Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteazkena 2025eko maiatzaren 07an
William A. Christian: «Seme-alabak ez dira gurasoen oroitzapenak biltzeko egokienak»
Ikaragarrizko dardara eta ikara izan zen Ezkion Errepublika garaian. Gero, isiltasuna. Sekretu handiko gaia balitz bezala. Zergatik?
Askok egin didate galdera hori. Euskaldunek ez ezik, euskaldun ez direnek ere bai. Nola liteke tamaina handi horretako jende mugimenduak eragin zituen gertakaria, bat-batean ezabatzea, edo ahanztea, edo zapaltzea, ze zapaldu bai, zapaldu zuten: zapalketa politikoa, batetik, eta morala ere bai. Alegia, Elizak ere zapaldu egin zuen Ezkioko fenomenoa. Halako batean, horixe agindu zuen elizbarrutiak: "Ez dadila honetaz gehiago hitz egin!". XIX. mendean, sorginkeriarekin gertatu zen bezala: "Isildu daitezela!". Baina isilarazten den ezer ez da behin ere ulertzen, hantxe geratzen da betiko. Jendearen erreakzioa bitarikoa izan zen: batetik, elizaren agindua zegoen, bestetik, lotsa ere bai, zera hartan sinetsi zutelako, hain errespetagarria ez zen kontu hartan. Ondorioz, isildu beste erremediorik ez zuen izan jendeak: agindu zietelako, edo lotsagatik. Baina, berez, Euskal Herriaren erdia inplikatuta zegoen: Ezkioko amabirjinaren agerpenetan sinesten zuten.
Nola hasi zinen Euskal Herriarekin harremanetan?
1965ean Espainia zeharkatu nuen, oinez. Done Jakue bidetik sartu nintzen, Orreagatik. Lehenago ere Euskal Herrian nengoen, Frantziako aldean. Eta jendearen ardura, Euskal Herrian nengoela niri adierazteko! Bada, Euskal Herrira orduko, erabat liluratu ninduen kulturak eta, batez ere, hizkuntza zaharrak irauteak! Hiztegi txiki bat ere erosi nuen. 65ean, euskara batua baino lehen zen. Zenbait hitz ikasi nituen euskaraz Done Jakue bideak Euskal Herrian duen tarte txikian. Orreagan hasi eta leku askotan ez zen euskararik egiten, baina ikasteko gogoa piztu zitzaidan. Orreaga, Iruñea, Gares, San Juan de Ortega... ibilbide klasikoa bete nuen.
Eta zer dela eta jo zenuen Ezkioko irudipenak aztertzera?
Ezkiora baino lehen, irudipenak aztertzen ari nintzen, Kantabrian. Lehenengo-lehenengo, katolikotasuna ikertzen hasi nintzen ni, sinestunen katolikotasun praktikoa, ez liturgiko edo instituzionala. Jendearen bizitza erlijiosoa aztertzen ari nintzen Kantabriako mendi handietako herri txikietan. Antropologoek ez zuten horrelakorik egiten garai hartan. AEBetako antropologoek, esate baterako, Ginea Berriko erlijioak aztertzen zituzten, baina ez beraien buruena. Ni, bestalde, familia protestantekoa nintzen eta, ondorioz, nahiko distantzia ere banuen, irudipen kontu hura objektibotasunez aztertzeko. Nire irakasleek ere azterketa egitera bultzatu ninduten, esanez kontu hura ez zegoela ikertuta, ez ulertuta, eta eliza katolikoak berak ere ez zekiela zer gertatzen ari zen irudipenen kontu harekin oinarrizko sinestunen mailan. Hortaz, irudipenak izan zituztela esaten zuten herri batera joan nintzen. Haur batzuk amabirjina "ikusi" egin omen zuten. Eta haraxe ni, ustez eta jendeak bere sinestun jarrera argi adieraziko zidala. Jakina, erlijioari dagokionez, errituak egiten dira, baina pentsatu gabe; batzuetan, sinetsi gabe ere bai. Egin. Eta nola jarri behar nuen inor ekintzak hitzetan jartzen! Ohiturak esplikatzen. Desitxuratzeko arrisku galanta! Jendeari galdetu eta erabaki egin behar du zer sinesten duen, eta zer ez, eta orduan, akabo, pentsarazi egin diozu, dudatan jarri duzu. Beraz, uste nuen haur haiek bestela jokatuko zutela eta hara joan nintzen, San Sebastian de Garabandal-era, 60ko hamarkadan irudipenek indar handiena izan zuten lekua zen bailara hura... mundu mailan, gero! Eta oraindik ere indar handiko lekua da Amabirjinaren agerpenetan sinesten dutenentzat. Hain inportante zen herri hura, jendea Gipuzkoako San Sebastian-era joaten zen..
Donostiara?
Horixe, Donostiara, agerpenak non gertatzen ziren galdezka... Inguru hartako egoerari buruzko tesia egin nuen lehenengo, ez agerpenei buruz, bizitza erlijiosoari buruz baizik. Irudipenak aztertzea gero etorri zen. Ikusminak bultzatu ninduen: agerpenak aztertuz, herritarren bizitza erlijiosoko une inportanteak aztertzeko bidea izan nezakeela iruditu zitzaidan. Historian atzera jo nuen, agerpen gehiagoren bila, gaia aztertzeko asmotan, dokumentazio bila. Lehenengoa, Santa Gadea del Cid herrian ageri da; dokumentatuta, esan nahi dut. 1399koa da. Burgosen. Eta Espainia osoa korritu nuen, agiri gehiagoren peskizan. Eliz artxibategiak arakatu nituen, batez ere, eta agerpenei buruzko liburua idatzi nuen. Erdi Arotik Berpizkunde garaia bitarteko agerpenak ikertu nituen, 1400tik Inkisizioa arte, XVI. mendean. Horrekin batera, harrezkero izan ziren agerpenei buruzko berriak jakiten nituen. Eta herriz herri, eta jendearekin hizketan, XX. mendeko agerpenen kontuak ere iritsi zitzaizkidan. Eta horrelaxe jakin nuen Ezkiok izan zuen garrantzia. Berez, San Sebastian de Garabandal-en bertan, agerpen zalea zen bizilagun bat zegoen. Holandarra zen, eta dentista. Ezkioko liburuan aipatzen dut. Oso lagun egin ginen. Berak kontatu zidan Ezkion gertatutakoa. Eta bazituen fotokopia batzuk ere, Valentziako frantziskotar batek idatzitako liburu mardul batekoak. Fraide honek "irudipenen zuzendari" izendatu zuen bere burua... Horrelaxe hasi nintzen. Gero, gaiari bete-betean noiz heldu zain egon nintzen.
Nola moldatu zinen Irudipenen lekukoekin Ezkion, zer moduz hartu zintuzten tabuari buruz galdezka joaki?
Lekukoak euskaldunak ziren, jakina, eta adinekoak. Beste garai bateko lekukoak ziren. Oroimena ere zapalduta zeukaten. Nekez eusten zieten oroitzapenei. Tartean hitz egiten zuten, eta behin eta berriz kontatzen zuten gertatutakoa, eta horrelaxe iraunarazi zuten memoria. Baina dokumentu askorik gabe, eta kosta ahala kosta. Egokiera horretan, erbesteko norbait etorri eta hartaz galdezka hastea zoragarria izan zen beraientzat, Ezkioko sinestunentzat. Ez zien ardura ni katoliko ez izatea. Nik esaten nien nekez sinets nezakeela hura, baina gertatu zena kontatu nahi nuela. Horretan lan egin nahi nuela. Bertakoek ontzat eman zuten nire asmoa. Izan ere, beste inor ez zen saiatu Ezkion argi egiten. Are okerrago, alderantziz, ezkutatzen saiatu ziren.
Aurretik gutxik landu zuten gaia, tentagarria izanda ere...
Salbuespen batzuk izan ziren. Nik hamalau urtean egin nuen lan, eta garai horretan lurmentzen hasi zuen. Ordurako, Ezkioko agerpenak ikusi zituzten pertsonaia nagusienen bilobak gaiari buruz galderak egiten hasi ziren: "Zer pasatu zitzaien gure aitona-amonei?", eta, aldi berean, kezka handienak zituzten gazteak ere galdezka hasi ziren. Urretxuko bi gaztek ere ikerketa ederra egin zuten 90eko hamarkadaren hasieran. Idoia Estornesek ere artikulu bat idatzia zuen La Gran Enciclopedia Vasca-n... Isiltasunaren harresia pitzatzen hasita zegoen, beraz.
Atxagaren azken liburuan, protagonistak dio ez duela liburu trinkoa idatzi nahi, sardinak latan bezala... Zure liburuan ez da aterrunerik. Orrialde guztiek dute karga. Sardinak latan? Zure liburua!
Ni gai hartan murgil eginda bizi nintzen. Ezin nuen Ezkiokoa arin kontatu. Banekien behin eta betiko izango zela! Hortaz, nuen informazio dena sartzen eta sartzen ahalegindu nintzen... Ezkio nola kontatu pentsatzen ari nintzela, Jose Donoso idazlearekin tokatu nintzen, eta galdera egin nion: "Nola kontatu? Zer egin behar dut informazio pila handi honekin?". Eta berak: "Dena ezin kontatuko duzu! Hartu pertsonaia bat, edo bi, eta haien bidean kontatu Ezkio!". Eta, egia, huraxe izango zen soluzioa: arin kontatuko nuen, horrela egin izan banu. Kasu hartan, bisigu goxoa izango zen, eta ez latazko sardinak, baina nik ezin uko egin nire pertsonaiei. Denak maite nituen, eta denak sartu nituen!
Hain maite ere! Orain bi urte Euskal Herrian barrena egin genuen ibilaldian, iluntze aldera, Ezkion geratu ginen, berriemaile adin handiko horietako bat agurtzearren...
Bai horixe! Maite ditut. Gehiagotan geratu nahiko nuke Ezkion...
Filma ere egin zen hurrena. Visionarios, zoritxarrekoa. Filmaren zuzendariak, liburu bat aipatzen zuen iturri, baina ez zuen haren titulurik esaten, ezta egilearen berri ere...
Alabarekin batera joan nintzen filmaren estreinaldira, Donostiako Zinemaldian. Kreditu denak ikusi arte egon ginen zain, jarrita. Ostatuei bai, eskerrak eman zizkieten, taxiei... Filmaren izenburua, liburuaren ingelesezko titulua da, jatorrizko lanarena...
Ezkion bertan ez zioten filmari harrera onik egin. Ohar bat ere idatzi zuten herritarrek... Filmak historia aldrebesten duela ez da dudarik. Eta, gainera, txarra da...
Niri ikaragarri gustatu zitzaidan 30ko hamarkadako urteak ikustea... koloretan! Kar-kar-kar! Nik uste nuen, nire artean, dena zuri-beltzean gertatzen zela. Bildu ahal izan nituen argazkiak sepia kolorekoak ziren eta oroimena, beraz, zuri-beltzean eraiki nuen. Eta filma koloretan ikusi, eta hiru dimentsiotan, txokantea izan zen erabat. Bestela, badaude zenbait eszena eder: Fernando Fernan Gomezek, gobernadore zibil eta antiklerikala, mehatxu egiten die bidenteei, eta mehatxu egin orduko, domina, erlikia edo dena delakoa eskatzen die, faborez. Hori asmatu egin zuten, baina egiazkoa da, filmak duen egiarik handiena! Beste gauza batzuk, aldiz, barkaezinak iruditu zitzaizkidan.
Liburuari buruz jardun duzunean esan duzu "behin eta betiko" zela zure lana. Horren kontzientzia garbia zenuela. Filmaren bertsio berria egiterik bai?
Nik beti pentsatu izan nuen film on bat egiteko materiala zegoela liburuan. Hori kontrolatzeko, eta inork edukia alda ez zezan, argitaletxearekin kontratua sinatu nuenean horixe erantsi nuen, alegia, liburuaren gaineko filmaren eskubideak neuretzat gorde nituen. Filma egin eta gero, oso zaila da beste inork bigarren bertsioa diruz laguntzea.
Ezkio duzu Euskal Herriarekin daukazu lotura estuetarik bat, baina ez da bakarra. Renon ere izan zinen, bertsolaritzari buruzko biltzarrean, orain urte eta erditsu... badakigu euskaldunak ez garela bertsolari bakarrak, beste leku askotan ere badaudena. Repentistak. Baita hemen bertan ere, Kanariar Uharteetan...
Bai, hemen eta munduan. Leku guztietan! Horixe da egia... Kanariar Uharteetan, gaiari buruz munduan denik eta aditurik handienetako bat dugu: Maximiliano Trapero, ahozko bertsoaren gainean beste inork baino gehiago daki. Benetan da espezialista. Orain urte batzuk bat-bateko bertsoari buruzko jardunaldiak antolatu zituen Traperok. Kontua da, nik, tesia egiten ari nintzen garaian ahozko bertso direlako horien bilduma osatu nuela Garabandalen eta argitaratu. Trapero biltzarra antolatzen ari zen sasoian, ni antologia haren edizio berria ari nintzen prestatzen. Berarengana joan nintzen, zenbait zalantza argitzeko asmotan, eta aholku eske. Traperok, jardunaldien berri eman zidan. Nik, Kantabriako tradizioa aipatu nion, oraindik deskribatu gabekoa. Berak, orduan, tradizio horren gaineko ponentzia eskatu zidan. Bat-bateko bertsoa Kantabrian. Horixe izan nuen gaia. Hortik, Renoko biltzarrera.
Labayru Ikastegiarekin ere harreman estua duzu...
Labayru? Bigarren etxea izan dut nik Labayru, Ezkioko ikerketa egiten ari nintzen sasoian. Bertako biblioteka maitasunez dago egina, ez besterik. Euskal Herriko gauza txikiekiko maitasunez dago egina. Beste inon ez dituzten foileto eta aldizkariak dituzte, eta kontu handiz zaintzen dituzte. Eta biblioteka horren arduradunak, berriz, apartak dira. Profesionaltasun handikoak, baita bihotz handikoak ere. Oso ditut lagunak Labayru Ikastegikoak... Labayru altxor bat da Euskal Herriarentzat. Beste zenbait bezala, baina Labayru ere bai. Agiri biltegi ederrak daude Euskal Herrian barrena. Beraien gauzak ongi gordetzen jakin dute. Bai horixe!
Hain zuzen, Arantzazun izan zinen orain bi urte, Labayruren eskutik, memoria historikoari dagozkion zenbait gai lantzen... Oroimen hori ere gai interesgarri zaizu...
Bai... Nire gurasoak hil zirenean, konturatu nintzen biek ere disko gogor bana zutela, ezabatu egin zena. Disko gogor haietan familiaren historia zegoen, pertsonena ez ezik, gauza txiki askorena ere bai. Gurasoak hil zirenean, konturatu ginen gauzek ere iragana galdu zutela, iragan hori gurasoen buruetan gordeta zegoen eta. Horretaz gogoeta egiten ari nintzela, pentsatu nuen beharbada normala zela: seme-alabek ezin dutela beraien oroitzapenak eta gurasoenak, biak, gorde. Gaitasun mugatua dugula, oroitzapenak ere hierarkizatuta daudela, eta gureak beste inorenak baino lehenago ditugula. Uste dut seme-alabak ez direla gurasoen oroitzapenak biltzeko pertsonarik egokienak, beraz. Beharbada bilobak, edo besteren bat, edo inor ez. Hortaz, pentsatzen hasi nintzen: "Zer egin? Nola gorde gurasoen oroitzapenak, jakinik, gordeta ere, benetan ez nuela gordetzeko modurik!". Nola arraio egin behar nuen oroimen galera oztopatzeko?
Ezkion eginda zeunden lan hori...
Ezkion bai, belaunaldirik belaunaldi jardun nuen eta lanean. Baina, familia baten kasuan? Azkenean, zera erabaki nuen: adin handiko senar-emazteak bilatzea, oraindik ongi pentsatzeko sasoian zeudenak, erretiratuak, eta beraien kontuak niri kontatzeko gogoa eta astia izango zutenak. Eta nire gurasoen antzekoen bila hasi nintzen, eta lagun batzuen bidez topatu nituen, Wisconsin-en, Mendebalde Erdian, hangoa baitzen nire ama -eta, beraz, horra honenbestean lotura!-, eta beraien gauzen historia kontatzeko eskatu nien. Gaur egun bost urte daramatzat haiekin harremanetan, eta etxean, sotoan, lorategian eta bestetan dituzten gauzen historia kontatzen didate... 80 urte dituzte eta, aldiro, gauza horiek eta berorien oroitzapenak transmititzen eta ematen hasita daude seme-alabei, lagunei, erakundeei, museoei, bibliotekei. Eta, eman ezin dituztenean, saldu egiten dituzte, estatubatuarren yard sales ezagunetan. Niretzat zoragarria izan da. Batetik, neure gurasoekin bat egitea bezala izan da, nahiz eta ez diren bizi, eta, bestetik, berriz, guraso berri batzuk izatea bezala. Beraiek, aldiz, bizitza osoari birpasa egiteko aukera izan dute. Izan ere, objektu denek diskete bezala jokatzen dute: oroitzapen kutxa dira. Jendea oroitzapenez inguratzen da: argazkiak, oroigarriak, apaingarriak... Horien bidez, bere bizitza kontatzeko gai da. Ez dakit zer egingo dudan material horrekin, baina oso esperientzia aberasgarria izan dut, batere dudarik gabe. Familiako kideek artxibategi bizia dute orain.
Okerrena, grabatu duzun ordu pila, 200 ordu inguru, dakidanez, eta sekula transkribatuko ez dituzuna...
Eskumuturrak ez du horretarako indarrik izango honezkero...
Bertsoa
Doinua: Zer da gaur Donostian
Ezkiokoa heldu
belarrietara
eta zu aztertzera
bildu zinen hara.
Hamalau urteko lan
gogorren islada,
liburu hori eman
duzu argitara.
Sinesmena ez baina
fedea behar da!
Nor bere zoroak bizi du
«Katea baten maila izan zen Ezkio, iberiar katean, eta europar katean.
Ezkio ez zen, soilik, euskal kontua izan. Bidenteak, ikusle nagusiak euskaldunak ziren, baina Ezkiokoa ikustera Espainiako lau kornerretatik etorri ziren, eta Frantziatik ere bai. Ezkio bultzatu zutenak, berriz, ez ziren euskaldunak. Lehenengo elkarrizketak 1975ean egin nituen, baina bete-betean 82an ekin nion lanari. Liburua argitaratu, berriz, 96an argitaratu zen. Hamalau urtean ez nuen besterik egin. Amnistia, lehenengo hauteskundeak, erreferendumak, Autonomia Estatutua... Euskal Herria bere zoroak bizi zuen, eta ni neureak! Kar-kar-kar!».
Ezkio ez zen, soilik, euskal kontua izan. Bidenteak, ikusle nagusiak euskaldunak ziren, baina Ezkiokoa ikustera Espainiako lau kornerretatik etorri ziren, eta Frantziatik ere bai. Ezkio bultzatu zutenak, berriz, ez ziren euskaldunak. Lehenengo elkarrizketak 1975ean egin nituen, baina bete-betean 82an ekin nion lanari. Liburua argitaratu, berriz, 96an argitaratu zen. Hamalau urtean ez nuen besterik egin. Amnistia, lehenengo hauteskundeak, erreferendumak, Autonomia Estatutua... Euskal Herria bere zoroak bizi zuen, eta ni neureak! Kar-kar-kar!».
Bielorrusia, Connecticut, Obaba
«Urtero joaten naiz AEBetara, Connecticut-era, gurasoen etxera. Bertan joaten naiz dentistaren etxera. Dentistaren laguntzailea Bielorrusiakoa da, emigrantea, baina urteak daramatza han eta ongi hitz egiten du ingelesez. Orain urte batzuk, hizketan ari eta Espainian bizi nintzela esan nien. Nik hori esan, eta Bielorrusiako hark, berriz, Euskal Herriko liburu bat irakurtzen ari zela esan zidan. Ni, seko harrituta. Zer ariko irakurtzen eta, Atxaga! Obabakoak!».
Nortasun agiria
William A. Christian 1944an jaio zen Northampton-en (Massachussets, AEB). Antropologoa da. Gazterik, katolikotasunaren eguneroko praktika aztertzen hasi zen, Kantabrian, irudipenak indar handiko ziren inguruan. Hango ikerketak Ezkiora bidean jarri zuen. Hamalau urtez, Ezkioko gertakariak ikertu besterik ez zuen egin, eta Visionaries liburua dugu emaitza. Kanaria Handia uhartean bizi da, emazteak bertan egiten baitio lan. "Hark hemen egiten du lan eta nik, berriz, nahi dudan lekuan egin nezake". Ikerketa baitu lanbide.
Espainiako ertz baten han dago Zamora...
«Tesia egiten ari nintzela, Kantabrian, lagun bat etorri zitzaidan bisitan eta Bizkaiko kostara joan ginen txangoan, astebeteko. Oinez. Uste dut Deban hasi ginela. Handik, herriz herri jo genuen. Herri zoragarriak! Mutriku, Bermeo, Ondarroa... arrantzu herriak, kohesionatuak, bizirik zeudenak... 68-69an izango zen. Iluntzetan, zenbait etxetan egiten genuen lo. Alditan, ostatuetan. Horietako batean, etxekoandreak kontatu zigun semea, apaiz, preso zuela Zamoran. Ez dut apaizaren izenik gogoan, ezta herriarenik ere. Beharbada nire oharren artean izango dut.».
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
#3
Unai Lomana Uribezubia
#4
Gorka Bereziartua
#5
Mikel Garcia Idiakez
Azkenak
2025-05-07
Elhuyar
Biodibertsitate iluna neurtuta, giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela ikusi dute
Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den metodo bat erabiliz. Biodibertsitate iluna neurtu dute: leku jakin batean bizi daitezkeen baina bizi ez diren espezieen... [+]
2025-05-07
Mikel Garcia Idiakez
Bilobak zaintzeaz nekatuta amaitzen duten amona-aitonak
Hamar amona-aitonatik seik akituta bukatzen du, hainbat egunez bilobak zaindu eta gero, eta amona-aitonen %30ak dio haien bizitza pertsonalean eragiten duela biloben zaintzak. Frantziako Estatuko Hirugarren Adineko Behatokiaren datuak dira, Benjamin Muller kazetariak berriki... [+]
2025-05-07
Euskalerria irratia
EHZ eta Hatortxu Rock jaialdiek bonu bateratu bat iragarri dute
Bi festibaletara joateko bonuak 150 euro balio ditu eta maiatzaren 6tik 19ra eskuratu daiteke. EHZ jaialdia ekainaren 27tik 29ra ospatuko dute Aberatzen eta azken Hatortxu Rocka Lakuntzan izango da, uztailaren 24tik 27ra.
2025-05-07
Unai Lomana Uribezubia
Txago kolektiboa:
“Grabaketek balio handia dute Poliziaren bertsioa baliogabetu eta bere inpunitatearekin amaitzeko”
Poliziaren indarkeria erregistratzen ditu Donostiako Txago kolektiboak. Berriki 2024 urteko Karrikaratu txostena aurkeztu du, zeinean jasotzen diren Poliziaren indarkeria formak, estrategiak, ezaugarri nagusiak, edo jo puntuan dituzten herritarren tipologia. 156 esku hartze... [+]
2025-05-06
Unai Lomana Uribezubia
Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak negoziazio mahaira deitu ditu sindikatuak ostegunerako eta proposamen “berria” iragarri du
Steilas, LAB, ELA eta CCOO sindikatuek deitutako greba astearen atarian dator Hezkuntza Sailaren mugimendua. Ostegunean bilduko dira sindikatuak eta Hezkuntza Saila, bertan ezagutaraziko du sailak proposamen zehatza, baina zenbait eduki aurreratu ditu asteartean Begoña... [+]
2025-05-06
Eneko Imaz Galparsoro
Langile bat hil da lan istripuan, Laudion
Langile bat hilik topatu dute astearte goizean Laudioko Bebidas Serrano enpresan. Osalanek adierazi du hipotesi nagusia gizonak bihotzeko bat izan duela dela. Istripu honetan hildakoarekin, 2025ean 19 langile hil dira jada lan istripuetan.
2025-05-06
Unai Lomana Uribezubia
Ertzaintzaren eraso arrazista bat salatu dute Bilboko San Frantzisko kalean
Erasoa ile apaindegi batean egin zuen Poliziak iragan astean, Bilboko Kontseilu Sozialistak salatu duenez. Ile apaindegiko kamera baten irudiak zabaldu dituzte.
2025-05-06
Eneko Imaz Galparsoro
Merzek ez du eskuratu kantziler izateko gehiengo osoa Alemaniako Parlamentuan
CDU-CSUren eta SPDren arteko aliantzak 328 aulki baditu ere Bundestagen, 310 diputaturen babesa jaso du Merzek astearteko bozketan, gehiengoa lortzeko behar direnak baino sei gutxiago. Lehen aldia da Alemania errepublika federala denetik ez dela kantzilergai bat lehen bozkaketan... [+]
2025-05-06
Estitxu Eizagirre
Amasa-Villabonako Udala Premier enpresarekin negoziatzen ari da Amasamendiko herri lurretan bi haize errota jartzeko baldintzak
Ander Goikoetxea Amasa-Villabonako zinegotzia da eta EH Bilduko Legebiltzarkidea. Premier ESPF Ipaz Haizea enpresak Amasamendin ezarri nahi dituen bi haize erroten orain arteko prozesua nola izan den azaldu du.
2025-05-06
Mikel Aramendi
ANALISIA
Haitz galdu batzuek baldintzatuko ote dute Asia Ekialdea?
Taiwan eta Japoniaren artean dauden Diaoyu edo Senkaku irlak hizpide izan dira berriro: Txinako kostazaintzako helikopteroek japoniar hegazkin koxkor bat uxatu zuten pasa den larunbatean irlen ingurutik “legez kanpo txinatar aire-espazioan” sartzeagatik. Bost... [+]
2025-05-06
Antxeta Irratia
Irungo Lakaxita gaztetxeak pintaketa faxistak salatu ditu berriz
Joan den abenduan gaztetxeak pintaketa nazi-faxistak salatu zituen ere, eta oraingo honetan “Stop LGTBI”, “Fuera degenerados” edota “No os dejaremos dormir” bezalako mehatxuak izan dira asteburuan Lakaxitako hormetan azaldu diren mezuak, diana... [+]
2025-05-06
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
23 eurodiputatuk Europar Batasunari eskatu diote esku hartzeko Askatasunaren Ontzidiaren alde
EBko diplomaziaburuari gutuna bidali diote lau talde parlamentarioko hainbat legebiltzarkidek, tartean EH Bildukoak. Oraindik nazioarteko uretan segitzen du Askasunaren Ontzidiak.
2025-05-06
Eneko Imaz Galparsoro
Errumaniako lehen ministroak dimisioa aurkeztu du, eskuin muturraren gorakadaren aurrean
Errumaniako presidentetzarako hauteskundeetan Simion eskuin muturreko hautagaiak lortu duen garaipenaren ondorioak azkar heldu dira. Marcel Ciolacu sozialdemokratak dimisioa eman du, ultraeskuinaren hazkundea geldiaraztea xede zuen gobernu koalizioak "jarraitzeko arrazoirik... [+]
Eguneraketa berriak daude