2014ko otsail hotz hartan, Kontuz elkarteak deitutako manifestazioan 35.000 lagunek Yolanda Barcinaren dimisioa eskatu zuten; Nafarroako Legebiltzarrak UPNren ‘Goikoetxea auzia’ ikertu zuen; PSNko buru Roberto Jimenezek agur esan zion Nafarroako politikari eta, UPN-PSNren corralitoa kolokan egon arren, bi alderdiak prest agertu ziren hurrengo legealdirako enegarren ituna lotzeko.

Baina 2015eko maiatzean zenbakiek ez zuten halakorik ahalbideratu eta aldaketa eman zen. Hori izan zen Ahotsa.info-ren sorrerako helburuetako bat: aldaketa posible egitea eta elikatzea. Bost urte geroago pozik dira, “asmatze eta akats guztiekin” aldaketa hori abian delako. Horri indarra ematea eta herri mugimenduen ahotsa izatea komunikabidearen geneetako dago.

23.000 euro bildu zituzten crowdfunding bidez eta ekin zioten berriz ere sareko lanari. Berriz ere? Bai, hala esan liteke, nondik zetorren kontuan hartuta. Ahotsa.info ez zen zerotik abiatzen, Apurtu.org –2007-2011– eta Ateak ireki –2011-2013– webguneen oinordeko baita. Espainiako Auzitegi Nazionalak agindu zuen bien itxiera, bietan euskal preso politikoen sostengu lanetan aritzea leporatuta, eta Espainiako Estatuaren “dena da ETA” estrategiaren baitan. Ahotsa-k berak ere behin baino gehiagotan sentitu du Estatuaren jazarpena, azkena 2018an: Auzitegi Nazionalak ikerketa ireki zuen medioak urte hartako uztailean egindako bi albistetan “euskal preso politikoak” erabili zuelako. Salaketa Espainiako Poliziaren ekimenez egin zen eta epaileek ez zioten biderik eman.

Apurtu-ren itxieraren ondorioz, hedabide hartako kazetari Miguel Angel Llamas Pitu-k urte eta erdi eman zuen espetxean. Ateak Ireki-n ere aritu zen eta gaur egun Ahotsa-ren arimetako bat da. Bera eta Iñigo Orduña Majaris dira proiektuko soldatapeko langile bakarrak. Haien inguruan ari dira beste dozena erdi kolaboratzaile, besteak beste, Nagore, Nekane, Unai eta Jon.

1.000 bideotik gora

Iruñerriko herri mugimenduren baten jarduera edo kale mobilizazioren bat badago han dira Pitu edo Majaris euren kamera eta mikrofonoekin, edo baita Nagore edo besteren bat ere, sakelakoaz jaso eta sare sozialetan informazioa astinduz. Gutxi baina emankorrak, edonon dira. Kazetari honek gogoan du 2017ko irailaren 29an –urriaren 1ean Kataluniako erreferenduma zen– Batzelonako Sants auzoko Can Batlló gunera iritsi zela ARGIAko lan taldea, han erreferendumaren gaineko informazioa egongo zegoelakoan eta… “hemen ere bai?”. Han ziren Ahotsa-ko hiruzpalau kazetari Ekin Klikeko argazkilariekin batera.

Bideoa da euren arma sekretua: gertaera jaso eta handik ordu gutxira lana argitaratuta dago haien webgunean eta sare sozialetan dabil bolo-bolo. Dagoeneko 1.000 bideotik gora ekoiztu dituzte. Horietako batzuek sutan jartzen dituzte sare sozialak, esaterako Maravillas Gaztetxearen lehen hustuketak eta haren inguruko liskarrenak. Kanporatze haren bideoak, adibidez, 232.000 ikustaldi izan ditu You Tuben eta joan den martxoaren 24ko Altsasuko manifestazio erraldoiko argazkia zeraman txio batek 1.000 bertxio lortu zituen Twitterren. Hedabide askoz handiagoei ere asko kostatzen zaie kopuru horietara iristea. Twitterren 21.700 jarraitzaile dituzte, Facebooken 20.000 eta You Tuben 7.300 bazkide.

Kazetaritzak kontrol izaera ere baduela erakusten du haren jardunak, bereziki segurtasun indarren lanari dagokionez. Ahotsa-ren bideo asko oso garrantzitsuak izan dira hainbat epaiketatan auzipetuaren alde egiteko, haiekin gehienetan poliziaren bertsioa gezurtatu delako. Aro digitalean, ostera, txanponaren beste aldea da haien lanak erabili nahi izan dituztela hainbat pertsonaren aurkako salaketak egiteko; oraintsu, esaterako, Nafarroako Espainiako Gobernuaren ordezkaritza Ahotsa-ren txio batez baliatu da Xabier Rey presoaren heriotzaren lehen urteurreneko ekitaldia debekatzeko.

Kalea, medioaren marka

Katakraken gaude solasean Pitu eta Majaris-ekin. Galdera mahaiaren gainean geratu da: Eta zergatik bideoa? Pitu-k dio formatu modernoa dela eta sareetan ongi mugitzen dela, “horrez gain, Nafarroan egon da bideoaren inguruko kultura bat, besteak beste Eguzki Bideoekin. Gainera, ez da tresna zaila, baliabide asko dauzka eta, formakuntza eta sormen pixka batekin gauza asko egin daitezke”. Edozein kasutan, biek argi dute zer den garrantzitsuena: “Kalean egotea da gure marka eta gertatzen ari dena kontatzea”.

Dena ez da urre ordea, gaur egungo gizartean eta kazetaritzan hain latza den prekarietateak ongi ezagutzen ditu Ahotsa-ren barrenak. Soldata txikiak eta lan ordu asko egin behar izaten dituzte, “baina sikiera guk nahi duguna egiten dugu”, zehaztu du Pitu-k. Hedabideak hainbat finantzazio iturri ditu eta horietan bizkarrezurra beren 200 bazkideak dira. Publizitatea eta bideo komertzialen ekoizpena ere baliatzen dute finantzabide gisa. Azken legealdian, halaber, bi urtetan 3.000 euro jaso izan dituzte Nafarroako Gobernuko diru-laguntzen ataletik haien edukien artean euskara ere erabiltzeagatik. Gaur egun, ekoizpenaren heren bat euskaraz dute, “eta joera goranzkoa da”, dio harro Pitu-k. ARGIA sarean jarraitzen duenak sarri ikusiko ditu bertan Ahotsa-ren albiste eta bideoak, copyleft politika medio gurera ekarrita.

Hauteskundeak datoz berriz maiatzean eta aldaketa kolokan gera liteke. Prekario dabilenaren geroa ere hala moduzkoa izan liteke. Beraz, iragana ahaztuta, etorkizuna nola dakusaten jaurti diegu: “Ez dago denborarik etorkizunean pentsatzeko, partiduz partidu ari gara eta kito”.

Eleok jaurti eta hurrengo partidurantz atera dira Donibane auzorantz, han arratsaldeko 20:00etan Angel Berrueta ren hilketaren 15. urteurreneko omenaldia da eta ekitaldia jasoko dute. Gu haiekin goaz. Lehia izan da, baina euri jasak eta hotzak ez dute estali omenaldiaren beroa. Ordu eta erdi geroago bueltan gara Iruñeko Alde Zaharrerantz. Gaurko lana Majaris-ek sareratuko du. Ez diot galdetu afaldu aurretik ala ostean egingo duen, baina gauerdirako Angel Berruetaren alaba Aitziberren hitzak sarean zeuden: “Hil zintuzten, Espainiako gobernu batek gizartea berotu zuelako martxoaren 11ko atentatuak ETAk egin zituela esanez”. Edozeren gainetik, haien ahotsa baita garrantzitsuena.