Heriotzarekin bizi
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Lerro hauek idazteko unean, hirurogei adineko hil dira dagoeneko Lleidako Fiella-Sant Hospital de Tremp Fundazioaren egoitzan, COVID-19aren agerraldi baten ondorioz. Horrek esan nahi du hilabete eskasean 143 egoiliarren %40 hil direla, Pallars Jussà hiriburuak dituen 6.000 biztanleen %1. Inguruko guztiek dute senide edo ezagunen bat hildakoen zerrendan, ez dago kontsolamendurik shock egoeran dagoen eskualde batentzat.
Estatistikako Institutu Nazionalaren datuen arabera, 2020ko lehen bost hilabeteetan 231.014 heriotz gertatu ziren Espainiako Estatuan, aurreko urteko epe berean baino 43.537 gehiago. Horrek esan nahi du % 23,2ko hazkundea izan dela, goranzko joera bat marraztuz, eta ziur asko urte zorigaiztoko hau zifra errekor batekin itxiko dugu.
"Bizitza bera bezain iraunkorra den errealitateari bizkarra emanda bizitzen jarraitzen dugu: heriotzari. Eta nik uko egiten diot zeharka begiratzeari"
Heriotz gehienak biktimen bakardade testuinguru batean heldu dira, konfinatuta eta ingurune afektiboarekin harremanik izan gabe eman dituzte bizitzaren azken uneak, eta gertukoek ezin izan diete agur esan, ezta ohiko hileta-erritualak normaltasunez ospatu ere. Horrek guztiak inpaktu emozional handiagoa ekarri du, larritasun-egoerak eta dolu zaileko prozesuak, aditu guztiek diotenaren arabera.
Hala ere, bizitza bera bezain iraunkorra den errealitateari bizkarra emanda bizitzen jarraitzen dugu: heriotzari. Eta nik uko egiten diot zeharka begiratzeari, lehenago edo geroago denok aurre egin beharko baitiogu. Hainbeste pertsonari gertatu zaion bezala, 2020 madarikatu honetan, duela bi aste, nire osabetako bat betiko joan da.
Patua edo kasualitatea tarteko, albiste tristea jaso aurreko egunean Kilian Jornet elkarrizketatzeko zortea izan nuen, askorentzat inoizko alpinistarik balioaniztunena. Bere ibilbidean hainbat lagun galdu baditu ere, kontatu zidan bere kirol jardueraren batzuetan arriskuan jartzen dela jakin arren mendira joaten jarraitzen duela bizirik sentitzeko: “Bizirik mantentzen gaituen beldur bat dago, amildegian zaudenean jauzi ez egitea eragiten dizuna”.
Handik gutxira, besarkadarik gabeko tanatorio hotz batean, bere hitzak gogoratu nituen, eta hausnartu nuen nola bultzatzen gaituen sistema deshumanizatzaile honek eguneroko estresera, hormigoiz inguratutakoa, zeinean kontaktua galtzen dugun bizitzaren beraren esentziarekin eta bere ziklo naturalekin. Heriotzak sortzen digun izu-laborriaren arrazoietako bat izan daiteke hori, uzten duen hutsunearekin topo egiten dugun unea baita. Bizitzaren balioarekin berriz ere konektatu eta arnasa hartzen jarraitzeko zorteari eutsi nahi diogu orduan.
Eutanasiaren lehen legea onartu dute berriki Espainiako Kongresuan, heriotza duina izateko eskubidea berretsiko duena behingoz. Horrela, egoera itzulezinak dituzten pertsonen eta maite dituztenen itxaronaldi luzeekin eta sufrimendu bidegabeekin amaituko da. Gure oroimenean biziko dira, inoiz ez da hiltzen ahazten ez dena. Agian, egin diezaiekegun omenaldirik onena bizitzea merezi duen bizitza baten alde borrokatzen jarraitzea da. Zuengatik.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]