokorra aintzat hartuz gero, suizidio tasa 100.000 herritarreko 39,5ekoa da. Txostenak eman duen beste datu esanguratsua buruko osasunari loturikoa da: buruko nahasmendua izan zen presoen %32ri gehien eragin zien gaitza.
Nazio Batuen Erakundearen osasun agentziak esan du inbertsio handiagoa eta baliabide eta langile gehiago komeni direla espetxeetako buru osasuna zaintzeko eta artatzeko.
COVID-19a izan zen espetxeetako bigarren heriotza kausa: 163 preso hil ziren koronabirusaren ondorioz –biztanleria orokorraren tasaren azpitik–, eta 92 lagun hil ziren droga gaindosien ondorioz. Presoen %8k droga menpekotasunen bat zuen.
Presoek jasandako beste gaixotasun batzuk ere aipatzen ditu txostenak: hipertentsioa (%10,9), arazo kardiobaskularra (%6,1) eta diabetesa (%3).
Europako 36 herrialdeetako datuekin osatu dute txostena eta asteazken honetan aurkeztu dute. Berriak jaso ditu OMEko Europako zuzendari Hans Henri doktorearen hitzak: “Espetxeratzeak ez du inoiz osasun okerragorako zigorra izan behar. Herritar guztiek dute kalitatezko osasun arreta jasotzeko eskubidea, norbanakoaren legezko egoera edozein dela ere”.
Eusko Jaurlaritzak espetxeen transferentzia bere gain hartu zuenetik, duela bi urte eskas, laugarren heriotza izan da euskal kartzeletan, hirugarrena Zaballako espetxean.
"Gizarteari eragindako kaltea konpontzeko", egunean 3.000 preso ingururi ezartzen dizkiete era guztietako lan behartuak, ordaindu gabe. Gero eta lanordu gehiago bete, orduan eta lehenago aterako dituzte espetxetik.
OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak 2023 urteko bilana aurkeztu du. Abenduaren lehenetik atxilotu dituzten 75.000 pertsonetatik, 50.000 inguru %148,5eko okupazio tasa duten presondegietan dira, eta 2.748 lurrean ezarritako matalazetan lo egiten dute.
Peltierrek 47 urte daramatza kartzelan, FBIko bi agente hiltzea egotzita. Presoak beti defendatu du bere errugabetasuna, eta nazioarteko hainbat erakundek eskatu izan dute bera aske uzteko.