Quark kitzikatua

Genevako (Suitza) CERN ikerketa zentroan ahalik eta partikula txikienaren bila jarraitzen dute. Horretarako partikulak ahalik eta abiadurarik handienean eta aurkako noranzkoan jartzen dituzte, talka egin dezaten.

Orain arte ezagutzen diren partikularik txikienak Batavian (Illinois, AEB) dagoen Fermilab laborategian antzeman zituzten, Tevatron izeneko partikulen arteko talka eraginez 870 GeV-eko (gigaelectronvolt) energiarekin. Partikula gako horiek quark-ak dira, eta kitzikatzen badira beren baitan egon daitezkeen partikula txikiagoak –existitzen badira– agerian gera daitezke. CERNen Illinoisko errekorra hautsi dute, eta 1.260 GeV-eko energiaraino kitzikatu dituzte quarkak. Azpi-partikulak lortuko diren laster jakingo dugu.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude