Hilekoa

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

- Ba al zatoz, izeba? –galdetu zidan bainujantzia soinean eta loredun flotagailuak besoetan.

- Bai. Egon pixka batean, komunetik pasa behar dut eta –erantzun nion maitekor.

- Lagunduko dizut! –Eskutik helduta abiatu ginen eskaileretan gora.

Soinekoa jaso nuen. Kuleroak erantzi. Komunontzian eseri. Iloba nire parean zutik. Sokari tira egin eta tanpoia bildu nuen. Zabal-zabal ilobaren begiak: “Zer da hori?”. Komuneko paperaz egindako zorrotxoa ireki eta hilekoa zer den azaltzen hasi nintzaion.
Ederki asko gogoratzen dut nerauk aurreneko aldiz odoldu nuen egun hura. Ez nintzen kuadrillako lehenbizikoa izan, ezta azkenekoa ere. Zorionez arauzkoen zakuan erori nintzen: ez onduegia, ez gordinegia. Lotsa bat gutxiago, beraz. Akordatzen naiz etxean nintzela eta tanta gorria ikusi bezain pronto deitu niola amari. Ustea konfirma zezan nahi nuen: hori ote zen hilekoa? Niretzat espresuki erosita zuen konpresa-poltsatik bat eman zidan.

- Soka aldatzera zoazen hurrengoan abisatuko didazu? Ikusi egin nahi dut –bota zidan ilobak eskuak garbitzen ari nintzela.

- Bai, neska. Abisatuko dizut erantzun nion komunetik irten aurretik.

Polita izan zen: ezjakintasunean itota amari deitu zion hura bera zen lau urteko ilobari alutik irteten den odola landareak ureztatzeko erabil daitekeela kontatzen ari zitzaiona. Ez dira antzuak izan tanpoiak droga bailiran ezkutuka pasatzen genituen institutuko garaitik igaro diren urteak. Gogora datorkit orain lagun batek panazko praka marroiak jantzi zituela lehenbizikoz odoldu zuen ekain bero hartan (deskuiduan zikinduz gero pasako zuen estuasuna baino nahiago izan zuen izerdia). Tabua oinetan, estropezuka ikasi genuen. Artean, Super Pop aldizkariak esaten zuenarekin fidatzen ginen, pentsa! Feminismoari zor, askok aldatu dugu hilekoarekin genuen harremana.

- Ama, zuk sokarik erabiltzen duzu? –Gosaltzen topatu zituen gurasoak komunetik bueltan.

- Zer? –erantzun zion amak inolako hitzaurrerik gabe egindako alabaren galderari.

- Tanpoia nola aldatu dudan ikusi du eta hilerokoaz hitz egin dugu. –Koinatuari kontrako eztarritik joan zitzaion kafea, ia.

- Nagusien kontuak dira –esatea asmatu zuen eztul artean–. Izeba beti kontu horiekin. –Horratx niretzako apuntea.

- Ez arduratu, maitea. Arrazoi du aitatxok, ikasiko dituzu horrelakoak handitzen zarenean -gaineratu zion amak.

Ulertu nuen inprobisazio hutsean gurasoek bide bizkorretik jo izana. Hala ere, apur bat atsekabetu nintzen, hilekora egin zuen aurreneko hurreratze kontzientean zigorra jaso baitzuen ilobak: urruntzeko esan zioten. Inpresioa dut iloba ere atsekabetu zela pixka bat.

Hilekora gerturatzen garenean: zigorra. Gure sexuatutako gorputzera gerturatzen garenean: zigorra. Emakume garenean: zigorra. Gu guztiok zeharkatzen gaitu munstroak: iloba, lagunak, ama, koinata, koinatua, ni. Gure haragi eta aluetara heltzen da. Barruak estutzen dizkigu. Minak hartzen du agintea. Eta horrela biziratuen du gure odoletik sortuko den odolean.
Dagoeneko hilabete da oporretan izan ginela. Udarari agur esateko bildu gara gaur elkartean familia osoa. Gaur ere, orain hilabete egin zuen modu bertsuan, komunera nindoala atzetik etorri zait iloba. Gaur ere tanpoia kendu dut bere aurrean:

- Odola! –esan du.

- Bai. Azaldu nizun oporretako etxean. Ez al zara akordatzen? –erantzun diot erretoriko.

- Ez. –Buelta eman du ilobak eta konketara gerturatu da txiza egin ondoren eskuak garbitzearen garrantziaz hizketan.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Biometanizazio plan bat behar dugu Nafarroan espekulazioaren aurrean

Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]


Inshallah, Anas

Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]


2025-10-01 | Gorka Menendez
Baso suteak eta begirada kontserbazionista

Suaren presentzia naturan milioika urtetan izan da (gizakion agerpena baino askoz lehenagotik). Horregatik, ohikoa da landare askok suaren aurrean adaptazio ugari edukitzea. Gure inguruan arruntak diren arteek eta ametzek, adibidez. Baita txilar askok eta otea bezalako sastraka... [+]


Palestinarainoko olatua

Ikasturte berriarekin batera, EHU Palestina plataformako kideok berriro batzen hasi gara, ikasgela, ikerketa eta gainerako unibertsitate-jardueretan Palestinan Israel egiten ari den genozidioa eta horren konplizeak salatu eta baztertzeko. Abiatu ginenean oso bakarti sentitu... [+]


Zirrara

Iraila, errutinara buelta, askorentzat ikasturte berria eta horri dagozkion zirrarak: ikasturtea norekin konpartitu, nor izan alboan, zer ikasi, nola eta nora joan… Batzuentzat, esperientzia berriak bizitzeko lehen aldia.

Aldiz, beste batzuentzat esperientzia berririk... [+]


Elkarteen militantziaz

Ez dakit literatura-ikasketak egin ditudanarengatik den, baina nekez onartzen dut hitzen erranahien deformatze ideologikoa. Azken hilabete hauetan, eta bereziki Frantzian Bruno Retailleau Barne ministro denez geroztik, militante hitza zentzu arrunt peioratiboan erabilia da. Nik... [+]


2025-10-01 | Karmelo Landa
Asimilazio estrategiak

Genozidioaren faseak, guztiak larriak izanda ere, une batzuetan eskandalagarriak, zaratatsuak, izan ohi dira, baina beste zenbait unetan isilean garatzen dira, ia oharkabean.

Entzutetsuak dira populu indigenen sarraskia Amerikan, Gernikako bonbardaketa, holokausto nazia... [+]


2025-10-01 | Imanol Epelde
Berriketa gutxi
Jaio. Kirola. Hil

Abuztuaren erdian hasi zen eskubaloira entrenatzen seme zaharrena; irailetik aurrera, astean lau entrenamendu ditu (hiru tekniko, bat fisikoa) eta asteburuetan partida. 15 urte ditu. Erdikoak, eskola-kirolaz gain, futbola eta eskubaloia. 9 urte ditu. Etxeko agendan, leku gehiena... [+]


Analisia
Bizigarritasuna helburu

Grebek laguntzen digute ideologizazioan, kontzientziazioan, kolektibizazioan. Greba prozesu bat da, lanuzteaz harago. Epe motzean emaitzak lortu gabe ere –galdetu bestela Gasteizko lorezainei edota Gipuzkoako erresidentzietako langileei–, borrokarako eta... [+]


Teknologia
Fandoma

Interneteko plataforma boteretsuenek fenomeno bat sortu dute: euren sistemen baitan, negozio eredu “burujabeak” sortzearen ilusioa.

Australiako Glitch estudioak Guiniverreko zaldunak 2D animazio telesaila argitaratu berri du Youtube plataforman. Istorioan, Dana... [+]


2025-10-01 | Iraitz Amor Pla
Dutxan dardaraka

Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]


Guk Bernedo hautatuko dugu berriro

Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]


Euskal udalekuak: mundua bestela habitatu

Gure alaba nagusia Euskal Udalekuetara joan zen lehen aldian, 2019an, eraldatuta itzuli zen. 15 egunetan hazi egin zen, eta ez fisikoki bakarrik; arrunt pozik zetorren, hunkituta eta bere abenturak kontatzeko gogo handiz; ezin genion jarraitu, horren azkar hitz egiten zuen... [+]


Irailak 3 Bilbo

Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]


Eguneraketa berriak daude
Barraskilo bat Amanita Muscaria baten gainean
Kalean da Bizi Baratzea Orriaren udazkeneko zenbakia
Izara formatuko aldizkari berezia da
Izara formatu berritzailean, landareak lantzeko jakintza praktikoa, lurraren eta bizidunen osasunarekin lotutako gaiak eta poster eder bat deskubrituko dituzu urtaro bakoitzean. Batu mundua bizigarri eta eguneroko bizitza gozagarri egiten dutenen komunitatera!