Euskal Herrian gizarte ekonomiak ibilbide luzea eta esanguratsua du. Jakina da gurean lankidetza ekonomikorako ekimenak ugariak direla ekoizpen eta banaketa eremuan. Zorionez, ezagutzaren arlora ere iristen ari da elkarrekin loturak ehuntzeko oldea. Izan ere, urriaren 15ean eta 16an EHUren Gipuzkoako Campusean Euskal Herriko Unibertsitateen arteko lehen kongresu kooperatiboa garatuko da. Eredu kooperatiboa egungo erronken aurrean goiburua duen topaketak gizarte ekonomian diharduten adituak, irakasleak, eragileak eta interesdunak batuko ditu bestelako ekonomia eraikitzeko estrategien eta ekimenen inguruan hausnartu eta oinarriak ipintzeko.
Aspalditik bistaratzen ari garen globalizazioaren ajeak sendaezinak dira. Beroketa globala, genero desberdintasunak, desberdintasun sozialak eta giza bazterkeria hedatzen ari dira nonahi. Ekonomiaren egungo eredu liberalak, muturreko lehia eta merkatu-zaletasuna dakarrena, bistako mugak ditu jende arruntaren beharrei erantzuteko. Europan nozitzen ari garen krisiak erakusten du gaurko ekonomia garapenaren paradigmaren ezintasuna jendearen eta planetaren bidezko etorkizuna bermatzeko. Paradigma ekonomikoaren aldaketaren beharra gero eta ozenago entzuten da, baita arlo akademikoan ere. Ekonomian baloreak berreskuratzea ezinbestekoa da etorkizun iraunkorra eta justiziazkoa nahi badugu.
Ekonomian etika berreskuratzeko konpromisoa duten aktore eta jende ugari dago eta horren isla da gizarte ekonomia. Arazoak arazo, batez ere, kooperatibak ditugu ezagun zeregin horretan, baina fundazioak, entitate solidarioak, insertzio sozialerako erakundeak eta bestelako erakunde sozialak mozkinez besteko helburuak nabarmentzen dituzte beren jardueretan. Merkatu globala eta malguaren garaian irauteko, beharrezkoa duten errentagarritasunaren logika eta bokazio soziala uztartzean datza gizarte ekonomiako erakundeentzat bere erronka nagusia.
Kongresuko eztabaida eta aztergai nagusia oreka horri nola heldu izango da, hots, egungo kapitalismo globalak dituen mugak aintzat hartuta gizarte ekonomiaren espazio propioa eraikitzeko bidea nola urratu, bestelako ekonomia sortze bidean. Perspektiba anitzetik proposatzen da hausnarketa hori gauzatzea. Ondoko gaien inguruan mamituko da topaketa. Ekonomiaren eta gizarte ekonomiaren arteko erlazioaren ildotik, pertsona gunea izanik, bestelako ekonomia gauzatzeko oinarriak aztertuko dira, eta halaber, krisiak printzipio kooperatiboetan duen eragina.
Beste atal batean gizarte ekonomiak politika publikoetan duen presentzia analizatzeko aukera izango da. Merkatua, arlo publikoa eta gizarte ekonomiaren arteko loturetatik abiatuta ekonomia eta gizartea eraldatzeko bidean, publikoaren eta sozialaren zeregina eta posizioa argitzea premiazkoa da. Gizarte ekonomian berrikuntzak duen esanahia ere aztergai izango da. Jakina, berrikuntza sozialaren bidea hobesten da, zentzu komunitario batez hornitu eta perspektiba sozialaren garrantzia berrikuntza prozesuetan ere txertatzen dela azpimarratuko da hemen. Gainera, enpresa sektoreen eta entitateen nazioartekotze prozesuan interkooperazioak duen garrantzia ere jomuga analitikoan izango da. Finean, gizarte ekonomiaren inguruko hausnarketa ekonomiaren trantsizioa irudikatzeko tresna gehigarria da, etorkizuneko gizartea eta ekonomia eraikitzeko ezinbesteko hazia.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]
Talentu faltaren mamua da azkenaldian ekonomiaren ikuspegi kapitalista hegemonikotik ezarri nahi diguten eta denek ontzat eman behar dugun ideia nagusietako bat. Arazo artifiziala da, eta ikuspegi oso elitistatik, gure egunerokoan ez dagoen denon arazo bihurtu nahi... [+]
Urteak ziren elkar ikusten ez zutela. Kalean elkarrekin topo egiten ez zutela. Egoera kanpotik ikusita, bi ezagun besterik ez ziruditen. Atzean daude, oso atzean, gaztaro hasierako urte bizi haiek, non kuadrilla bereko lagunak ziren. Non eguna eta batez ere gaua konplizitatez... [+]
Energia politikek haserreak eta desadostasun sakonak sortu dituzte ekologisten artean. Ez da gauza berririk. Hemen eta atzerrian. Hemen eta orain, nabarmen. Duela bi urte, 2023ko udaberrian, gure ikerketa taldeak (ekopol.eus) hiru mahai-inguru antolatu zituen Donostian,... [+]
Momentu honetan, eta buruileraino, Adimen Artifizialari buruzko erakusketa erraldoi bat ikusgai da Parisko Galerie nationale du Jeu de Paume museoan, izenburu honekin: Mundua, Adimen Artifizialaren arabera. Erakusketa horretan, hainbat arte obra garaikide agertzen dira,... [+]
Zurea ez da ekologia, zurea ideologia da!”. Espainiako oposizio buruaren hitzak dituzue, oraingoan itzalaldia aitzakia hartuta. Zer den ideologia hitza desitxuratzea; trantsizio energetikoa edota energia politika, hitzak dioen moduan, politika hutsa delako. Kapitalismoaren... [+]
Herriko liburutegian, teknologiaren inguruko espazio ireki batean hartzen dut parte. Aurrekoan, haurrentzako robotika proiektu bat sortzeko Arduino plaka erabiltzen ikasi nahi zuten bi emakume gerturatu ziren, bata programatzailea, bestea ni bezalako kuxkuxeroa. Hirurak jarri... [+]
Ertzain talde bat bi gazte jipoitzen ileapaindegi batean. Lokal barrura sartu dituzte, San Frantzisko kaleko segurtasun kamerek polizia gehiegikeriak filmatu ez ditzaten, baina seguruenik ez zuten espero negozio horrek ere segurtasun kamera zuenik. Bilboko Kontseilu... [+]
Gasteizko Arana auzoan Nazioarteko Babeserako Harrera Zentroa birgaitzeko lanak hasi ondoren, bizilagun okupatuak eta kezkatuak garen aldetik eta Euskal Herria benetako harrera- herria izan dadin, berriz ere publikoki posizionatu beharra ikusi dugu. Beste behin ere lengoaia... [+]
Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.
Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]
Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]