Kostu apaleko edo low cost ekonomia indarrez hedatzen ari den errealitatea da, nahiz eta zaila den bere tamaina zehaztea. Ez da erraza neurtzea sarritan katramila edota merkataritza amua baino ez dena. Nolanahi ere, ekonomia krisiaren ondoren biztanleriaren zati handi baten erosteko ahalmenaren galerak bultzatuta low cost estrategia ekonomia sektore gehienetara zabaldu da.
Aldekoen argudioa honako hau da: krisiaren ondoren erosteko ahalmenaren galera nabaria eman da eta pertsona ugarik ezin diote lehengo kontsumo mailari eutsi. Ingurumaria horretan sortzen dira prezio egokia duten produktu edo zerbitzuak eskaintzeko prest dauden enpresak. Beraz, bezeroari begira jarrita enpresa horiek beren produkzio kostuak doitu egin behar izaten dituzte. Lehen begirada batez, merkatura bideratutako estrategia horrek lehiarako argudio sendoa du. Harago joanda, gizarte ardura handiko enpresak direla diote ahots batzuek, krisiak gehien kaltetutako jendeari ondasun eta zerbitzuak eskuratzeko erraztasunak eskaintzen dizkiotelakoan. Bada, ikuspegi hori amarrua da eta sakoneko egoerak beste zerbait erakusten du.
"Lan baldintzen narriadurak eta 'Low cost' enpresek hornitzaileekiko duten harreman bertikalek eta lan baldintza eskasek beren produktu edo zerbitzuen kalitatea zalantzan
ipintzen dute"
Hasteko, ekonomia mota hori ez zen 2008ko krisiarekin jaio. Aurreko mendearen amaieran enpresa batzuk prozedura hau erabiltzen hasi ziren kostuak murrizteko. Beraz, ez da bezeroari begira jarritako enpresa estrategia, baizik eta enpresen barne kostuak kontuan hartzen duena. Kostu horiek beheratzeko helburua giltzarria da, batez ere soldatak murriztuta lan kostuak apaltzea. Aire edo oihalgintza sektoreetan asko erabiltzen da eta bertako jomuga nagusia lan baldintzak murriztea izan da. Ondorioz, ezaguna denez lan gatazkak ugaritu eta lanaren narriadura areagotu egin da sektoreotan. Ekonomia digitalean ere prezio lehiakorren estrategia hau ezarrita dago eta autonomo faltsuen lan sisteman oinarritzen da. Honela, gizarte segurantzaren kostuak saihesten dira eta finantza etekin mardulak eskuratzeko aukera ematen die enpresa horiei.
Herri eta auzoetako denda txikiek dituzten biziratuteko arazoetan frankizia gisako low cost kateen ezarpenek erantzukizun itzela dute. Prezio apalak jasan ezin dituzten komertzioak desagertzeko bidean dira eta hasiera batean bezeroaren onura den prezio apala epe luzean ahitu daiteke oligopolioak indartuz doazen neurrian.
Gainera, esan beharra dago lan baldintzen narriadurak eta low cost enpresek hornitzaileekiko duten harreman bertikalek eta lan baldintza eskasek beren produktu edo zerbitzuen kalitatea zalantzan ipintzen dutela. Eta errealitate horrek zuzenean desegiten du enpresa mota horiek bezeroarekiko onura bilatzen dutela esaten dutenen ikuspegia.
Horrenbestez, esan daiteke low cost ekonomiak gizarte eta ingurugiro kostu esanguratsuak sortzen dituela. Prezioen inguruko lehia lan kostuak murrizteko soldata mailaren kaltetan eta langileen baldintzen narriaduran oinarritzen da. Kostuen murrizketa berrikuntzaren bidez ere eman liteke baina horrek inbertsio sendoak eskatzen ditu eta enpresa mota hauek epe laburreko etekin azkarra bilatzen dute.
Honez gain, prezio apalen atzean ingurumenaren kutsadura eta narriadura dago (aire eta aisialdi zerbitzuak, adibidez), edo oihalgintzan ematen den produkzioaren deslokalizazioa. Hots, kostu apalaren estrategiak ekonomia kostu esanguratsua duten gizarte eta ingurugiro arloko kanpo eragin negatibo andana ekartzen du. Eragin negatibo horiek guztiak jendarteak ordaintzen ditu zergen bidez. Beraz, kostu horiek produktu edo zerbitzu merkeen prezioei erantsiko bagenie, low cost delakoaren iruzurraz jabetuko ginateke.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Balirudike dena kontrolpean dagoela, badakitela guri nola sinetsarazi edozer, ez dugula inoiz, berez, guk nahi duguna egiten. Iragarki konstante batean bizi bagina bezala, esaten dugu “aukera berdintasuna”, eta pentsatzen dugu esaten ari garela “aukera... [+]
Baltimore ibai gaineko zubiaren erorketa urte bukaerako oroimeneko irudien artean jasoko da, zubi baten erorketa ikuskizun zirraragarri eta salbuespenekoa baita. Zeren eta zubiak eta eraikinak ez dira berez erortzen, lehergailu edo artefaktu baten eztandak bat-batekotasunaren... [+]
Eremu digitalak, gizakion dinamiketatik edaten duen heinean, gizarte eredu ezberdinetan aurkitu ditzakegun antzeko arazoak ditu. Pertsonen arteko arazo asko botere kontua izan ohi da; botere arazoek indarkeria dakarte zenbaitetan. Esate baterako, indarkeria matxista.
Eremu... [+]
Etxebizitza duina izatea gero eta zailagoa da. Berdin du esaldi hori noiz irakurtzen duzun, urteak pasa eta arazoa gero eta larriagoa da.
Nola izan daiteke bizitzeko oinarrizkoa den eskubidea, teorian hainbat legek babestutakoa, EAEn eskubide subjektibo moduan onartu berri... [+]