Zaraitzuko urak Esara eramateko proiektua bertan behera utzi dute
Nafarroako Pirinioetako Aizpurgi herrian presa bat eraiki eta lur azpiko kanal baten bidez ura Esa urtegira eramateko proiektua kendu egin du Ebroko Konfederazio Hidrografikoak bere plan hidrologikotik.
Urte asko tiraderan zegoen proiektua behin betiko kendu du bere egitasmoen artetik Ebroko Konfederazio Hidrografikoak (CHE): Nabaskozeko almiradioan, Aizpurgi herri ondotik igarotzen den Zaraitzu ibaiko arroilan presa bat egin eta ibai horretako urak zuzenean Esa urtegira eramateko proiektua desagertu egin da 2022 eta 2027 urte arteko Ebro Arroko Plan Hidrologikotik.
Uztailaren 9an jakinarazi zuen CHEko planifikazio arduradunak erabakia, plan hidrologikoa aurkezteko telekonferentzia bidezko jardunaldi batean, baina albistea ez da orain arte zabaldu. Zaraitzu ibaia babesteko sorturiko ZAIN elkarteko ordezkariak, Luisfer Aguadok, erabakiaren garrantzia nabarmendu du Mendixut aldizkarira bidalitako gutun baten bidez: “1987tik gure ibaiaren gain zegoen mehatxu handia, emaria Esa urtegi handitura eramateko aukera, desagertu egin da garatzen ari diren plan hidrologikotik”.
Proiektu horren arabera, Aizpurgiko presaz gain, Leire mendizerra alderik alde gurutzatuko lukeen lurrazpiko 9 kilometroko kanal baten bidez eramango lukete ura Esaraino –denera 170 Hm3 ur, Zaraitzu ibaiak urtean batez beste duen emariaren ia bi heren–. CHEko arduradunak berak aurkezpenean aitortu du, baina, halako egitasmoren bat etorkizunean berriz aztertzeko, ingurumen kalteen azterketa "zorrotza" beharko lukeela, "eta ikusi beharko litzateke gaindituko ote lukeen".
ZAIN elkartea 2019ko ekainean sortu zen eta berehala ekin zion Zaraitzu ibaia babesteko beharraz kontzientziatzeko lanari. Hala, urte hartako udan 400 herritar inguru elkartu ziren auzolanean ibai bazterretatik zaborra kentzeko. “Ez dakigu zein punturaino eragin duen lan horrek erabakian –dio Aguadok gutunean– baina gure poza adierazi nahi dugu”. Nolanahi ere, elkartetik gogorarazi dute jarraituko dutela Zaraitzu ibaia babesten, “libre eta natural” jaitsi dadin.
Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Ekainak bost ditu gaur; udara atarian gaude eta giroak badaki. 15:00ak dira, sorbeltz saldoa aztoratuta dabil, udara beteko zeruan, kirrinka batean, eltxoak ehizatzen. Azpitik Ibaik erreparatu die sorbeltzei, eta tartean dauden enara azpizuriei; gorde ditu basozain arropak,... [+]
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]
Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]