Aldatzen ari da Donostiako Egia auzoa azken urteotan. Aspalditik dator aldaketa, baserriak eta sagardotegiak zeuden auzoa gutxika industrializatu eta urbanizatu baitzen. Horretan eragina izan zuen, besteak beste, 1903an zabaldutako Fábrica de Tejas y Ladrillos Eguia S.A teila fabrikak. 1962an bota zuten arte auzoko paisaian erreferentzia nagusia izan zen fabrikaren tximinia handia. Urte gutxi iraun zuen fabrikak, 1936an behin betiko itxi baitzuten. Teila fabrika hura eta zekarrena, ordea, garaiko bizimoduaren aldaketen erakusgarria da. Handik gutxira zabaldu zuten tabako fabrika berria, tren geltokiaren ondoan.

Auzoaren paisaia ez ezik bertako jendearen, edo horietako batzuen, bederen, lan egiteko modua ere aldatu da ordutik hona. 2015an Tabakalera inauguratuta eta auzoaren gentrifikazioa sakondu ahala ugaritu egin dira Egian ere coworking espazioak. Beraien lana indibidualki egin arren espazioa eta elkarrekin lan egitetik sor daitezkeen proiektuak partekatzeko guneak. Zentzu horretan, lanerako espazioa partekatzeko gunea da Teila Fabrika ere, baina baditu berezitasunak. Izena eta irudia teila fabrika zaharrari zor dizkio, eta komunitatea elikatu eta indartzeko lekua izan dadin nahi dute proiektuaren sortzaileek.

Balio eraldatzaileak
Balio eraldatzaileen arabera jarduten duten proiektuentzako lekua da Teila Fabrika, eta gizartean eragitea du helburu. Aitziber Lizarribar proiektuaren kudeatzaileak dioenez, inguruan zuten jendearen beharretatik tiraka ondu zuten ideia. Herri mugimenduetan eta horien inguruan lanean ari den jendea, enpresa txikiak, autonomoak, bakarrik lan egiten dutenak eta antzeko egoeretan daudenak leku batean elkartzeak aukera ematen die elkarren lana indartu eta elikatzeko, sareak sortzeko. Izan ere, espazioa baino gehiago eskaini nahi du proiektuak. Etxetik, edo bakarrik lan egin beharrean elkartzeak duen balioari garrantzia ematen diote. Ez bakarrik eremu profesionalean, baizik eta informalean ere, goizetako kafean ere gauza interesgarriak ateratzen dira, esaterako.

Hiru ardatzen arabera garatzen dute proiektua. Elkarlana da horietako bat. Elkarlana sustatzeko mekanismoak dituzte martxan. Esaterako, teilakide bakoitzak proposatzea zer eman diezaiokeen komunitateari, izan profesionalki zein bestela, eta, era berean, bakoitzak zer jaso nahiko lukeen adieraztea. Bi zerrenda horiek erkatuta sortzen dira elkarlanerako proiektuak eta konexioak, elkarlan ekonomikorako edo ezagutza partekatzeko. Ekonomia soziala da Teila Fabrikaren beste ardatzetako bat. Proiektua transbertsalki zeharkatzen du, espaziorako dituzten hornitzaileetatik hasi eta aretoetan antolatzen dituzten jardueretaraino. Norabide horretan, Olatukoop sareko kide dira. Hirugarren ardatza da kulturarena. Hilero bi ekimen kultural antolatzen dituzte, teilakideekin zein auzoko beste proiektuekin batera. Hitzaldiak, tailerrak, topaketak. berriki, Ez da entzuten! musika zikloaren bigarren jardunaldia egin zuten bertan.

Pandemiak baldintzaturik
2019an, zabaldu aurretik, auzoko eragileei proiektuaren berri eman zieten. Ekainean “teilakide” batzuekin lanean hasi ziren, eta udan zehar obrak amaitzeko eta espazioa ondo prestatzeko tartea hartu zuten. Urte hartako irailean ekin zioten ohiko martxari. Berehala, ordea, haien jarduna erabat baldintzatu zuen COVID-19aren pandemiak. Martxoko itxialdiaren ondorioz teilakideei arreta eta laguntza eskaintzeko moldatu behar izan ziren. 2020ko ekainean heldu zioten berriro ere pixkanaka martxari, espazioa osasun neurrien arabera moldatuz: protokoloak diseinatu, edukierak kalkulatu...  

Espazioaren garrantzia
Espazioa baino gehiago da Teila Fabrika, baina espazioa ere bada. Eta espazioak berak ere badu garrantzia. Hiru bulego, lanerako espazio komunak, bilera gelak eta aretoak dituzte erabilgarri. Bulegoak hartuta daude, baina lanerako espazio komunetan badago oraindik lekua libre. Aski flexibleak dira, eta, Maddalen Serras kudeatzaileak azpimarratu duenez, beste coworking batzuetan gutxieneko edo gehieneko epe finkoak egoten badira ere Teila Fabrikan malgutasunaren alde egiten dute. Aretoei dagokienez ere, ekitaldi eta jarduera askotarikoetarako moldagarria den areto bat dute. Lehen entitateek batzar handiak egiteko baliatzen zuten, eta orain, aldiz, bizilagunen bilerak egiteko erabiltzen dute gehiago. Funtsean, helburua da espazioa bera eta bertako baliabideak erabiltzaileen beharretara moldatzea, eta ez alderantziz.

Auzoan errotua
Egian bizi dira Serras eta Lizarribar, eta Teila Fabrika bera ere auzoan errotzea nahi dute. Errotze horren erakusgarria da, esaterako, Gordegia Egiako Artxibategi Grafikoak Teila Fabrika duela teilatupe. Gordegian ikus daitezke, besteak beste, auzoak urteotan zehar izan duen bilakaera erakusten duten argazkiak. Horrez gain, auzoko zenbait proiektutan parte hartzaile gisa ere aritzen da Teila Fabrika. Prest daude elkarlanerako eta proiektuaren etorkizuneko ibilbidea ere komunitatean eraiki nahiko lukete.