Pentsio publikoen harira
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Berriki Toledoko Ituneko kideak adostasunera heldu ziren, etorkizuneko pentsio publikoak nolakoak izango diren finkatze aldera. Hainbat irizpide onetsi ziren legebiltzar zentralak kontutan izan ditzan.
Egiari zor, finkatutako zenbait irizpide baikorrak dira, hala nola pentsioen urteroko igoera, eros ahalmena ez galtze aldera, Kontsumoen Prezio Indizearen (KPI) arabera egikarituko baita; edo pentsio kopurua zehazterakoan ekartzaile bakoitzaren lan-historiako 25 urte oparoenak kontutan hartzea. Alabaina, gobernu zentralak, berehala, iragazi zuen 25 urte horien ordez, 35 hartzea; horrela, bat batean, pentsio kopurua murriztuta geratuko litzateke.
Halaber, alde negatiboak ere baditu. Hasteko, pentsio publikoak finkatzeko filosofia aldaketa eskatu behar litzaieke politikariei eta horri ez diote heldu. Izan ere, pentsio publikoen filosofia aldatu ordez eta horretarako zuzendu behar diren funts publiko gehigarriak aurkitu ordez, gastu publikoa konstantea edo nahiko aldagaitza dela aitortuko digute, eta kopuru hori banatu beharko da pentsiodunak etengabe hazten ari diren bitartean.
"Zergatik hezkuntza publikoa edo hitzartua, justizia, defentsa edo osasungintza estatuaren aurrekontuetan sartzen dira eta zerga orokorren bidez finantzatu, eta ez da berdin gertatzen pentsio publikoekin?"
Pentsio publikoen filosofiaren aldaketak adierazi nahi du pentsioen zerbitzuak, beste edozein zerbitzu publiko bezala izan behar duela. Hau da: zergatik hezkuntza publikoa edo hitzartua, justizia, defentsa edo osasungintza estatuaren aurrekontuetan sartzen dira eta zerga orokorren bidez finantzatu, eta ez da berdin gertatzen pentsio publikoekin? Horretarako, pentsio publikoak interes ekonomikoko zerbitzu gisa aitortu beharko lirateke.
Pentsio publikoen trataera honen ondorioz, Gizarte Segurantzaren aurrekontua Estatuaren aurrekontu orokorrean sartuta egongo litzateke eta langile eta kapitalaren ekarpen ekonomikoak sarrera publikoen baitan kokatuta.
Pentsioen inguruko beste puntu batek ere hausnarketarako bidea ematen du eta berau jubilatzeko adina luzatzeko proposamenean datza. Gainera, adin hori luzatzearen truk diru sarrera oparoagoekin sarituko litzateke jubilatua. Nire uste apalean, lan aroa luzatzeko erabakia borondatezkoa izan behar luke eta behin urte kopuru bat lan egin ostean, eskubide osoa izan beharko litzateke pentsio gorena eskuratu ahal izateko eta beranduago jubilatu nahi duen pertsona diruz zigortu, lanpostuak libre utz ditzan. Eta erabat galarazi beharko lirateke erretiro aurreratuak, duela urte batzuk gertatzen zen bezala; salbuespena enpresa batek porrot egin ostean adineko langileak izango lirateke, beste lanpostu bat eskuratzea ezinezkoa zaielako.
Bestalde, Toledoko Itun berriak pentsio pribatuei ateak irekitzeko zirrikitua ere zabaldu die eta arlo honetan sindikatuei jarraitu behar zaie, jarrera baitute ugazabekin hitzartzeko pentsio mota hauek, eratzerakoan berauen kudeaketan parte hartzea gogoko dutelako. Bestalde, harrigarria egiten zaigu ugazabek pentsio pribatuak sustatu gura izatea diru ekarpenak gauzatuz; aldiz, ez dute ekarpen gehiagorik egin nahi pentsio publikoak sendotzeko. Gainera, pentsio funts hauen inguruan bi motatako langileak azalduko lirateke, enpresa handietakoak eta txikietakoak, azken hauek zailtasunak izango lituzketelako funts horiek eratzeko. Halaber, pentsio pribatuak sustatzen direnean zerga abantailak egongo dira, hiritarron kaltetan, ogasunak diru publiko urriagoak eskuratuko baititu.
Hauek dira langile eta pentsiodunok, besteren artean, kontutan izan behar ditugun gai batzuk. Erne, beraz!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]
Suaren presentzia naturan milioika urtetan izan da (gizakion agerpena baino askoz lehenagotik). Horregatik, ohikoa da landare askok suaren aurrean adaptazio ugari edukitzea. Gure inguruan arruntak diren arteek eta ametzek, adibidez. Baita txilar askok eta otea bezalako sastraka... [+]
Ikasturte berriarekin batera, EHU Palestina plataformako kideok berriro batzen hasi gara, ikasgela, ikerketa eta gainerako unibertsitate-jardueretan Palestinan Israel egiten ari den genozidioa eta horren konplizeak salatu eta baztertzeko. Abiatu ginenean oso bakarti sentitu... [+]
Iraila, errutinara buelta, askorentzat ikasturte berria eta horri dagozkion zirrarak: ikasturtea norekin konpartitu, nor izan alboan, zer ikasi, nola eta nora joan… Batzuentzat, esperientzia berriak bizitzeko lehen aldia.
Aldiz, beste batzuentzat esperientzia berririk... [+]
Ez dakit literatura-ikasketak egin ditudanarengatik den, baina nekez onartzen dut hitzen erranahien deformatze ideologikoa. Azken hilabete hauetan, eta bereziki Frantzian Bruno Retailleau Barne ministro denez geroztik, militante hitza zentzu arrunt peioratiboan erabilia da. Nik... [+]
Genozidioaren faseak, guztiak larriak izanda ere, une batzuetan eskandalagarriak, zaratatsuak, izan ohi dira, baina beste zenbait unetan isilean garatzen dira, ia oharkabean.
Entzutetsuak dira populu indigenen sarraskia Amerikan, Gernikako bonbardaketa, holokausto nazia... [+]
Abuztuaren erdian hasi zen eskubaloira entrenatzen seme zaharrena; irailetik aurrera, astean lau entrenamendu ditu (hiru tekniko, bat fisikoa) eta asteburuetan partida. 15 urte ditu. Erdikoak, eskola-kirolaz gain, futbola eta eskubaloia. 9 urte ditu. Etxeko agendan, leku gehiena... [+]
Grebek laguntzen digute ideologizazioan, kontzientziazioan, kolektibizazioan. Greba prozesu bat da, lanuzteaz harago. Epe motzean emaitzak lortu gabe ere –galdetu bestela Gasteizko lorezainei edota Gipuzkoako erresidentzietako langileei–, borrokarako eta... [+]
Interneteko plataforma boteretsuenek fenomeno bat sortu dute: euren sistemen baitan, negozio eredu “burujabeak” sortzearen ilusioa.
Australiako Glitch estudioak Guiniverreko zaldunak 2D animazio telesaila argitaratu berri du Youtube plataforman. Istorioan, Dana... [+]
Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]
Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]