Larunbata, 21:00ak. Iruñeko eromena atzean utzi eta Elortzibarren doa Korrika. Furgoneteroei txanda aldaketa dagokie, eta gasolindegira doaz komuna hustu eta zaborra eramatera. Hamalau orduko txandaren ondoren, martxoaren 16an Iruñean bizitakoa gainetik kentzea kostatuko zaie.

Nafarroa Garaiko hiriburuak jendez lepo jarraitzen du, parrandan ariko dira asko euskararen izenean, beste asko Osasunaren partidaren aitzakian edota Labrit pilotalekutik atera berritan. 22:00etako txandan sartutako furgoneteroek beste parranda bat dute aurretik, beste gaupasa mota bat, gutxi batzuek gozatzeko aukera izango dutena.

Nafarroa erdialdetik hegoalderanzko bidea gauez egin du lekukoak, ttipi-ttapa. Luze egiten dira errepide lau amaiezinak, eta kilometroa erosi dutenek 1.000 metro baino gehixeago egiten dituztela dirudi, egunez une askotan gertatzen ez dena. Parajeotan urrats gehiago behar dira helmugara iristeko. Furgonetatik aldarri eta animo hitzak oihukatzeaz gain, euskararen aldeko korrikalariei ura ere eman behar izan diete hainbatetan. Nekeza egiten da euskara sostengatzea, inguruak laguntzen ez badu.

Furgonetatik, eztarria urratu arte gogorarazten die Epi Aracama garestarrak “ezinbestekoa” dela parte hartzaile guztien babesa, eta eskerrak emanez igaro ditu Garesaldeako kilometroak. Esatari lanak laugarrenez egiten ari den arren, eta 1980ko lehen ediziotik era batera edo bestera Korrikan parte hartu badu ere, "lehen aldian bezala emozionatzen" dela dio. Bertakoa eta euskara irakaslea izanik, ondotxo ezagutzen ditu lekukoa hartzen dutenak: “Ederra da zuek hemen ikustea!”, errepikatzen die herriz herri euskaltegiko bere ikasle ohiei.

Izugarria Gares!
GORA NAFARROA EUSKALDUNA!
Indar erakustaldi ederra egin du Gares herriak ??#HARROHERRI #23KORRIKA pic.twitter.com/sJonTOJpN1

— AEK (@AEK_eus) March 16, 2024

23:30 pasatxo, eta Garesko kaleak euskaltzalez beteta daude. Aracamak harro begiratzen dio bere herriari, duela 68 urte jaio zenetik euskalduntzen ikusi duenari. Garestarrak espero zuen jendetza hori, besteak beste, Garesen D eredua egotearen eragina nabaritzen delako. Baina aitortu du harritu duela inguruko herrietan 23. Korrikak izandako harrerak: “Eneritzeko herriak kilometroa erosi duela? Flipatu dut!”. Ziurtasunez eta asebeteta dio azken edizioetan Garesaldeako Korrika nabarmen handitu dela, eta batik bat pandemia ostean bultzada handia izan duela.

Bere azken urtea izan da esatari gisa, baina erreleboa lotuta duela baieztatu du: “Emakume zoragarri bati pasa diot ardura. Gazteen txanda da orain!”. Euforiaz eta esperantzaz beteta, Artaxoan utzi du Korrika Epi Aracamak.

Erriberako herriak esna daude

01:00. Euskarak mozkortuta sumatzen dira hainbat herritako tabernak. Haur ugari ere parranda egiten ari dira larunbateko ordu txikitan, oraindik oheratu gabe, edo goiz lotaratu eta esnatu berri; eta gurasoak haietaz harro. Korrikak baimentzen du errutina haustea.

Tafallaldean jada, “Harro Herri Korrika” enegarren aldiz entzun da furgonetatik, baina Tafalla udalerriko jendearen oihuek estali dute musika ia. 'Nafarroa bat, ez hiru’ dioen pankarta zintzilik duen zubipetik doa Korrika, gero eta jende gutxiagoren babesean, gauak aurrera egin ahala. Esatariek eskertza berezia egiten diete kilometroa larunbat gauean Erriberan erosi duten koadrilla horiei, AEK-k “zoro horiei esker” ere egiten baitu aurrera.

03:15, eta ziurrenik Iruñeko tabernek bor-bor jarraitzen dute. Korrika pantaila handietan zuzenean duten tabernetan, agian parrandazaleren bati arraro egin zaio lekuko eramalearen izena. Nafarroako GKSk erosi du kilometroa Tafallatik Miranda de Argara bidean, 11 egunetan koordinadoraren izenean ikusiko den bakarra. “Iraultzarik ez bada galduko da euskara” esanez egin dute korrika gazteek. Eta ttipi-ttapa badoa ‘Gipuzkoalderantz’ Korrika: Bergara, Orereta, Hernani, Antzuola, Donostia eta hainbat herritako koadrilla eta familia gipuzkoarrak ari dira lekukoa astintzen, gutxitan bisitatzen dituzten Erriberako herriak ezagutzen.

Errepide zuzenetan doa herri harroa, hamar lagun baino gutxiagoko talde txikian, gaueko ordu horietan sortzen den elkartasun eta festa giroan. Furgonetak ez du galbiderik errepide zuzenetan, baina halere bidea irekitzen doaz eskualdeko autoan Arrate Febrero eta Asier Cabañas AEK-ko irakasle eta Tafallaldeko Korrikaren arduradunak. Berretsi digute errepide horretan saldu gabe geratu ziren 16 kilometroak Gipuzkoa edo Bizkaiko taldeei saldu dizkietela. Dena den, furgonetatik sentitutakoa baieztatu dute autotik: bertako herriek ere badute indarra, eta Errigorak eta Agerraldiak egindako lanak emaitza oso positiboa izan du.

Euskararekiko atxikimendua gorantz doa. 04:30, eta Mirandako, Berbintzanako eta Larragako herriak esna, Korrikara indarrez batzeko. Zaila da 05:30ean egindako galderei erantzun garatuak ematea, ordu luzeak ttur-ttur gidatzen pasa ondoren. Baina Febrero eta Cabañas ari dira esaldiak lotzen: “Aurten Korrika batzordeak izugarriak izan dira. Herria antolatu da, guk bideratu dugu baina autogestioa izan da; izugarrizko inplikazioa egon da”.

Berbintzana, Miranda, Larraga, Azkoien, Martzilla, Beire, Faltzes... “Euskalgintzan eta hemen garenak gara, baina ikusi ze polita izan den erantzuna”, asebeteta diote errepideko jendeari begira. Gabonetan zabaldu zuten Korrika antolatzeko deialdia, eta ordutik herri bakoitzak hainbat ekintza antolatu ditu. Saretze ederra lortu dutela diote.

“Non daude AEK-ko ikasleak?” mikrofonotik galdetu, eta zenbait korrikalariren eskuak gora, AEKren parte izateaz harro. Korrikak euskara ikasteko grina pizten duela ziurtatu dute Tafallaldeako arduradunek, eta azken urteetan euskara taldeak sortzen ari direla, herrietan gogoa badagoela aprobetxatuta. Aldeko jarrera hori baloratzen dute, nahiz eta jakitun diren inguruotan euskaraz bizitzea oraindik ere lortu gabeko helburua dela. Aurrera doaz, pixkanaka.

Jose eta Maribik lekukoa hartu dute eta momentu zoragarri hau oparitu digute??#HARROHERRI #23KORRIKA pic.twitter.com/Sf2WYhl35G

— AEK (@AEK_eus) March 17, 2024

Kilometro bakartietan aurrera

Luze eta bakarti egiten den bide horretan lagun dituzte kilometroak eta kilometroak egiteko prest dauden euskaltzaleak. “Ez dago inor zain hurrengo kilometroan, esan jarraitzeko eurek”, walkie-talkie-tik abisua pasa dute Febrero eta Cabañasek. Eta ordura arte atzean 10, 20, kilometro korrika daramatzatenen momentua izan da. Durangarrak, Donostiako arraunlariak, Oreretako emakumeak, eta ia gau osoa ‘Amnistia’ren kartelarekin doan Iñaki, eta ‘Azterketak Euskaraz’ kartela daraman Amaiurko Antton. Parrandan jendea ezagutzea bezalakoa izan da, eta zortzi bat laguneko taldeak hainbeste orduren ondoren elkar ezagutu du jada. Eramalerik ez dagoenez, euren artean txandakatu dute lekukoa. Larunbat gau ilunean espero ez zuten oparia.

Argitzen ari da gaua, eta 06:00etan Faltzesen gauapaseroekin egin du topo Korrikak. Haietako batzuk batu dira, festan segitzeko asmoz, baina metro gutxitan damutu dira. Esnatzeko oso goiz eta lokartzeko oso berandu den tarte horretan, Azkoienen ongietorria eman diote igandeari, Kuraiaren ‘Egunsentian’ kantuak eta ‘Harro Herri Korrika’ leloak kantatuta. Larunbat gauean Korrikarekin gaupasa egin dutenei esker aurrera doa euskararen lekukoa.