Elantxobera portura jaitsi beharrik ez dago Ogoñora joateko. Ibarrangelu amaitu eta berehala, Elantxobera norabidean ezkerrera, markaturik dago Ogoñoko lurmuturra. Bide hori hartu daiteke, herriko hilerriraino doan bidea, han hasten baita Elantxobeko zaindarira igotzeko bidea.

Hilerritik bide bi ateratzen dira Ogoñora iristeko, Bermokiz auzoan. Bata PR BI-165 deitzen da. Guk ordea, autoa hilerri parean laga eta pareko hormaren izkinatik behera, herrirantz doan bidexka jarraitu genuen. Herriko erripak nolakoak diren ikusteko polita da bidea. Batez ere, beherantz eginez gero; osterantzean, lau hankan-edo igo behar da. Hala ere, badira adoretsuak herrian eta autoak imajinatu ezingo genukeen maldan aparkaturik uzten dituzte Matxikal estratan.

Lehenengo aldapa hori jaitsita, berehala, kantoi batean topatuko ditugu seinale bi: batek hilerritik ateratzen den Ogoñorako bidea markatzen du; besteak, marka zuri-gorriekin, gure bidea.

Beraz, ezkerreko bidexka jarraituko dugu hurrengo etxe baten aurrealdetik pasatu eta mendirantz jotzeko. Bide markak daude alde guztietan, ez dago galtzerik. Bista altxatu eta hurrengo bide marka topatuko dugu berehala. Eta horrela da, gainera, bide osoa. Baita artadia zeharkatzeko bidea ere. Eskerrak horri, artadiaren alde batera itzelezko itsaslabarra dago-eta.

Pare bat kilometro ei daude Ogoñora gure bidea hartuta eta baliteke luze samarra egitea, baina nahiko erraza da. Lehenengo zatiak, ur ertzetik garamatza denbora osoan, artadi artetik. Lagun izango ditugu antxeta hanka horiak. Ogoñoko horman dituzte euren habiak eta, benetan, guztiak batera txio-txioka hasten direnean beldurra ere ematen dute. Hitchcock-ek ez zuelako Ogoño ezagutu, bestela The Birds (txoriak) filmak beste itxura bat izango luke.

Baina berehala, itsasoa atzean lagata gora egiten hasiko gara, zelaira iritsi arte. Hantxe, eskumarantz egin beharko dugu eta berriz ere itsaso usaina igarriko dugu. Eskumara daukagu Kantauri itsasoa. Zati batean ez dugu aldaparik igoko, baina zati batean bakarrik izango da hori: Elantxobeko portutik ikusten den Ogoñoren aurpegiari buelta ematen ari baikara. Aldiz, 20 bat minutuko ibilaldiaren ostean, aldapa igartzen hasiko gara.

Tregua apur bat ere emango digu bideak. Ogoñora arte geratzen zaigun bide osoa aldapa gora izan arren, laburra da eta basotik ateraldi txiki bat egiten du, haitz artean, Kantauri itsasoaren bista ikusgarria eskainiz. Alde batera kostaldearen jarraipena, Ispaster aldera eta beste aldera Izaroko irla ikusi daitezke.

Berriz ere artadira sartu beharko dugu bidea jarraitzeko. Oraingoan, artadiak aran antzeko bat dirudi. Harri erraldoiak han eta hemen, zuloak, bidexkak… Adi-adi begiratu beharko da eskumarantz eta gorantz, bide marka zuri-gorriak bilatzeko. Izan ere, tranpa apur bat egiten du bideak. Aurrera egiteko esaten digula dirudi, baina ez egin kasurik; markak jarraitu, bestela artadian galtzeko arriskua dago. Diotenez, antzina kontrabandistak aritzen ziren artadi horretan eta aproposa dirudi lan horietarako. Iluna da, ezkutatzeko aproposa, zuhaitz adar batetik bestera aritu beharra daukazu aldioro bidean aurrera egiteko…

Azkeneko esfortzua egin eta berehala, itsasoa aurrez aurre topatuko dugu. Oraindik Ogoño gainera igo beharrean gara (305 m), justu Laga hondartzatik ikusten den mendi aldera. Handik dago Urdaibairen bistarik ederrenetakoa: Izaro alde batera, parez pare Mundaka eta beheko aldean Lagako hondartza. Beste ikuspegi eder bat handik gertu dagoen San Pedro Atxarrek eskaintzen du.

Bertigoa duenak kontuz ibili beharko du hemen goian. Itzelezko altura sumatzen da, izan ere, Ogoñok pareta izugarria dauka, bertikal zuzen-zuzena.

Balkoi eder horretatik behera egin apur bat eta Ogoñoren beste aldetik egingo dugu bueltako bidea. Oraindik, Ogoño gaineko postontzitik pasatuko gara, bai eta eskalatzaileek Ogoñoko hormak eskegitzeko hartzen duten bidearen albo batetik ere. Horma tente hori eskalatzaile ausartenen kilikagarri da, baina eskalada arriskutsua dela diote, batez ere, lainoa sarri asko sartzen baita, berehala dena tapatzeraino.

Hortaz, aukeran, beherako bidea hartuko dugu. Harrizko bide batera eramango gaitu berehala, baina hor ere aukera batzuk badira. Bata harrizko bidea jarraitzea hilerriraino; bestea, karobitik pasatzen den ezkerreko bidea hartzea. Guk erdi-erditik doana hartu dugu. Pare bat etxeren ondotik igaroko gara eta segituan autoa laga dugun lekura iritsiko gara. Bidegurutzean jartzen duen seinalearen arabera, handik Ogoño kilometro batera dago. Hortaz, beste bat geratzen da iristeko.

Guztira ordu bat eta hogei minutuko ibilaldia egin dugu. Laburra, baina betea eta duda barik, hara gora igotzen denak, bere begi zuloetan gordeko du betiko panoramika bikaina.