Plastikoaren arrasto ikusezina
Martxoaren erdialdean, Grande America kargaontzia hondoratu zen euskal kostaldetik hurbil. Lehen berriek, gure ingurunea fuel orbanaz salbu izango zela zioten arren, Hendaiako hondartzan petrolioz bustitako hegazti bat atzeman izanak, kaltearen dimentsioa handiagoa izan zitekeen alerta piztu zuen.
Halako gertakariak ez zaizkigu arrotzak, tamalez. Itsasoan sortutako istripuen ondorioak ikusi eta pairatu izan ditugu azken urteotan. Nola ahaztu Prestigeren hondamendia eta plastilina itxurako haritxoekin egindako konparaketa penagarri hura! Hala ere, Europako Ingumen Agentziaren arabera, itsasoan metatutako zaborraren %20 besterik ez omen da itsasoko jardueretatik sortua, gainerako %80 ibaietatik datorrela diote datuek. Are gehiago, dirudienez, itsas zaborraren %80 plastikoek osatzen dutela estimatu da. Polimeroz osatutako uharteak diruditen eta zazpigarren kontinentea deitu izan zaion Indiako Ozeanoko irudiek oihartzun handia izan dute mundu mailan; gurean ere, Zumaia inguruko flyschetan pilatutako hondakinak erakusten zituen bideoa ere biral bilakatu zen.
Pixkanaka zabalduz doa gai honekiko kontzientzia, eta hainbat ekimen daude begiz hautemangarria den zaborra biltzeko. Haatik, bada begietara ikusezina den mikroplastiko edo nanoplastikoa deituriko zaborra ere. Hasiera batean, plastiko zatiak txikituz zihoazen heinean, plastikoa deuseztatu eta ingurumenak xurgatzen zuen ustea nagusitu zen; baina denborak, uste okerrean geundela erakutsi du: hondakin horiek zuntz mikroskopikoak izatera igarotzen dira.
Ekoizle eta erakunde publikoek gaiaz har dezaketen jarreraz gain, bada kontsumitzaileon ohituretan dagoen beste eremu bat ere, norberarena, pertsonala
Horrek guztiak ondorioak ekar ditzake egoera konpontzeko neurririk hartu ezean. Estimaziorik latzenek diotenez, 2050. urterako itsas bizidunen gehiengoak plastikoa irentsita izango du. Saihestezina izango da, beraz, giza osasunean kalteak eragitea. Oraingoz, airean, gatzean, ur-kaniletan eta giza gorotzean ere aurkitu dira plastiko zantzuak.
Zinez konplexua da egoera, eta baita konponbide posibleak ere. Ezin ahantzi alde batetik, plastikoaren lobby indartsua. Zuzenean edo zeharka, petrolio sektoreari loturik dago, eta jakina da, munduko petroleo erreserben %90 baino gehiago hamasei lurralderen eskuetan dagoela. Gainera, 1980tik gaur egun arte, %500 igo da plastikoaren ekoizpena, eta ez dut uste ekoizleek atzera pausoa emateko desira izango dutenik. Beste aldetik, plastikoaren ekoizpen eta kontsumoa murriztu nahi duten erregulazio, debeku eta zigorrak datozkigu erakundeetatik. Plastikozko poltsen erabilera jaisteko kopuruaren neurria martxan dugu dagoeneko, eta datozen urteetarako, erabilpen bakarra duten plastikozko produktuen gutxitzea eragingo duten debekuak aurreikusten dira Europatik.
Ekoizle eta erakunde publikoek gaiaz har dezaketen jarreraz gain, bada kontsumitzaileon ohituretan dagoen beste eremu bat ere, norberarena, pertsonala. Oro har, erlojupeko bizitza erritmoa dugu egunerokotasunean, eta kontsumo kontziente bat egiteak denbora eskatzen du. Azken batean, bizitzaren oinarrizko beharrizanak erdigunean jartzea suposatzen du, horiei denbora eskaintzea, arduraz kontsumitzea, eta ingurumenarekiko begirada izatea, alegia. Zaborrik onena, sortzen ez dena omen da.
Ziurrenik ere, Grande America itsasontziaren arrasto ilunak ikusi ahal izango ditugu gure kostetan datozen hilabete hauetan, eta egoerak ezinegona eta alarma sortuko du. Baina ez dezagun ahaztu isilean lanean ari den hondakin ikusezina. Guk sortutako zaborrak jango gaituela entzun izan dut maiz, baina ez al dugu guk bera irentsiko?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]
Suaren presentzia naturan milioika urtetan izan da (gizakion agerpena baino askoz lehenagotik). Horregatik, ohikoa da landare askok suaren aurrean adaptazio ugari edukitzea. Gure inguruan arruntak diren arteek eta ametzek, adibidez. Baita txilar askok eta otea bezalako sastraka... [+]
Ikasturte berriarekin batera, EHU Palestina plataformako kideok berriro batzen hasi gara, ikasgela, ikerketa eta gainerako unibertsitate-jardueretan Palestinan Israel egiten ari den genozidioa eta horren konplizeak salatu eta baztertzeko. Abiatu ginenean oso bakarti sentitu... [+]