Bake garaian, zer esan nahi du bakeak?

  • Borroka armatua eta kartzelak saioa aurkeztu dute Donostian; gaur, urriaren 6an. Zuriñe Rodriguez eta Oihana Etxebarrieta dira lanaren egileak. Susa argitaletxearen eskutik argitaratua, Lisipe izenburupean. Jule Goikoetxea da bildumaren editorea.


2016ko urriaren 06an - 11:44
LISIPE Borroka armatua eta kartzelak Euskal Herriko gatazka armatuaren ondorioei buruzko bilduma feministaren lehen eskaintza da.

Borroka armatua eta kartzelak Euskal Herriko gatazka armatuaren ondorioei buruzko irakurketa feminista da. Gai bera landuko duten bilduma feminista honen lehen eskaintza.

“Euskal gatazkaren protagonista mutila izan da nagusiki” dio Zuriñe Rodriguez egileak. Saioa osatzeko “kartzelak berak zer-nolako eragina izan duen eguneroko bizitzan aztertu dugu, hau da, afektiboki, sexualki eta emozionalki harremanen moduek nola eragin duten pertsonengan”.

Frankismo, trantsizio eta demokrazia garaiko gatazkaz hausnartu ondoren, galdera hau jalgi zaie egileei: “Bake garaian, zer esan nahi du bakeak?”. Zein dira onurak eta zein galerak. Gatazkan ez dira denak protagonistak izan, ez neurri berean. Saiogileek emakumearen rola bigarren mailakoa izan dela ondorioztatu dute. Hona euren itauna: “Zer-nolako rol izan behar dugu ‘bake garaian’ emakumeok eta kasuon feministok?”.

Liburua osatzeko emakumeen eta gizonen testigantzak jaso dituzte, baina ez soilik borroka armatuan parte hartu dutenena, hau da, ETAn ibilitakoena. Harago joanez, gatazka oro har hartuta eta ulertuta, berean parte hartu dutenen iritziak bildu dituzte: “Gatazka modu orokorrean aztertu dugu, zeharka edo inguruan inplikatuta diren elkarteen, taldeen edo kolektiboen bizipenak kontuan hartuz”, adierazi dute egileek jende-aurrean.

Zuriñe Rodriguez eta Oihana Etxebarrieta garai luze gatazkatsu honen hari bat lotzen saiatu dira. Garaiak aldatu direla diote, borroka modua eta gizartea ez baitira berak. “Gizartea aldatu da bereziki. Ez da gauza bera, adibidez, frankismo garaian gurasoak borroka armatuan inplikatuak zirelarik, neskek eta mutilek hartzen zuten zeregina. Gurasoek haiekiko zuten jarrera. Orduko eta gaur egungo esperientziak alderatuz gero, garai haietako emakumea ez zegoen borroka politikoetan. Hori aldatu da”.

“Gaur egun, emakume gazte ezkertiarrak ez dio soilik borrokari modu orokorrean begiratzen, askatasun sexualari begiratzen dio, besteak beste. Emakumeak bere ekarpena egiteko borrokatzen du”. Borroka armatua eta kartzelak borroka horren emaitza da.

Gizartea eta garaia aldatu dira, baina “oraindik ere badago zer aldatua” diote egileek. Beren hitzetan, “jendearen ideia edo imajinario kolektiboa oso maskulinoa, heterosexuala eta indartsua da, agresiboa. “Gudaria”ren figuraren ondorioz besteak beste”. Eredu horretan emakumea kanpoan geratzen da, baita gizon asko ere. Emakume feministek iraganeko ereduak gatazkaren sozializazioan duen eragina aldatu nahi dute.

LISIPE izenak bilduma osoari ematen dio izena. Amazona da mitologia grekoan. Emakumeen aitzindaria. “Lisipe oroitzea, borrokan ari diren emakumeei gure omenaldi moduko bat da”. Liburua erosoa omen da: "Pertsona bakoitzak bere gisara bizi du gatazka eta berau lasaitasunez eta goxotasunez narratu dugu”, adierazi dute idazleek.

Hurrengo saioak, besteak beste, Danele Sarriugarte, Mari Luz Esteban, Idurre Eskisabel, Kattalin Miner eta Lorea Agirreren esku izanen dira. 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal gatazka
2025-05-23 | Gedar
Preso politikoei harrerak egitea debekatzen saiatuko dira berriz Espainiako Estatuan

PPk Senatuan proposatu du, gainera, euskal preso politikoek damua erakutsi behar izateko xantaia areagotzea.


40 minutu Iratxerekin

Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]


Iheslarien kolektiboko sei kidek Auzitegi Nazionalean deklaratu dute

Bideokonferentzia bidez deklaratu dute Euskal Iheslari Politikoen Kolektibo sei kideak, astelehen goizean. Zitazioetan adierazten zenez, 2013ko gertakarietan oinarrituta ireki dira eginbideak. Sumarioa sekretupean dago.

 


Ekainak 7an Amnistia Egunera batzeko deia luzatu du Askek

Antolakunde "antierrepresiboak" ekainaren 7an Amnistia Eguna antolatu du Senperen. Eguna aldarriz josteko, egun osoko egitaraua antolatu dute. Nazioarteko beste erakunde batzuekin eta Aroztegiko Komitearekin mahai inguruak antolatu dituzte. 


Sarek ‘Puzzlea osatu arte’ ekimena antolatu du, asteburuan 29 herri zeharkatuko dituena

Ekimena larunbatean abiatuko da, Lesakatik, eta igandean amaituko da, Iruñean. Behin betiko konponbidea eskatzeko eta oraindik etxerako bidea egiteko duten presoen eskubideak aldarrikatzeko, orotara 544 kilometro egingo dituzte. Ekimena aurkezteko agerraldia... [+]


Euskal Herria nazioa dela aldarrikatu dute eragile ugarik Aberri Egunean

Eragile nahiz alderdi politiko ugarik plazaratu dituzte euren aldarriak aurtengo Aberri Egunean. Azken urteetan egin bezala, Bilboko eta Iruñeko kaleak hartu dituzte EAJk eta EH Bilduk, hurrenez hurren. Bagira-k, Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzaleak, abertzaleen... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


2025-04-16 | Karmelo Landa
Aberri Aukera

Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]


Ernairen ekitaldia zelatatuko du Auzitegi Nazionalak

UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]


Gaixo dagoen Gotzon Telleria euskal presoa etxeratzeko eskatu dute sindikatuek

ELA, LAB, ESK, STEILAS, CGT-LKN, CNT, HIRU, EHNE eta ETXALDE sindikatuak, Sarek abiatutako Gotzon SOS kanpainara batu dira. 2019an antzeman zioten gaixotasun genetiko sendaezina 68 urteko preso politiko bilbotarrari. Sindikatuek gaixotasun larriak dituzten presoak kartzelatik... [+]


2025-04-08 | Euskal Irratiak
Manex Fuchs
“Aberri Egunak euskaldun guztiak biltzeko ospakizuna izan beharko luke”

Aberri Eguna elkarrekin ospatzeko xedez sortu zen Euskal Herria Batera plataforma. Aurten, ikusgarri bat eskainiko dute apirilaren 11n, Manex Fuchs antzerkilariaren, Lorea Agirre idazlearen eta Martxel Rodriguez dantzariaren eskutik.


2025-04-02 | Cira Crespo
Espainiako bandera

Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]


GALek eraildako Xabier Galdeano oroitu dute Algortan 40. urteurrenean

Egin egunkariko zuzendaritzako kide eta langilea Donibane Lohizunen erail bazuten ere, Algorta jaioterrian egin diote oroimen ekitaldia, igande eguerdian. Bertaratutako lagun zein senitartekoek presente izan dute estatuaren indarkeriak hil zuela.


2025-03-26 | Axier Lopez
Espainiako Guardia Zibilaren historia bat
Hemendik alde egiteko arrazoiak

Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]


Eguneraketa berriak daude