Milioi erdi hildako inguru, milioika desplazatu eta manipulazio informatiboen zerrenda amaigabea dira Siriako gerra hibridoak utzi dituena. Kanpo faktoreek azaltzen dute Sirian gertatutakoaren parte handia. Mendebaldeak eta bere aliatuek gerra hibridoa egin diote Siriari. Halere, hau ezin da ezerezetik eraiki, barne faktoreen abiarazlea behar da horretarako. Hiru barne faktorek jokatu zuten Siriaren kontra.
Lehenengoa iraupen luzekoa da. Siriako Arabiar Errepublika formalki akonfesionala bada ere, praktikan tolerantzia handia duen askotariko estatu konfesional gisa funtzionatzen du. Arazoa da, suniten gutxiengo bat (populazioaren %20 inguru) estatua musulman sunita gisa konfesionalizatzearen alde dagoela. Helburu horrekin, XX. mendearen bigarren partean Anaia Musulmanek bi altxamendu egin zituzten eta 2011n hirugarrena egiteko modua lortu zuten beste bi faktoreei esker.
2011ko protesta gehienak sektorialak izan ziren eta ez erregimen aldaketara bideratuak. Baina laster Anaia Musulmanek eta oro har, muturreko islamismoak kooptatu eta matxinadarako erabili zituen. Mendebaldeak, Turkiak eta Persiar golkoko monarkiek azkar armatu eta ekonomikoki sostengatu zituzten hainbat talde. Une horretatik aurrera protestetan aritutako asko pixkanaka-pixkanaka Siriako Arabiar Errepublikaren defentsan aritu dira
Bigarren faktoreak zerikusi zuzena du XXI. mende hasieran Siriako Gobernuak hartu zituen neurri neoliberalekin, ordurarte izan zuen ekonomia sozializatzailetik urruntzen hasiz. Herrialdea ahulduta eta isolatuta zegoen Ekialde Hurbilean, Israelek eta AEBek lortu zuten hegemoniagatik. Iparramerikarrek Gaizkiaren ardatzean sartu zuten eta Wesley Clark jeneralak 2007an ematen zituen hitzaldietan azaltzen zuen bezala, Siriari edozein momentuan gerta ziezaiokeen Iraki gertatutakoa. Ondoren, Wikileaks-ek filtratutako dokumentuei esker, badakigu 2006an AEBak Sirian erregimen aldaketa planifikatzen ari zirela. Ez dago jakiterik Siriak Munduko Bankuaren babesarekin harturiko neurri neoliberalen bulkada nagusia nazioarteko isolamenduari aurre egiteko nahia ote zen edo ekonomia aldatzeko konbentzimendu politikoa. Edonola ere, neurri horiek nahigabe sozioekonomikoa eta politikoa sortu zituzten hirugarren faktorea agertu zenean. Siriako Estatuak nekazal produkzioari diru-laguntza ugari kentzen zizkionean, 2007an, hamar urtez luzatuko zen lehorte gogorra hasi zen. Siriako ekonomiaren zutabeetako bat lehen sektorea da, Barne Produktu Gordinaren %20a eta esportazioen bizkarrezurra, krisirako koktela prest zegoen.
2011ko protesta gehienak sektorialak izan ziren eta ez erregimen aldaketara bideratuak. Baina laster Anaia Musulmanek eta oro har, muturreko islamismoak kooptatu eta matxinadarako erabili zituen. Mendebaldeak, Turkiak eta Persiar golkoko monarkiek azkar armatu eta ekonomikoki sostengatu zituzten hainbat talde. Une horretatik aurrera protestetan aritutako asko pixkanaka-pixkanaka Siriako Arabiar Errepublikaren defentsan aritu dira, besteak beste, gobernu eta oposizioak osaturiko kontzentrazio gobernuaren bitartez.
Epe motzean Siriak gerra irabaziko du, baina epe luzean krisia erraztu zuten faktoreen indartze moduko bat aurreikusi daiteke. Herrialdearen aliatuek berreraikuntzarako jarriko duten diruak kanpo-zorraren igoera ekarriko du, soberania narriatuz. Bestalde, finantzazioa sobera izango ez delako, administrazioak ezingo du iritsi leku guztietara berreraikuntza lanak egiteko. Siriako Estatuak krisi aurretik zuen gaitasuna epe motzean berreskuratuko ez duenez, ekimen pribatuarentzako espazioa utzi beharko du ezinbestean, berreraikitze lanak eta zerbitzuen berrezartzea azkartzeko. Azkenik, muturreko islamistek beraien helburuak lortu ez badituzte ere, hurrengo borrokarako prestatuagoak egongo dira, besteak beste, Mendebaldearekin, Turkiarekin eta Persiar golkoko monarkiekin garatu duten harremana eta lankidetza medio.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Hasteko oharra: “Denbora-pasaren erantzuna bukaeran”.
Lehenik, Guaidóri ez esateko motibo batzuk etorri zaizkit burura. Josep Borrell kanpo aferetarako espainiar ministroak Salvados telesaioan emandako erantzunek ondorio logiko zenbaitetara eraman ninduten. Bere esanean, Trump dago Guaidóren auto-izendatzearen atzean. Ezin argiago iradoki zuen. Trumpek, bestalde, dio aukera guztiak daudela mahai gainean. Beraz, segiziokoek hainbeste badakite: Irak, Afganistan,... [+]
Espainiako Estatuaren errentaren banaketaren gainean txostena argitara eman berri du Oxfamek, urtero egin ohi duenez. Aurtengo txostenaren goiburua esanguratsua da: Banaketa desberdina. Ibex 35eko enpresek balioa banatzeko duten modua. Krisiak desberdintasunak handitu egin dituela berresten da eta sakontze horretan enpresa handi ugariren ekarpena erabakiorra izan dela zehazten da txostenean. Izan ere, lehiakortasuna irabazteko aitzakiarekin mozkin tartea mantendu egin dute soldaten doikuntza... [+]
Urteak bete eta konturatzen zara bizitza erdi baino gehiago egin duzula. Etapa batzuk pasatu direla, atzean laga duzula fase bat baino gehiago, gorputza ez dela atzera ere bera izango. Emakume bazara, gainera, umeak egiteko gaitasuna desagertu dela ziurtatuko duzu.
Zelan gertatu den galdetuko diozu zeure buruari, noiz bihurtu zinen nagusi, oraindik ere heldutasuna ez zaizula osorik iritsi begitantzen zaizu-eta.
Ingurukoek lasaitu gura zaituzte eta adina nortasun agirian jartzen duen datu... [+]
Euskararen aztarnak Sardinian liburua zen ETBko Artefaktua programaren ardatza, euskararen eta paleosardinieraren ustezko harremana, eta hari buruz izan ziren galde-erantzunak, azken aldera Ibon Serranok eta biok Yolanda Mendiolaren Iruña-Veleiari buruzko galdera batzuei erantzun bagenien ere.
Baina Santi Leoné historialari nafarrak ez zuen horrela ikusi Edan Coca-Cola titulatzen duen Argiako Gaizki erranka-ko zutabean. Bai, benetan gaizki errana, Iruña-Veleiako... [+]
Beste urte batez, iritsi da apirilaren 17a, nazioarteko preso politikoen eguna eta gaurkoan, bereziki, Kurdistanera bidali nahi ditugu indar internazionalista guztiak, borroka eta konpromisoaren eredu diren ehunka gose grebalarik tinko baitarraite, egunak joan eta egunak etorri. Leyla Guven parlamentari kurdua da horren adibiderik gordinena, 150 egun baitaramatza gose greban. Protestaren aldarria argia da: Abdula Ocalanen isolamendu egoera etetea eta herri kurduaren aurkako errepresioa... [+]
Negutik udaberrira aldatzearekin batera oparotasuna itzuli ohi da euskal kostaldera. Lehenengo berdela hurbiltzen da eta honen ondoren antxoaren garaia izaten da. Baina denok dakigun bezala, arrantzak ez ditu garai onenak bizi. Geroz eta arrantzale eta arrautzontzi gutxiago dago gure betiko portuetan.
Martxoaren erdialdean, Grande America kargaontzia hondoratu zen euskal kostaldetik hurbil. Lehen berriek, gure ingurunea fuel orbanaz salbu izango zela zioten arren, Hendaiako hondartzan petrolioz bustitako hegazti bat atzeman izanak, kaltearen dimentsioa handiagoa izan zitekeen alerta piztu zuen.
Halako gertakariak ez zaizkigu arrotzak, tamalez. Itsasoan sortutako istripuen ondorioak ikusi eta pairatu izan ditugu azken urteotan. Nola ahaztu Prestigeren hondamendia eta plastilina itxurako... [+]
2018ko otsailaren 2an kazkabarra gogor jotzen ari zen Donostiako kaleetan. Euskal Herriko Mugimendu Feministak martxoaren 8ko greba feministaren deialdia egiteko agerraldi publikoa abian. Garai bateko Tabakalerako zigarrogileen borrokari aitortza zen hura: dozenaka emakumek*, hedabideak lekuko, espazio publikoa okupatu genuen eta, berehala, algara oztopatzeko nahian, kultura garaikideen nazioarteko zentroko segurtasunekoak eta arduradun batzuk hurbildu ziren baimenik gabeko plaza hartze hura... [+]
Gauza jakina da: insomnioduna naiz, eta aholku guztien kontra, sakelako telefonoa izaten dut mesanotxean. Alberto Pradilla eta Elizabeth Macklinen desorduetako –niretako, ez haiendako– postekin ez banaiz lokartzen, bada TL bat hutsezina dela: Jon Iñarriturena. Izugarria da bere etorria eta izugarria –oraingoan literalki– gizon honek sorrarazten dituen maitasun, miresmen, desira eta sedukzio mezuak, ezkonduta ote dagoen galdetzeraino –eta berak erantzun, hori... [+]
Antonio García Fernández lan harremanen modernizazioaren aitzindaria izan zen. 1957an, Jotsa enpresa eraikitzailea sortu zuen Madrilen. Frankismoaren babes osoarekin, langileentzako auzo asko eraiki zituen, hirigintza traketsa eta baldintza txarrak baliatuz. Baina, Antonio jatorra eta enplegatuen gertukoa omen zen: “Ez dut inoiz inor kaleratu, eta inor ez da inoiz nire enpresatik beste batera joan, eskaintza hobe baten bila”, azpimarratzen zuen aukera zeukan... [+]
