CAF eta Montte euskara planetan

  • Beasaingo Udala (Gipuzkoa) 2007tik lan munduan euskara normalizatzeko urrats berriak ematen ari da. Gaur egun horretan ari diren CAF eta Montte enpresetako ordezkariekin egon gara, beraien esperientzien berri izateko.
Caf enpresan euskara plana
Caf enpresan euskara planaCaf
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
2003. urtetik Beasaingo Udalak Eusko Jaurlaritzaren Euskara Biziberritzeko Plana du abian, eta horren baitan hainbat estrategia ditu martxan euskararen erabilera bultzatzeko. Euskara Aholku Batzordea ere eratu zuten. Lau azpibatzordeetako bat lan munduko eta herriko eragileak –Bareak dendari elkartea, ELA sindikatua, Goiztiri AEK euskaltegia, Osasun Zentroa, finantza etxeak, Udal Euskaltegia, Montte eta CAF enpresak– biltzen dituena da.

Euskararen Biziberritzeko Plana onartu aurretik ordea, euskararen egoeraren analisia egin zen eta aldeak antzeman ziren ezagutzaren eta erabileraren artean. Ezagutza (%58,27 2001ean) maila herrian hazi egin zen, erabilera berriz, ez zen proportzio berean igo. Erabilera areagotzeko, besteak beste, enpresetako euskara planak sustatzeari ekin zioten 2007an.

Eusko Jaurlaritzarekin elkarlanean

Beasaingo Udalak euskararen normalizazioan urratsak ematen hasi zenetik bideratu ditu merkataritza arloko hizkuntza paisaian euskararen erabilera areagotzeko diru-laguntzak eta itzulpen eta aholkularitza zerbitzua. 2007tik Eusko Jaurlaritzak abian jarritako LanHitz programarekin –euskarari lantokian lekua egiteko bideak erakutsi eta moduak errazten dizkio enpresei– ari da lanean.
Udaleko ordezkariek euskararen egoera aztertzeko galdeketa egitera CAF enpresarako lan egiten duten lantegietara jo zuten lehenengo –Caldereria Leku Berri, Construcciones mecánicas Senpere, Industrias Jarraiki, Mecanizados Lami, Talleres Lauko, Talleres y Suministros Lohabe–. Horietako hiruk ez dute galdeketa erantzun oraindik. Erantzun duten hirurei diagnosia egin eta helarazi diete eta euskara plana aholkatu diete. Horiez gain, Eztanda enpresari eta Araingoiti zaharren egoitza kudeatzen duen Biharko enpresari ere, euskararen presentziaren eta erabileraren diagnosia egin diete.

Langileen ehuneko handiak euskara ezagutzeak, enpresa horien kasuan ere, ez du erabilera bermatzen. Udaleko euskara teknikaria den Gurutze Sukiak dioenez, langileen eta enpresaburuen jarreraren baitan dago hein handi batean euskara gehiago erabiltzea. Udalak bitartekoak jarriko ditu erabilera sustatzeko eta erabiltzaileen sarea sortzeko. Ondorengo urteetan, Beasaingo Udalaren helburua erabiltzaileen sare berriak sortzea eta sortutakoetara ahalik eta eragile gehien erakartzea da.

CAF eta Montte enpresak eredu

CAF 1995etik dago euskararen normalizazioan murgildurik eta bere kasa hasi zen lanean. Montte, berriz, 2007az geroztik ari da. Beasainen euskara planak dituzten enpresak bi horiek dira. CAFek 2.000tik gora langile ditu eta Monttek 92.

CAFek Joxe Begiristain du euskara arduradun, egun osoz horretarako lanean ari da 2006tik. Begiristainentzat behar-beharrezkoa da enpresako langilea izatea euskara arduraduna, “ongi ezagutzen baitu enpresaren barne funtzionamendua”. Dena den, Elhuyar Aholkularitzakoen babesa jasotzen segitzen dute. Bestalde, departamenduetako eta sindikatuetako ordezkariz osatutako Euskara Batzordea dute.

CAFen abian jarri zuten lehenengo zeregina paisaia linguistikoa euskaratzea izan zen –errotulazioa, irudia...–. Dena den, helburua eleaniztasuna dela adierazi du Begiristainek, “trenak mundu guztirako egiten ditugunez, kanpo harremanetan bezeroekin ia ezinezkoa zaigu euskaraz egitea”.

Etorkizunera begira helburua ondokoa da: “Eguneroko lanean euskara beharrezko bihurtzea eta erabilera areagotzea nahi dugu. CAFen euskaraz jarduteko ahalmena duten pertsonen kopurua handitzea eta langileak motibatzea eta sentsibilizatzea. Azken batean, CAFen euskara eguneroko jarduneko hizkuntza izatea eta naturaltasunez eta erraz erabiltzea”.

Arkaitz Errasti Montteko finantza eta pertsonal arduraduna da. 2007. urteaz geroztik ardura bat gehiago du: euskara. Dena den, hura ere Joxe Begiristainekin bat dator eta euskara arduradunak enpresa barrukoa izan behar duela dio.

Errasti ere pixkanaka barne funtzionamenduan eragina izango duten zereginekin ari da eta aipagarriena kontratazioena da: dagoeneko Beasaingo bulegoan kontratatu beharreko langile berriek euskaldunak izan behar dute.

Monttek 2008an, fakturak, nominak, albaranak eta produktuen izenak euskaraz emateko helburua du.
Caf aitzindari
1995az geroztik ari direnez euskararen normalizazioan, dagoeneko hainbat aurrerapauso eman dituzte. Horietako batzuk honakoak dira: irudi korporatiboa eta paisaia linguistikoa bi hizkuntzetan dituzte, euskarari lehentasuna emanez; dokumentazio gehiena elebitan dute; euskararen erabilera sustatzeko plana garatu duten guneetan erabilerak gora egin duela nabarmendu du Begiristainek; hiztegi teknikoa ere osatu dute argazkiekin; e-postan euskal hiztunen identifikazioa gauzatu zuten eta harrera protokoloa euskaraz ere egiten da.

Bestalde, CAFeko euskara arduradunak azaldu duenez, enpresak langileei euskara eskolak ordaintzen dizkie. 2006-2007 ikasturtean, 38 langilek hartu zuten parte ikastaroetan, 14 euskaltegitan banatuta. 2007-2008. ikasturtean berriz, 31 langile ari dira euskaltegian. Aurten lehenengo aldiz, Beasaingo Udal Euskaltegiaren bidez, beste 60 langilek tutoretzak eta mintzalanak egiten dituzte auto-ikaskuntza metodoarekin, lantegian bertan. Beraz, guztira 91 langile ari dira euskara ikastaroetan.

Euskara eskolak ordaintzeaz gain, lanorduetan talde naturalak deituriko ekimena ere abian dute. “Trenak ekoiztea ere euskaraz posible dela sinetsita gaude eta erronkarik nagusiena, nola ez, euskararen ahozko erabilera da”, azaldu du Begiristainek. Talde naturalak, elkarrekin eta elkarren ondoan lan egiten duen langile multzoari eta horiekin egiten duten dinamikari deitzen diote. 12 bat lagunez osatutako taldeak dira eta ordu eta erdiko sei saioko prozesuak egiten dituzte, euskarari buruzko jarrera kontzienteak lantzeko eta haien arteko harremanak euskalduntzeko asmoz. Taldeak anitzak izaten dira hizkuntzaren aldetik; hau da, euskaldun, euskaldun berri eta euskaraz ez dakitenez osatutakoak.

2006ko irailetik langileen artean euskarazko Galardi aldizkaria banatzen da.

Azkenak
Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


CAFek giza eskubideak errespetatzen dituela “baieztatu” beharko du, Belgikako kontratu milioiduna eskuratzeko

Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]


2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Eguneraketa berriak daude