Hobeto eta luzeago bizitzeko gakoak

Gogoko jarduerak konpainia onean egiteak zahartze-prozesua moteltzen du, AEBetan berriki egindako ikerketa baten arabera.
Gogoko jarduerak konpainia onean egiteak zahartze-prozesua moteltzen du, AEBetan berriki egindako ikerketa baten arabera.Don de Bold CC-BY

Bizi-ohitura osasungarriak izatea batetik, eta neurri txikiagoan bada ere, genetika bestetik, faktore garrantzitsuak dira adinean aurrera doan edozein pertsonak itxura gazteari eutsi eta osasun egokia mantentzeko.

Gure gorputzak borroka latza gainditu behar du egunero, eta aldeko eta kontrako faktoreak elkarrekin lehian aritzen dira: erradikal askeak daude batetik, kaltegarriak, garaia baino lehenago zaharrarazten gaituztenak; eta antioxidatzaileak bestetik, barrutik nahiz kanpotik gazteago mantentzen laguntzen diguten substantzia onuragarriak. Eta borroka horretan, badira “gene egokiekin” jaiotzeko zortea duten pertsonak. Horien kasuan antioxidatzaileak beti garaile irtengo dira. Pertsona horiek benetako adinari dagokiona baino askoz ere itxura gazteagoa dute. Edozein dela ere zure kasua, irakurle, substantzia mesedegarri horiek aktibo edukitzen lagunduko duten bizi-aztura osasungarriak indartzea komeni zaizu

Bizitza luzatzen duten ohiturak

Elikadura egokia. Zure jan-neurrian eman lehentasuna indar antioxidatzailerik gehien duten elikagaiei: kolore berde iluneko berdurak (lekak, ilarrak, espinakak,…), fruta hori eta laranja-kolorekoak (limoiak, laranjak, eta gainerako zitrikoak), oliba-olioa, eta abar. Janari-edari horiek guztiek erradikal askeak neutralizatzeko gaitasuna daukate.

Ariketa, neurriz beti ere. Egunean 30 minutu inguru aski dira gorputza molekula kaltegarrien kontra aktibatzeko. Baina kontuz, kalteak berdin-berdin etorriko baitira erdibidetik alde batera nahiz bestera aldentzean; bestela esanda, sedentarismoa bezain kaltegarria gerta daiteke gehiegizko ariketa fisikoa, edo kirola adin bakoitzari dagokion neurritik kanpora egitea.

Bizitza soziala. Taldetik isolatzeak eta norbere baitara biltzeak narriadura edo hondamen fisikoa dakar, eta horrek zahartze-prozesua bizkortzen du, Chicagoko Unibertsitateko psikologoek landutako ikerketa baten arabera. Ahal duzun guztietan zure gogoko jarduerak (paseoak, bidaiak, dantza-saioak...) taldean egitea komeni zaizu, konpainia onean.
Gogoratu, gainera, botikak egunero hartzeak edo zure kasa medikatzeak gibela hondatuko dizula. Substantzia eta toxiko horiek guztiak asimilatzeko erradikal askeak produzitzeko duen gaitasuna gehitzera behartuta dago-eta gibela. Horregatik, medikatzea ezinbestekoa baldin baduzu, orekatu beharra daukazu bizi-estilo osasungarriaren beste gakoak zorrotz betez.

Ihes egin estresetik

Urduritasuna da zahartzeko prozesua aldrebesteko arrazoi nagusia, bihotzeko erritmoa eta arnasketa-erritmoa asaldatzen baitira. Eta horrek erradikal aske ugari sortzen ditu. Egoera hori saihesteko, har itzazu hamar bat minutu egunero lasaitu eta erlaxatzeko: gatz aromatikozko bainu bat hartu, aldizkari bat irakurri... Eta urrundu giro kutsatuetatik, partikula toxikoak arnasteak ere zelulak hondatzen baititu.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Osasuna
Gorputz hotsak
"Genero kontua da: osasun sistemak guztiz baztertzen eta erasotzen gaitu, ikusezinak gara"

Pertsona oso energetikoa da eta gorputzak uzten dion bitartean “ahalik eta gehien” disfrutatzen saiatzen da Espe Ciriza Asenna Nafarroako Endometriosi Elkarteko kidea (Iruñea, 1981). Endometriosia dauka, eta horren ondorioz, “izugarrizko” min... [+]


"Hiperproduktibitatea barneratua dugu, kostatzen zaigu mugak jartzea"

Estresa, nekea, antsietatea eta beste dira sisifemiak eragiten dituen zenbait ondorio.  Esanahiaz, jatorriaz eta prebentzio neurriez mintzatu da Ziortza Karranza psikologoa.


Frantziako Estatuaren gobernantzaren mugak begi-bistan Mayotte uharteetan

Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]


Eskola inguruetako kutsadura maila neurtu dute, eta emaitzak oso kezkagarriak dira

Euskal Herrian 28 ikastetxe-ingurune aztertu dituzte: 28ek Osasunaren Mundu Erakundeak segurutzat duen kutsadura maila baino kutsadura handiagoa dute eta %75ak ez du lortzen Europako Batzordeak berak onargarritzat duen kutsadura maila. Maiatzaren 10ean kalera aterako dira... [+]


Biolentzia psikiatrikoa salatuko dute Bilbon, Espainiako Estatu osoko Harro Zoro Erradikalek

EAEk du elektroshockaren praktika tasarik altuena Espainiako Estatuan; Nafarroan berriz, pazienteen euste mekanikoa ohikoa da ospitale psikiatrikoko unitateetan. Psikiatrikoetako indarkeria eta gehiegizko medikazioa salatzeko, Estatuko Harro Zoro Erradikalen manifestazioa Bilbon... [+]


Eguneraketa berriak daude