Makina bat kontu
NASAren X izpiko Rossi deituriko teleskopioarekin ari dira behaketak egiten eta leherketaren lehen minutuetan neutroiek igorritako X izpien oszilazioak Lurreko uhin sismikoen oszilazioen antzekoak direla ikusi dute. Horrela, oszilazioak aztertuz neutroi-izarren egitura hobeto ezagutzea espero da.
Izar hauek supernobetako izar baten nukleoak bere erregai guztia agortzean sortzen dira. Horrela antolatutako neutroi-bolak dentsitate izugarria du; esaterako, Eguzkiak dentsitate hori izanez gero 16 kilometroko diametroa baino ez luke izango.
Neutroi-izar batzuk, magnetare deiturikoak, oso eremu magnetiko bortitzak inguratuta daude, Lurrak duena baino milaka batzuk handiagoz. Batzuetan eremu magnetikoak deformatu dezake izarren gainazala.
Bitxia da abenduaren 27ko leherketaren soinua mailuak kanpaia jotzean ateratzen duenaren antzekoa izan dela.
Hiru eguzkiren inguruan osatutako planetak galdera askori erantzun beharra eragin die ikerlariei. Astronomoek jakin badakite bi edota hiru izarreko sistemak izar bakarrekoak baino arruntagoak direla, baina egun exoplanetak detektatzeko dauden teknikekin oso zaila da izar batzuetako sistemetako planetak detektatzea.
Konackik Hawaiiko Keck teleskopioarekin HD 188753 sistema hirukoitza detektatzeko sistema berri bat erabili du. Hark izar baten inguruko planeta grabitate-indarrari esker detektatu du eta horrela topatu du planeta den gas-bola erraldoi honek, eguzkiari bira bat emateko hiru egun eta erdi behar dituela. Planeta mota honi "Jupiter beroa" deritzo eta izarretik urrutira osatzen dela pentsatzen da, beroa hain handia ez den lekuan, izotzezko gune batetik abiatuz. Hala ere, kasu honetan izar batekiko beste bi izar biratzen ari direnez, sistema hauei buruzko galderak erantzun nahian dabiltza ikerlariak. Horretarako datozen urteetan 450 izar aztertu nahi dituzte ea eguzki askotako planeta gehiago topatzen diren eta horien formazioa ulertzen den.
Deshumanizazioa barru-barruraino sartu da Mendebaldeko botereetan, eta axolagabekeriaz begiratzen diote Gaza pairatzen ari den holokaustoari; Gazan, bonbek hiltzen ez bazaituzte, goseak hilko zaitu.
Gure itsasontzia bonbardatu duten honetan inpotentzia erabatekoa da, gu ondo... [+]
Ostegunetik ostiralerako gauean dronekin egin diote eraso Gazako blokeoa apurtu eta genozidioa salatu nahi duen nazioarteko ekimenaren itsasontziari, Maltatik hamahiru miliara, nazioarteko uretan. Aktibisten artean Mikel Zuloaga Mikelon euskal herritarra dago. “Hemen hau... [+]
“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]
Harri-jasotzearen gorakada nabaritu da azken urteetan, batez ere emakumeen artean. Gazteek harri eskoletan ikasten dute kirolean esperientzia dutenengandik. Crossfit-a, sare sozialak eta telebista faktore garrantzitsuak izan dira kirolaren piztualdian, harri eskolekin batera... [+]
Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.
Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]
Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]
Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]
Aramu + AimarZ
Noiz: apirilaren 26an.
Non: Zumarragako Zelai-Arizti frontoi irekian.
---------------------------------------------------------
Udalaren webguneak dio: "Bide Bizia marka turistikoa eta izen bereko jaialdia Zumarragaren arima munduari erakusteko,... [+]
Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]
Maiatzaren Lehenaren kari, bere gogoeta partekatu nahi izan du Olatukoop Ekonomia Sozial Eraldatzailea sustatzeko sareak. Langileen egunari lotuta, lanaren izaeraren eta zentzuaren inguruko gogoeta egin dute, lan burujabe eta desiragarriak denontzako garatzeak gure bizitzak eta... [+]