Bake garaian, zer esan nahi du bakeak?
Borroka armatua eta kartzelak saioa aurkeztu dute Donostian; gaur, urriaren 6an. Zuriñe Rodriguez eta Oihana Etxebarrieta dira lanaren egileak. Susa argitaletxearen eskutik argitaratua, Lisipe izenburupean. Jule Goikoetxea da bildumaren editorea.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Borroka armatua eta kartzelak Euskal Herriko gatazka armatuaren ondorioei buruzko irakurketa feminista da. Gai bera landuko duten bilduma feminista honen lehen eskaintza.
“Euskal gatazkaren protagonista mutila izan da nagusiki” dio Zuriñe Rodriguez egileak. Saioa osatzeko “kartzelak berak zer-nolako eragina izan duen eguneroko bizitzan aztertu dugu, hau da, afektiboki, sexualki eta emozionalki harremanen moduek nola eragin duten pertsonengan”.
Frankismo, trantsizio eta demokrazia garaiko gatazkaz hausnartu ondoren, galdera hau jalgi zaie egileei: “Bake garaian, zer esan nahi du bakeak?”. Zein dira onurak eta zein galerak. Gatazkan ez dira denak protagonistak izan, ez neurri berean. Saiogileek emakumearen rola bigarren mailakoa izan dela ondorioztatu dute. Hona euren itauna: “Zer-nolako rol izan behar dugu ‘bake garaian’ emakumeok eta kasuon feministok?”.
Liburua osatzeko emakumeen eta gizonen testigantzak jaso dituzte, baina ez soilik borroka armatuan parte hartu dutenena, hau da, ETAn ibilitakoena. Harago joanez, gatazka oro har hartuta eta ulertuta, berean parte hartu dutenen iritziak bildu dituzte: “Gatazka modu orokorrean aztertu dugu, zeharka edo inguruan inplikatuta diren elkarteen, taldeen edo kolektiboen bizipenak kontuan hartuz”, adierazi dute egileek jende-aurrean.
Zuriñe Rodriguez eta Oihana Etxebarrieta garai luze gatazkatsu honen hari bat lotzen saiatu dira. Garaiak aldatu direla diote, borroka modua eta gizartea ez baitira berak. “Gizartea aldatu da bereziki. Ez da gauza bera, adibidez, frankismo garaian gurasoak borroka armatuan inplikatuak zirelarik, neskek eta mutilek hartzen zuten zeregina. Gurasoek haiekiko zuten jarrera. Orduko eta gaur egungo esperientziak alderatuz gero, garai haietako emakumea ez zegoen borroka politikoetan. Hori aldatu da”.
“Gaur egun, emakume gazte ezkertiarrak ez dio soilik borrokari modu orokorrean begiratzen, askatasun sexualari begiratzen dio, besteak beste. Emakumeak bere ekarpena egiteko borrokatzen du”. Borroka armatua eta kartzelak borroka horren emaitza da.
Gizartea eta garaia aldatu dira, baina “oraindik ere badago zer aldatua” diote egileek. Beren hitzetan, “jendearen ideia edo imajinario kolektiboa oso maskulinoa, heterosexuala eta indartsua da, agresiboa. “Gudaria”ren figuraren ondorioz besteak beste”. Eredu horretan emakumea kanpoan geratzen da, baita gizon asko ere. Emakume feministek iraganeko ereduak gatazkaren sozializazioan duen eragina aldatu nahi dute.
LISIPE izenak bilduma osoari ematen dio izena. Amazona da mitologia grekoan. Emakumeen aitzindaria. “Lisipe oroitzea, borrokan ari diren emakumeei gure omenaldi moduko bat da”. Liburua erosoa omen da: "Pertsona bakoitzak bere gisara bizi du gatazka eta berau lasaitasunez eta goxotasunez narratu dugu”, adierazi dute idazleek.
Hurrengo saioak, besteak beste, Danele Sarriugarte, Mari Luz Esteban, Idurre Eskisabel, Kattalin Miner eta Lorea Agirreren esku izanen dira.
Jose Mari Dorronsoro preso politikoak Frantziako Estatuan bete zuen zigorra aintzat hartu ondoren, aske utzi zuten abuztuan, Etxerat elkarteak jakinarazi duenez.
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.