Orrialde honetan idaztea proposatu zidatenean hainbat dudak harrapatu ninduen, gauza bat ebatzi behar nuen oroz gainetik. Sailean nor ordezkatzen nuen, ahots maskulinoen aldean ahots femeninoen pisua ezagutu nahi nuen. Erantzuna egokia izan zen.
Inork ez dezala pentsa, idazteko aukera eman zidatela nire pribilegioen oso kontzientea naizelako, aitzitik, lagun feminista bati aspaldian entzun nizkion hitz hauek burrunba egin zidaten: “Zure ustez, zer egin dezakegu gizonok borroka horretan laguntzeko?”, galdetu nion. Haren erantzuna zorrotza izan zen: “Hobe duzu pentsatzea zer ez duzun egin behar, aurrera egin dezagun oztopo ez izateko”. Kontraesanak biderkatu zitzaizkidan.
Gizon gaztearen erosotasunean bizitzen ohituta nago. Zuria, heterosexuala eta ekonomikoki egoera sozial egonkor batean bizi naiz, habitatzen dugun gizarte kapitalistarentzat produktiboa eta baliagarria. Zerbaitek –edo norbaitek– eskaintzari muzin egitea eskatzen zidan, nire luxuzko etxea apurtu nezan. Hausnartzeko txokora alboratu eta burua makurtu nuen. Nire aurrerapausoek gutxiesten zuten jende horri guztiari aurrea hartu baino lehen, atzera egitea aurreratzea izan daitekeela ulertu nahi nuen.
Eguneroko bizipenak ekarri nituen akordura. Gure arteko gehienok profitatzen ditugun episodioak, eskura ditugun hamaika modu menperatzaile matxista sotilak. Esate baterako, familiako irudiak. Berauetan ama, arreba, izeba edo amona janaria atontzen agertzen dira, etxea garbitzen, galtzontziloak ikuzten edo pertsona guztien zaintza bermatzeko denbora hartzen. Guk ostera, betebehar horietarako guztietarako ez dugu beta hartu nahi.
Gauza gehiagoz ere gogoratu nintzen: gure harreman sexu-afektiboez, biktima bihurtzeko erabili izaten ditugun gure segurtasun gabeziez, gure hauskortasunak ezkutatzen dituzten harremanak bultzatzeko moduez. Areago, jeloskeria erabili dugun aldi bakoitzean, gure kontrola handitzeko eta erabakitzeko beren eskubidea gutxitzeko gure jokamoldeez, baita ika-mika bat eragiten dugun aldiro, gure gizontasunak argi eta garbi azaltzea oztopatzen digun arreta lortzeko jarreraz ere.
Gure arteko ituna bertan behera utzi dute eta harreman arauak betiko aldatu. Hara, guztiz garbi ez bazegon: ez gaituzte behar! Ez greba antolatzeko, ezta mundua geldiarazteko ere
Ikusten duzue? Inkontzienteki, pluralaren lehen pertsonan idazten jarraitzen dut. Aski da! Nork bere ardura hartzea ezin da horren zaila izan, gainerakoek egiten dutena aintzat hartuz gero. Atea ireki eta nire kolektiboaren batzarrean leku hartu dut. Berriz ere, lankide emakumezko bati hitza kendu diot, nirea berea baino garrantzitsuagoa bailitzan. Lasaitu naiz, txanda hartzeko beste bederen, esan dutena errepika dezaten behar dut, defendatzen dudan jarrera argi eta garbi gera dadin une oro. Artean, nire parte-hartzea oraindik amaitu gabe, nire burua agertzen duten lanetan izena eman nahi dut, ez dezala inork ahaztu militante ona naizela, une oro gizon prestua naizela denek ikus dezaten.
Anabasa gaitzean sartzen ari naiz. Eta honezkero nire burua feministatzat neukan! Maskulinotasun ez-hegemoniko berrien praktikatzailea, gizon dekonstruitua. Gainera, orain gure burua aliatutzat daukagu, haatik, gustatu edo ez gustatu, gerra madarikatu baten borreroak gara. Gaur lokartzea kostatuko zait. Inork ez dit etxeko atariraino jarraitu, ez naiz ere maite omen nauen morroi baten beldur, hala ere, iragan martxoaren 8az geroztik, gizonok ere hats hori sentitzen hasi gara gure gibelean, ezta?
Gure arteko ituna bertan behera utzi dute eta harreman arauak betiko aldatu. Hara, guztiz garbi ez bazegon: ez gaituzte behar! Ez greba antolatzeko, ezta mundua geldiarazteko ere. Ez gaituzte familia nuklearraren ereduaz kanpoko bestelako familia bat osatzeko behar, ezta harreman libre askeak eta eraldatzaileak eratzeko ere; eta zer esanik ez, ez gaituzte behar benetako mugimendu sozial sendoak eta emantzipatzaileak eraikitzeko.
Aitzitik, juxtu kontrakoa. Behatu, isildu eta entzuteko zer ikasi franko dugu. Des-ikasteko bide luzea daukagu euren askatasuneranzko bidea oztopatzen duten harritzarrak ez izateko. Ausartu gaitezen elikatu dugun statu quo sostengaezin honen mekanismo eta jukutriei uko egiten. Ez egile, ez konplize: gurea deusezta dezagun eta armak eman, bizitzak bestelako bide bat eskatzen du.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Aurten, berriz ere, Euskaraldia izan dugu. Bi astez, gure hizkuntza-ohiturei erreparatu diegu, geure buruari galdetuta zenbat eta nola egiten dugun euskaraz. Baina ariketa horretatik harago, galdera handiago bat ere pizten da: zeren araberakoa da hizkuntza baten biziraupena?... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]
Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]
Oraindik joan den astea asimilatzen nabil. Boterean daudenen eta botere ereduetan eragin nahi dutenen aldarriak ozen entzun ditugu nonahi. Sareetan zein kalean.
Izan diren manifestazio ezberdinetan, herrietako giza eskubideen garapen maila agerian geratu da. Amerikako Estatu... [+]
Erdaraz hitz egiten duzu, Francok nahi zuen bezala’ kamiseta dut gogoan egunotan, OlaXonMario Galiziako sortzaile digital kuir eta independentistaren diseinua.
Gogora ekarri dut, lehenengo, Isabel Díaz Ayusok alde egin duenean Imanol Pradales lehendakariak... [+]
Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok... [+]
Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]
Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?
Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]
“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]
Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]
Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]