Bargagaingo gardua

  • Uztail batean... sinesteak ere lanak ematen ditu! Urbasako toki humanizatuenean, kanpinean alegia, lorontzietan neguzale amorratuak diren pentsamentuak loretan puri eta geranio udatiarrak pattal daude uda bihotzean. Giroa neurtzeko landareen metro honek berak digu oso tarteka topa daitekeen panorama iradoki.
Bueltaxkan abiatu ordurako Epilobium montanumaren goiloratzak ederrenean harrapatuak ditugu, koadrilaka ipargoiarekin firurika dantzan. Segidan fago amonen basoan sartu eta amandre hauek besarkatzea besterik ez zait sortzen, neurririk gabe besarkatuz zazpi metro eskaseko gerri-buelta neurtu, eta gero, beti bezala, txundituta begiratu eta begiratu ditut. Pagadian, giroaren metro, goizeko ihintza eta basura euri egiten zituen haizeak eguerdi aldera. Ur honen indarrez fagook adar muturrak argi-argi dituzte, udaberriko lehen pujako hosto beltzen gainean nabarmen, giroaren metro, urte-sasoi honetakoak baino udazkeneko bigarren pujaldikoak diren kimu hori-laruak. Beheko bailaretako zumar bakanek ere antzeko kolorekoak dituzte kimuok, gorrien tarterikoak dituzten haritzen aldamenean. Inoiz bada, orain da gorri haritza, bigarren kimua su-gorri farfailez janzten du, udaberriko berria udazkeneko azkenaren birkia baita, zimeltzearen gorri hilaren aldekoa.

Bargagaingo tontorrean abereak amildegitik urrutiratzen dituen itxiturak haien hortzei ere mugak jartzen dizkienez sekula moztu gabeko belaze natural dotoreak sortzea erraztu eta babesten ditu. Hasierako goiloren gorrizta urardotua bazen, hemengo ehunka garduena (Cirsium filipendulum) bizi-bizia da, ikuskizun ederra osatuz, trailan kardinal saila baliran, denak ekialdera begira loreak makur antzera… Behar handirik ez eta arantzak ohiko garduenak baino bigunagoak dituzte hemengook. Zakarrak aldamenean daude, beroaldirik igaro gabe eguna ederki mozten ari dela jabetuta loreak zabaltzeko joera hartu behar izan duen laharrean. Irailean bueltatzean jango ditugu lore arroson masustak.

Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude