Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2025eko irailaren 27an
POPO LARRE: HELETAKO BIHOTZ ONEKO GAZTE ALAIA ETA PRESTUA
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Jean-Louis Larre "Popo"k 21 urte zituen desagertu zenean. Azken 17 urteetan, familiak nahiz lagunek kalbario luzea jasan dute. Larre sendiak izen bereko ostatu eta etxaldea dauka Nafarroa Behereko Heletako plazan. Ttotteren anaia eta bere ama Maddi bizi dira bertan. Poporen aita duela hamar urte zendu zen. Beste bi anaiak Parisen bizi dira, eta arreba bat Oloruen: "Euskal Herritik kanpo bizi bagina ez genuke Leongo aferaren berri izanen. Gu ez gaituzte deitu Pariserat joaiteko. Egia erran, azken hamar urteotan ahantziak izan gara abokatuen aldetik, eta Poporen lagunek ere ez gaituzte hastapenean bezala bisitatzen. Denok ahantziak izan gara", adierazi digu negar malkoetan Maddik. Popo desagertu ondoko urteetan borroka bizia eraman zuen bera aurkitzeko; semeak hainbeste maite zuen Euskal Herriaren aldeko mobilizazio ugarietan parte hartzen omen zuen. Zenbaitetan -Maddik kontatu bezala-, bere gartsutasuna tipitzen saiatzen ziren seme nagusiak. Popo zen haurride gazteena.
Gaur egun, berriz, etsitua bizi da. Leongo auzia berriro abiatu izanak durduzatu du arras. Maddik dioskunez, bere semea euskal militantea zen, baina ez zegoen klandestinitatean:
Gaur egun, berriz, etsitua bizi da. Leongo auzia berriro abiatu izanak durduzatu du arras. Maddik dioskunez, bere semea euskal militantea zen, baina ez zegoen klandestinitatean:
"Popo Baionan bizi zen, bere apartamendua zuen gainerat. Bere lana atxikitzen zuen. Baionako festen karietara hamabost eguneko bakantzak hartu zituen. Desagertu zen egunaren bezperan telefonoz deitu zidan Bretainiako Kemperretik. Gero jakin nuen ez zela han. Baina ez zen ere, egunkarietan eta sustengo taldeek emaniko informazioetan erraiten duten bezala, sasitarra bilakatua. Ene semea ez zen osoki engaiatua borroka armatuan".
Maddi Larrek atsekabe handiz hartu du Filipe Bidartek orain gutxi idatzi eta publikaturiko artikulua:
"Filipek 'barka Popo' erran du. 17 urteotan abertzaleek ere ez baitute jakin bere izena behar gisan atxikitzen. Enetako hunkigarria izan da. Nik ez dut -poliziak erran bezala- sinesten Popo bere lagunek desagertarazi zutenik, nehola ere. Baina, gauza bat erran nahi dautzut, nehork ez dezala ere poliziak hil zuenik erran. Hori erraiteko frogak behar dira. Bestenaz, isildu behar dute".
Maddik ez du uste bere semea azalduko denik. Baina, ama guztiak bezalaxe, ez du bere semea hila jotzen bere gorpua ikusi bitartean. Poporen aita hura gabe zendu zen, eta amak, fededuna izaki, mundu honetan ez bada, zeruan ikusiko duela erran digu:
"Egun guziz jaikitzean, Popo mundu honetan bizirik bada, laguntzeko eskatzen diot Jainkoari. Eta mundu honetan ez bada, bertze munduan ikus dezadan otoitz egiten diot. Popo mutiko izugarri gisakoa zen. Euskal Herria biziki maite zuen gaztea zen; ez zion nehorri minik egiten, eta harekin bilduko naiz zeruan"
, adierazi digu negarrez.
Popo politikoki engaiatu aitzin kultur munduan aritu zen: kirol, dantza nahiz antzerki taldeetan parte hartu zuen. Xirrixti-Mirrixti antzerki taldeko jokolari izan zen Popo:
Popo politikoki engaiatu aitzin kultur munduan aritu zen: kirol, dantza nahiz antzerki taldeetan parte hartu zuen. Xirrixti-Mirrixti antzerki taldeko jokolari izan zen Popo:
"1982an eratu genuen Xirrixti-Mirrixti Baionan. 'Xirrixti-Mirrixti gerrenean plat' obrarako sei jokolari behar genituen, eta, antzerkia aritua eta aktore ona zenez, Popo hautatu genuen. Heletan ikusia nuen antzerkian, ona zen biziki, eta Baionan bizi zenez, aise lotu zen taldeari".
Gazte gisakoa eta sinpatikoa gogoratzen du Landartek:
"Mutiko gozoa, maitagarria eta bihotz onekoa zen. Bizia eta dena emateko prest"
. Peio Berhokoirigoin talde bereko antzezleak honela gogoratzen du:
"Antzerkide eta lagun maitatua zen. Oso antzezle ona zen, bere tripetatik ari zen jokolari bezala; biziki preziatua zen. Lagun bezala ere, biziki prestua; noiznahi irriarazten gintuen. Xirrixti-Mirrixtiko lagun guziek biziki maite genuen bihotz handiko mutikoa".
Menane Oxandabaratzek gaztetitak ezagutu zuen:
"Bizian nola tauletan maite zuen jokoa. Heletar seme on gisara, biziki maite zuen bere herriko feria eta ferietan ibiltzen zen jendearen eskarnio egitea.
Hari buruz dudan irudia oso koloretsua da. Ez zuen batere gatazkan aritzea maite, harremanak gozoan atxikitzen zituen beti ere".
Babi Bidartek, berriz, Hazparneko eskolan ezagutu zuen:
"Eskolaz landa, Baigorriko Arrola dantza taldean eta herriko rugby taldean ere ibili ginen; Baigorritik Heletara bitartean. Behin, Heletako Santa Katalina ferian ginela, 16 urte zituela, makiñon edo tratulari batek Popok bere zaldia saltzeko eskatu zion. Izugarri abila baitzen traturako. Jean Louis "Popo" izenez ezagutzen zuten baigorriarrek rugbyan eta dantzan. Gaur egun ere, abertzaleak eta ez abertzaleak oroitzen dira Popoz. Luzaz galdatu didate Popoz, eta orain, auzia dela-eta, bere burua agertzen duten afitxak denek errespetatu dituzte. Maitagarria zen Popo"
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
#3
Editoriala
#4
Urko Apaolaza Avila
#5
Aitor Martinez Baraiazarra
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iparretarrak
Filipe Bidart, Iparretarrak-eko militante ohia
"Frantziak ez du jokamoldez aldatu: segitzen du gu ito nahian"
Izpegiko besten karietarat Baztango eta Baigorriko gazteek mahai-ingurua antolatua dute arrats honetan Iparretarrak talde armatuaren memoria kolektiboa eraikitzeko beharrez. IKko sortzaileetan izan den Pilipe Bidartekin mintzatu gira, jakiteko nola bizi izan dituen 40 urte... [+]
2021-12-14
Beñat Espil
Gora Allande gudaria!
Nihau bürüari izigarriko desafio bat ezarri diot: Allande Sokarros, ekialdeko Etxebartar seme eta Iparreko anaiaren bizia, horrialde bakar batean llabürbiltzea... Desafio izigarria Allanderen bizia ez beita izan lasaiezko ibai lüze bat. Bena halerik ere... [+]
2021-12-10
Axier Lopez
Allande Sokarros kazetari eta militante euskaltzalea hil da
Allande Sokarros kazetari, itzultzaile eta militante zuberotarra zendu da 64 urterekin. Kazetaritzan urte luzez aritu da, ARGIAn eta beste hainbat hedabidetan.
"Goiz edo berant negoziatu egin beharko da"
88ko otsailean polizia frantsesak Bokalen eginiko operazione batean Ttote Etxebeste urruñarra, Filipe Bidart eta beste lau... [+]
2021-07-23
Ahaideak: "Preso komunak baino okerrago dauzkate"
Iparraldeko preseen familiak eta lagunak biltzen dituen elkartea da "Ahaideak", eta orain artean Iparretarrak eratun dearen inguruan eroritako presoen senideak koordinatzen ditu. Teresa... [+]
2021-07-23
PASCAL DUMONTEN AFERA ETA LEONGO GERTAKARIAREN ARTEAN LOTURARIK OTE?
Leongo aferaren inguruan beste afera izugarria dago: Pascal Dumonten desagertzea. Aferek loturarik ote duten argitzeke dago. Alta, bien arteko loturarik frogatuko balitz, Poporen desagertzea argitzeko urrats berebizikoa litzateke.
Pascal Dumont Carbon-Blanceko 15 urteko gaztea,... [+]
Pascal Dumont Carbon-Blanceko 15 urteko gaztea,... [+]
2021-07-21
Mikel Asurmendi
Manex Pagola: «Frantzian demokrazia oso ttipia da, Filipe Bidart auzia lekuko»
«Carlos Garaikoetxea dimentsio handiko politikaria izan da, Euskal Herriak bere balioa gehiago baliatu izan balu, naski, ez ginateke egungo atakan» diosku Manex Pagolak. Gure solaskidea Euskal Herrian gaindi dabil goizdanik politikaren karietarat: «Nahiago nuke denbora... [+]
2021-07-20
Mikel Asurmendi
Ttotte Etxebeste: «Kudeaketa politikoaren garaia iritsia zaigu abertzaleoi»
Iparraldeko mugimendu abertzalea erabat, eta jendartea oro har, Filipe Bidart preso baigorriarraren askapena exijitzen ari da etengabe. Frantziako auzitegiek alta, bi aldiz -urrian eta abenduan- errefuxatu dute eskaera. Eskaera otsailaren 1ean izanen da berriz aztertua.
2021-07-20
Mikel Asurmendi
LEONGO AFERA
LEONGO TIROKETAREN AUZIA EDO LAU MILITANTEEN OHOREA
Leongo afera gertakari ilun gisara pasako da gure herriaren historiara maleruski. Egun hauetan Parisko asiseetako gortetan Euskal Herriaren alde borrokaturiko hiru militanteen kemena eta ohorea dago auzian. Popo Larre desagertuarekiko gorazarre duina, bestalde.
2021-07-19
Eider Rodriguez
Filipe Bidart: «25 hilabete horietako laburpen baten azalpenera mugatu naiz»
Liburuaren nondik norakoak?
2000. urtean, Seaskako lizeoan, Etxepare ikastetxean, Elorri ene alabaren ikasgelan bakartasunari buruzko idatziak aztertzen ari zirelarik literaturan, ene lekukotasuna galdein zautaten. Idatzi labur bat nahi zuten, «bi hitzez», baina abiatu eta... [+]
2021-07-19
Ixabel Etxeberria
«Zaila da Iparretarrak-ek jada biribildua duen autonomia proiektuaz eztabaidatzea»
A lgeriako gerlaren ondotik Euskal Herrira etorria, arkitektoa da lanbidez. Politikagintzan egin du, baina, bide... [+]
2021-07-19
Ixabel Etxeberria
«Kadira dut askatasunaren prezioa, beste batzuentzat garestiagoa da»
Polizia frantses batek 1988ko otsailaren 19an atxilotzeko unean bizkarrean jotako tiro baten... [+]
2021-07-19
Ixabel Etxeberria
«Borrokaren ildoa bateratzeko urratsak zehaztu behar dira»
Borrokan hogei urte egin berri dituela eta, Iparretarrak erakundearen... [+]
2021-07-19
Mikel Asurmendi
LANDETAKO TIROKETA: AUZI ILUNA ARGITU NAHIAN
Leoneko (Landak) tiroketari buruzko gertaera ulertu aldera, komeni da auzi honetan inkulpatuak diren hiru militanteen erakundeaz hainbat zehaztapen egitea. IK-i buruzkoak, hots. IK 1973an sortu zen. Filipe Bidart izan zen klandestinitatera pasa zen lehen militantea: 1980an. Urte... [+]
2021-07-15
Frantses justiziaren gatibuak
Jean Louis Larre
Jean Louis Larre 1962ko apirilaren 6an sortu zen; Heletan. `Popo' izengoitiaz ezagutua. Gaztetan dantzari eta antzezlea izan zen, baita rugbilaria ere. Xirrixti Mirrixti taldean aritu zen antzerkian. Kultur munduak bideratu zuen Euskal Herriaren aldeko... [+]
