Iturri garbien eskutan dago planetaren etorkizuna

  • Eskuragarri ditugun datu guztien arabera, energia berriztagarri edo garbien garapena geldiezina da eta, beraz, munduko energiaren etorkizuna energia iturri garbi horien eskutan dago, planeta berotzearen kontrako borrokan ere lagunduko duten iturrien eskutan.
Parke eolikoa
Parkeak instalatzen nahiz energia ekoizten duten enpresek toki gailena dute munduan eta, hain zuzen, horien artean bi euskal enpresa (Sener eta Gamesa) eta jatorri nafarra duen enpresa espainiar bat (Acciona) daude.Flickr: xtylerclub / www.blackheartking.com
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Munduko etorkizun energetikoa energia berriztagarri edo garbietan dago. Horixe geratu zen agerian joan den ekainean Barakaldoko BECen egin zen energia iturri berriztagarriei buruzko munduko foroan. Indar eolikoa, eguzki energia, fotovoltaikoa, biomasa... energia eskuratzeko modu berri horiek planetaren berotze globalaren aurkako borrokan lagunduko dute. 1850etik munduko biztanleria lau eta erdi biderkatu da, eta behar energetikoa, 80 aldiz. Egoera berri horrek, beste ingurumen arazo batzuez gain, klimaren aldaketa azkartzen duten berotegi efektuko milioika gas tona igortzea dakar.

Erregai fosilekiko menpekotasuna (petrolioa, ikatza eta abar) oso handia da, egungo energia globalaren %80 ematen baitute, eta 2050ean oraindik, menpekotasuna %55ekoa izango dela aurreikusten da. Hala, munduko enpresa eta herrialde nagusiak energia berriztagarriak ikertzeko eta garatzeko apustua egiten hasi dira. Esaterako, Abu Dhabik, urtean ehun milioi tona petrolio inguru ekoizten duen herrialde arabiarrak, energia berriztagarrien ikerketa sustatzea erabaki du.

Testuinguru honetan, komeni gogoraraztea joan den urteko uztailean petrolioaren prezioaren igoerak mundu osoa dar-dar batean jarri zuela, upela 147,5 dolarretara iritsi baitzen, gero krisiaren ondorioz prezioa amildu arren. Dena den, prezioaren jaitsierak joera hori alda dezake munduko ekonomia leheneratzen hasten bada. Izan ere, upelaren prezioa poliki-poliki igotzen hasi da. Ekainean upeleko 60 dolarretara iritsi zen, azken sei hilabetetako preziorik altuena. Petrolioaren prezioaren goranzko joera eta nazioarteko ekonomia suspertzeak petrolioaren kotizazioa berriro izugarri igo dezakeen arriskua kontuan hartuta, energia berriztagarrien aldeko apustuak ez du garrantzirik galdu.

Europaren planak

Europako Parlamentuak araudi anbiziotsua onartu du berriki eta, aditu guztien arabera, araudi horrek EB berotze globalaren aurkako borrokaren buruan jarri eta energia berdearen negozioa sendotzen du. Plan horri 20/20/20 deritzo, eta 2020. urtean EBk konpromiso hauek betetzea du xede: karbono dioxido (CO2) igorpenak %20 murriztea, energia eraginkortasuna beste %20 hobetzea, eta EBn kontsumitzen den %20 energia iturri berriztagarrietatik eskuratzea. Une horretan %7a doi-doi gainditzen dute iturri berriztagarriek.

Zantzu guztien arabera, EBk serio hartu du arazoa, datorren urtetik aurrera estatu kide bakoitzak onartu behar dituen planetan esku hartzeko eskubidea ere eskuratu baitu, plan horiek helburuak lortzeko adina sendoak ez direla baderitzo. Testuinguru horretan, Europan hainbat enpresa garrantzitsuk dagoeneko energia berriztagarrien alorrean bidea zabaldu eta landu duela nabarmendu behar da.

Parkeak instalatzen nahiz energia ekoizten duten enpresa horiek toki gailena dute munduan eta, hain zuzen, horien artean bi euskal enpresa (Sener eta Gamesa) eta enpresa espainiar bat (Acciona) daude, beste enpresa alemaniar batzuez gain. Sener ingeniaritza taldea eta Torresol Energy munduko lehen postuetan daude kontzentrazio bidezko eguzki energiari dagokionez. Gamesak, aerosorgailuen ekoizpenean munduko liderrak, “energikultura”ren aldeko apustua egin du, hau da, energiaren alorrean baliabide naturalak eta ahalmen zientifiko eta teknikoak kudeatzeko moduan iraultza kulturala bultzatzeko apustua. Azkenik, aurrekari nafarrak dituen Acciona enpresak 6.037 MW energia eoliko jarri ditu mundu osoan barrena eta aurten 7.500 MW baino gehiago ekoiztuko ditu 14 herrialdetako 260 parketan.

10.000 milioi euro energia eolikoan

Europako araudi berriak estatu kideak plan zehatzak ezartzera behartzen ditu, kasu askotan inbertsioak hirukoizteko eta, hala, kontinentearen helburuak erdiesteko. Espainiako Estatuan, esaterako, dagoeneko proiektu zehatzak daude 10.000 milioi euro inguru itsas parke eolikoetan inbertitzeko. Itsasoko energia eolikoa ustiatzea ezinbestekoa da EBk 2020rako eskatzen duen %20ra iristeko. Euskal Herrian, Nafarroak toki gailena du energia berriztagarrien ekoizpenean, eta 2010ean energia berriztagarrien bidez independentzia energetikoa lortuko duela aurreikusten da, astekari honetan adierazi izan dugunez. EAEn, oraingoz, aurreikusitako parke eolikoen proiektu guztiak ezin izan dira gauzatu. Hala ere, Araban Mugarri Plana garatu nahi da, epe ertainean lurralde horrek kontsumitzen duen %35 iturri berriztagarrietatik lortzeko asmoz.

400.000 lanpostu Europan

Energia berriztagarrien sektore berri hau, etekinak lortzeaz gain, erritmo onean ari da enplegua sortzen. Europan sektoreak dagoeneko 400.000 lanpostu sortu ditu, zuzenak nahiz zeharkakoak. Horietatik 145.000 inguru azpisektore eolikoari lotutakoak dira, azpisektore hori zabalduena baita oraingoz kontinente zaharrean. Hego Euskal Herrian eta Espainiako Estatuko gainerako lurraldeetan, dagoeneko 70.000 pertsonek zuzenean egiten dute lan energia berriztagarrien sektorean, eta beste 100.000 ari dira negozio berde honekin zerikusia duten enpresetan.

Europar Batasunaren datuen arabera, 2007an sektoreko enpresa gehienek 450.000 milioi euro fakturatu zituzten guztira eta horietatik 100.000 energia fotovoltaikoari esker jaso ziren. Alemania eta Espainiako Estatua potentzia handiak dira energia fotovoltaikoan eta eolikoan. 2007an EBko guztizko energia kontsumoaren %7,54 energia garbi horien bidez lortu zen. Espainiako Estatuan egoera zertxobait hobea da.
Energia berriztagarri nagusienak
Eolikoa:
Haizeak sortutako energia da. Aerosorgailuek aire korronteetako energia, indar elektriko bihurtzen dute.

Fotovoltaikoa:
Gailu erdieroaleetan eguzki erradiazioak eragiten duen erreakzioaren bidez lortzen da energia.

Bero energia:

Energia ispiluen bidez kontzentratzen da sistema honekin, turbina bat mugitzeko adina lurrun ekoizteko.

Biomasa:

Energia hondakinetatik eta landareetatik lortzen da, etanol bihurtuz nahiz errekuntzaren bidez.

Azkenak
Komunikazioa errazteko eta mintzamenaren errehabilitazioa lantzeko IA-Speak tresna garatzen ari dira Nafarroan

Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.


Aste Nagusia manteroen erreparaziorako eta justiziarako aukera gisa

Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.


Sexu-indarkeria Antartikako ikerketa-base estatubatuarretan

AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.


Gasteizen kalean bizi diren maliarrak Oñati eta Tolosara mugituko ditu Jaurlaritzak

50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]


Feng Shui pianoan

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.

Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]


Zangozako Muga meategia finantzaketarik gabe geratu da, txinatar inbertitzaileek atzera egin ostean

Txinako Qinghai enpresak atzera egin eta ez ditu 257 milioi euro inbertituko potasa meategi proiektuan. Finantzaketarik gabe ez ezik, Muga meategia ustiatzeko lizentzia ere ez du proiektuak, 2024ko urrian Nafarroako Justizia Auzitegiak bertan behera utzi... [+]


2025-08-20 | Ahotsa.info
Ibaitik itsasoraino, Tuteratik Hendaiara, Palestinaren aldeko ibilaldia irailaren 10etik 20ra

Ibilaldiaren helburuak dira, alde batetik, Euskal Herrian kausa palestinarra babesteko sarea ikusaraztea eta aktibatzea, eta, bestetik, sionismoarekin kolaboratzen duten enpresa eta erakundeak salatzea, hala nola CAF, Teva, Carrefour, Zara eta Bardeako tiro poligonoa. Euskal... [+]


Manteroen kanpalekua desegin du Poliziak Bilbon, eta konpartsek eraso arrazisten kontrako protokoloa aktibatu dute

Bilboko Udaltzaingoak kale saltzaileak Bilboko Gas plazatik kanporatu ditu, bertan bizi baitira kale egoeran Aste Nagusian salmentak handitzeko asmoarekin. Bilboko Konpartsek eraso arrazisten kontrako protokoloa aktibatu, eta elkarretaratzea egin dute.


2025-08-20 | ARGIA
Jaurlaritzaren publizitate banaketa
Hedabide erdaldunen zakua, gero eta gizenago

Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]


Zizur Nagusian emaztea hil zuen gizonak behin-behineko espetxealdia etxean beteko du

85 urteko gizonak bere emaztea hil zuen uztailean, eta Poliziaren ikerketaren ondoren behin-behineko espetxealdian zegoen. Orain, Nafarroako Auzitegiko Bigarren Atalak esan du gizonak "ageriko narriadura kognitiboa" daukala eta "zaurgarria" dela.


Europak Israeli masiboki armak erosten jarraitzen du: Elbit taldeak 1.600 milioi euroko kontratua sinatu du Serbiarekin

Gazako palestinarren aurkako genozidioa aurrera doan bitartean, Europak Israelgo armagintza industria hauspotzen jarraitzen du. Elbit Systems Israelgo armagintza enpresa ezagunak joan den astean iragarri zuen Europako herrialde batekin 1.600 milioi euro baino gehiagoko kontratua... [+]


2025-08-19 | Gedar
22 langile kaleratuko ditu Bridgestonek azpikontratatutako Serveok

Plantillak astelehenean ekin dio grebari, kaleratzeei ezetz esateko. Espedientearen kontsulta-aldia abuztuan hasi izana salatu du Hego Uribeko LASek, enpresaren asmoa "langileen mobilizazioa eta erantzuna oztopatzea" izan delakoan.


Jordaniak derrigorrezko soldadutza ezarri du “Israelgo eskuin muturraren mehatxuaren” aurrean

Komunikazio ministro eta gobernuaren bozeramaileak iragarri du neurria. Berehala galdetu diote ea mehatxuren batek bultzatu duen erabakia, eta horri erantzun dio "mehatxua Israelgo eskuin muturretik" datorrela.


Bi langile hil dira lan istripuetan pasa den astean

Abuztuaren 13an, 54 urteko Nafarroako garraiolari bat hil zen Bartzelonan deskarga lanak egiten zituen bitartean. Hurrengo egunean, Errenteriako Merkaoiartzunen 58 urteko langilea hil zen istripu ez-traumatiko baten ondorioz.


Eguneraketa berriak daude