Lehen sektorearen gainbeheraren aurrean “egiturazko erabaki zuzenak” aldarrikatu ditu SOS Baserriak plataformak

  • Abeltzaintza eta nekazaritza sektoreak bizi duen egoera larrian egin du azpimarra Aiaraldeako SOS Baserriak plataformak. Elikagaien ekoizpen-sektorearen iraupena bermatzeko neurri eraginkorrak aldarrikatu dituzte.

Dolumin Barikuan ehunka herritar atera ziren kalera, SOS Aiaraldea plataformak deitu zuen mobilizazioan parte hartzera. / Aiaraldea.eus

2023ko martxoaren 22an - 06:35

Ehunka lagun mobilizatu ziren iaz, Laudioko Dolumin Barikuaren testuinguruan, lehen sektorearen defentsan. Mobilizazio hartatik urtebetera sektoreak bizi duen egoeraren balantzea egin du SOS Baserriak plataformak, "okerrera" egin duela ondorioztatuta.

Lehen sektorearen gainbehera datutan

Lehen sektorearen gainbehera horren adibide zenbait datu eskaini dituzte. Eustatek aurkeztutako datuen arabera, Euskal Autonomia Erkidegoan astean 5-6 ustiategi desagertzen direla nabarmendu du plataformak. Alor horretan, 5 hektarea baino gutxiagoko edota emakumeak buru dituzten ustiategiak dira kaltetuenak estatistiken arabera.

Biolurrek egindako Duina ikerketako emaitzak ere adierazgarritzat jo ditu SOS Baserriak plataformak. Ikerketa horren arabera EAEko lehen sektorea ez da iristen Gizarte Eskubideen Gutunak zehaztutako gutxieneko soldata duinerako baldintzetara.

Are gehiago, abeltzain eta nekazarien lanaldiek asteko 40 lan orduak %10 eta %53 bitartean gainditzen dituzte. "Zahartzea nabarmena da, eta baldintza horietan ez dago errelebo-aukerarik" adierazi dute eskualdeko baserritarrek.

Elikagaien KPIak gora egiten duen bitartean, jatorrizko eta helmugako prezioen arteko aldea % 65 igo dela ere azpimarratu du plataformak, COAGen datuetan oinarrituta. "Kontsumitzaileak gehiago ordaintzen du, baina ekoizleok gutxiago kobratzen dugu" laburbildu dute.

Tokiko arazoa

Gainbehera hori, ordea, kanpo dinamika globalen ondorio ez ezik, tokian toki hartutako neurrien eragina ere badela salatu dute Aiaraldeako baserritarrek: "Gu akabatzen ari gaituen ernamuina tokikoan sortzen da, eta Udal Hiltegia ixtea edo merkatuetarako osasun araudiaren interpretazio hiper zorrotza bezalako erabakietatik sortzen da".

"Baserritar txikiek beren animaliak korporazio handiei modu autonomoan sakrifikatzeko duten kanal bakarra kentzen bada edo ohiko salmenta-kanala oztopatzen bada, ezin gara harritu aste batetik bestera baserriak desagertzeaz", azaldu du plataformak.

Egoerari aurre egiteko "mesede-traturik" eskatzen ez dutela adierazi dute plataformatik: "Osasun-araudia aplikatzea eskatzen dugu, baina elikadura-sistemako beste edozein eragileri bezala, araudi hori gure errealitatetik, gaitasunetik eta elikadura-kulturatik interpretatzea ere eskatzen dugu". 

Maiatzeko Udal eta Foru Hauteskundeen ostean irekiko den ziklo berriari begira jarri dira SOS Baserriak plataformatik. Distribuzio handien mesedetan baino, tokiko nekazaritzako elikagaien ekoizpen-sektorearen iraupena bermatuko duten "egiturazko erabaki zuzenak" hartzea eskatu diete eragile politikoei. "Baldintza berdinetan, elikagai-ekoizleak bezala, eta ez azoka-egun bateko atrezzo folklorikoa bezala".


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Lehen sektorea
Marieneko auzipetuen kontrako zigorra 8.742 eurotara emendatu die Dei Auzitegiak

Ostia kolektiboko milintanteek 8.742 euro ordaindu beharko dizkiote Bouygues enpresari, eta beste 2.000 euro abokatuen gastuentzat. 2022ko abenduan buruturiko desobedientzia ekintzan promotore horren maketa bat zikindu izanagatik zigortu dituzte. 


2025-05-15 | Estitxu Eizagirre
Baserritarren Eguna
Gipuzkoako Aldundiak laborari ekologikoak diru-laguntza batetik kanpo utzi dituela salatzeko elkarretaratzea egin dute

Gaur, maiatzak 15, San Ixidro da, Baserritarren Eguna. Egurra Ta Kandela baserritar ekintzak salatu du ekologikoan lan egiten duten laborariak landutako azalera handitzeko diru-laguntzatik kanpo utzi dituela Gipuzkoako Foru Aldundiak. Horregatik, 12:00etan Aldundiaren aurrean... [+]


San Ixidro

Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago... [+]


Ikastetxeetan Elikadura Osasuntsu eta Jasangarria Sustatzeko Espainiako dekretua
Beste behin ere... ezer ez aldatzeko

Espainiako Gobernuak Eskola Jantokien inguruko Errege Dekretua atera berri du, Euskal Herri Hegoaldeko eskola jantokien kudeaketan eragingo duena. Spoiler: elikadura sistema osasuntsu eta jasangarri bat garatzeko inolako asmorik erakusten ez duen dokumentua da.


2025-05-12 | Garazi Zabaleta
Ortulaguntza
Ekoizle txikiei arnas emateko lanpostu publikoa Debagoienan

Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]


2025-05-12 | Jakoba Errekondo
Baso bat da dolarea, baita sagardoa ere

Aurten bai urtea da. Sagar urtea izango da aurtengo hau (Malus domestica). Eta baialdia behar bezala agurtu eta baliatzeko, besteak beste, dolareak gertatu beharko ditugu. 


GFAren Lurralde Oreka Berdeko Departamenduaren konpromiso eza

Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]


Kanboko Marieneko lurrak irauli dituzte ELB, Lurzaindia eta Ostia sareak

Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.


2025-04-30 | Nicolas Goñi
India erdialdean, idortze globalari aurre egiteko laborarien eta ikertzaileen elkarlana

Klima aldaketaren eraginez, munduko lurralde gero eta gehiago idortzen ari dira, milioika pertsonaren jarduera eta bizimoduak kolokan ezarririk. Fenomeno horren frontean dago India erdialdeko Maharashtra estatua, non klimaren berotzeari eta lehortzeari metatu zaizkien oihan... [+]


Patronalari absentismoaren “iruzurra” aurpegiratu eta lan istripuak prebenitzeko eskatu diote Hego Euskal Herriko sindikatuek

Sindikatuek agerraldi eta salaketa publikoak egin dituzte astelehenean, Nazioarteko Lan Osasunaren Egunean. Hego Euskal Herrian iaz zenbatu zituzten 64 hildakoen gorpuak irudikatu dituzte LABek, ESK-k, STEILASek, EHNEk, Etxaldek eta CGTk Iruñean eta Donostian.


2025-04-28 | Amanda Verrone
Lurrerako giza eskubidea: gaudenen eta eraman gaituztenen alde

Apirilaren 17an, Brasilgo Eldorado do Carajás-en egin zuten lurrik gabeko 21 langileen sarraskiaren 29. urteurrena izan da. Ordutik, La Vía Campesinak data oroitzen du Nekazarien Borrokaren Nazioarteko Egun gisa, lurrerako eskubidea defendatzeagatik koldarkeriaz erail... [+]


2025-04-28 | Garazi Zabaleta
Oihanartia
Alpeetako hegoaldetik Nafarroa Beherera, abeltzaintza estentsibo eta dibertsifikatuarekin

Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]


Artzain Egun jendetsua, Ordizian

Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.


Laborantza lurrak babesteko barazki landaketa herrikoia antolatu dute Marienean

Kanboko (Lapurdi) lurrak babesteko deia zabaldu dute ELB, Lurzaindia eta Ostiak. Maiatzaren 17an ibilaldia, ekitaldia eta landaketa herrikoia antolatu dituzte. "Lurraldearen oraina, eta geroa ere, gure inplikazioaren araberakoa da", adierazi dute.


Eguneraketa berriak daude