Handitasuna gauza txikietan agertzen da. Bost axola zenbat estadio betetzen dituen artista batek, zenbat sold out eta zenbat sari. Musikarekin zer eragiteko gai zaren; hori da axola duen bakarra.

Aitortzen dut, ez dit inoiz arretarik eman La Maravillosa Orquesta del Alcohol Burgoseko taldeak. Abanderarado mauka bako kamiseta zuriekin agertokira igotzen diren zazpi mutikote, Mumford And Sons oinarri. Hori da urrutitik ikusten nuena. Joan den urtean, ordea, Bizkaiko Arriguri ekoiztetxeak disko berriko bideoklipak egin behar zituela-eta, gertuagotik ezagutzeko aukera izan nuen. Eta pozten naiz horregatik.

Nuevo Cancionero Burgalés da lanaren izena. Burgoseko kantu tradizionaletatik abiatuta egindako lan labur baina fina da. Ordura arteko pop moldean, baina sotila eta gordina. Oso burgalesak direlako La MODAkoak, eta herriarekin harremana landu behar delako, hiru eguneko bira bat antolatu zuten abuztuaren amaieran, husten ari den Gaztelako herrietatik. Dokumental bat egiteko aitzakiarekin, hiru egunak eman ditugu haiekin.

Pampliega, Poza de la Sal eta Covarrubias dira herriok. 300 biztanletik gertu bakoitza. Udan gehiago, neguan gutxiago. “Herri txikiek kulturarako eskubidea dutelako” egin dute bira hau; doako kontzertuak eskainiz. 3.000 lagun ez ziren elkartu ba, Pampliegako kontzertuan!

Goizean goizetik aritu ginen herriko bizilagunekin solasean. Lehen emakumea, 80 urteko andre jator bat, “Pampliegan jaio eta Pampliegan hilko dena”, baina bizitza osoa non eta Legazpin eman duena. Ez da kasualiktatea, ezagutu dugun jendearen %90a Euskal Herrian bizi da, edo bizi izan da, edo gertuko senidea du bertan.

Eta joan dira pertsonaiak azaltzen: Pedro kultura zinegotzi super-hunkitu eta eskertua; Paco eta Mariangeles poteatzaileak –eta haiekin batera Pampliegako bodega-kobazuloetara bisita eta dastaketak–; David botagilea eta Alberto odolkigilea –biak euren aitonen lanen oinordekoak–; 92 eta 93 urteko Don Evaristo eta Doña Honorata, herriaren bilakaera gogorra oroitzen. Izen propioz beterik daudelako Castilla Comunerako langile herriak.

Ez dut sekula horrelakorik ikusi. Jendea ilarak egiten, kontzertuan lekurik onena topatzeko, eta ilara egiten –ia hiru orduz!–, taldekideak agurtzeko. Eta, taldekideak, hiru orduz (!) agurtzen eta sinatzen eta agurtzen eta sinatzen. Pazientzia nondik ateratzen duten galdetuta: “Joder, jende hau gu ikustera etorri da, nola ez ditugu agurtuko ba!”.

Burgoseko Beatles-ak dirudite, eta, hala ere, umil jarraitzen du taldeak. Erabakiak guztien artean hartzen, ingurua errespetatzen eta zaintzen. Eta herriari kantak eskaintzen. Campos Amarillos izan da gehien harritu eta hunkitu nauen kanta. Ikustea zenbat jendek egin duen negar, Gaztelako lur duin eta izorratuei kantuan: “Que los campos más honrados / Son los que están preparados / Que los campos castellanos / Arden fácil en verano”.

Izen propioz betetako maleta bat eraman dugu etxera, eta kantei esker sortzen den komunitatea eta harrotasuna ere. Ahaztuak eta izorratuak bai, baina herri txikiek badutelako duintasuna oraino.