Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko liken eta goroldioetan
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait urte debekatu ziren pestizidek eta isolatzaile elektriko batzuek debekatu aurretik eragindako kutsadurari dagozkiola. Atmospheric Pollution Research aldizkarian argitaratu dute ikerketa.
Euskal Herriko Unibertsitateko, Frantziako Ikerketa Zientifikorako Zentro Nazionaleko (CNRS) eta Nafarroako Unibertsitateko ikertzaileek Iratiko liken-espezie bat (Parmelia sulcata) eta goroldio-espezie bat (Hypnum cupressiforme) erabili dituzte atmosferako kutsadura organikoa determinatzeko zentinela edo biomonitore gisa. Hainbat konposatu organiko iraunkorren kontzentrazio adierazgarriak neurtu dituzte, baina ohartarazi dute ez direla antzeko beste toki batzuetan neurtutako kontzentrazioak baino altuagoak.
Konposatu organiko iraunkorrak toxikoak dira, eta ikerketa honetan hiru motatakoak aztertu dituzte: PAHk (hidrokarburo polizikliko aromatikoak), bereziki errekuntza-prozesuetan sortzen diren azpiproduktuak dira; PCBak (poliklorobifeniloak) isolamendu elektrikoetan erabiltzen ziren eta gaur egun debekatuta daude; eta OCPak (pestizida organokloratuak) nekazaritzan erabili ohi ziren eta hauek ere gaur egun debekatuta daude.
Emaitzek erakutsi dutenez, oro har, PAHen kontzentrazioak beste bi kutsatzaileenak baino nabarmen handiagoak dira. Ikertzaileen esanean, ez da gutxietsi behar atmosferan zehar distantzia luzeetara garraiatzen den kutsadura, baina ikerlanak erakutsi du Irati inguruetan hamarkadatan izan diren hiri- eta nekazaritza-jarduerek badutela eragina airearen kalitatean.
Ikertzaileek adierazi dutenez, pentsa daiteke kutsaduraren zati bat hiriguneetatik etorria dela eta etortzen dela, baina neurri handi batean bertako nekazaritzaren eragina ere garrantzitsua da. Pirinioen inguruko toki batzuetan erreketa kontrolatuak egiten jarraitzen da, eta ikertzaileek uste dute hortik PAH asko datozela. Hala, Iratiko oihanaren atmosferan PAH gutxiago egon dadin, nahitaezkoa da basoaren inguruan egiten diren erreketak kontrolatzea. Bestalde, garai batean erabiltzen ziren pestiziden aztarnak ez dira ezabatu (OCPak). Eta PCBei dagokienez, ikertzaileen susmoa da Irabia urtegiaren inguruan erabilitako isolatzaile elektrikoetatik datozela. Litekeena da garai batean erabilitako PCBak hantxe geratu izana eta gaur egun oraindik detektagarriak izatea.
Ikertzaileek ohartarazi dute, nahiz eta kontzentrazioak oso altuak ez izan, oso toxikotasun altua dutenez, zaindu beharreko kontu bat dela, etorkizunean arazorik ez izateko. Eta aldarrikatu dute halako ikerketek balio dutela batez ere baieztatzeko kutsatzaile hauek gaitasun handia dutela sortu diren lekutik oso leku urrunetara heltzeko eta Irati bezalako leku berez garbietan metatzeko. Izan ere, Iratiko oihana ingurune garbitzat hartzen da, turismoaz gainera abeltzaintza eta nekazaritza jasangarria beste giza jarduerarik ez baitago han. Europan hobekien kontserbatutako pagadi-izeidi babestu zabalenetako bat da.
Valle de Odietako epaiketa epaiaren zain geratu da ostiral honetan Iruñeko Justizia Jauregian akusatuek deklaratu eta akusazioek eta defentsak haien ondorioak azaldu eta gero. Ez da aldaketarik egon alde bakoitzak egindako eskaeretan.
Astearte honetan egin da Valle de Odietako makroetxaldearen aurkako epaiketa Iruñeko Justizia Jauregian. Epaileak ebatzi behar du ea 2021ean haien lur sailetan egindako isuri baten ondorioz, lur eremu horiek larri kutsatu zituzten ala ez, eta nork eragin zuen. Aditu... [+]
Plastikoaren kutsadura saihesteko azken gailurra porrot izugarriarekin amaitu da Suitzako Geneva hirian, abuztuan. Hori zuten bilatzen petrolio-herrialdeek, plastikoa milioika tonatan sortzen jarraitzeko. Birziklapena da beraien tekno-soluzioa, baina gero eta garbiago dago... [+]
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
220 milioi tona plastiko sortzen ditugu munduan eta %10a soilik birziklatu. Zifra hori, gainera, hamar urtez jarraian ez da aldatu. Iaz zabor plastiko horren herenak gaizki kudeatzeagatik gure inguruko bazter, erreka, itsaso eta atmosferan bukatu zuen. Greenpeacek salatu... [+]
220 milioi tona plastiko sortzen dira munduan eta %10a soilik birziklatzen da, zifra hori hamar urtez mantendu da bere horretan. Hainbat talde ekologistek salatu dute egoera uztailaren 3an, plastikozko poltsarik gabeko nazioarteko egunean.
EHUko ikerketa-talde batek dio Europako emisio-inpaktuaren %60 datorrela sektore energetikotik.
EHUko Ekopol ikerketa taldearen datuen arabera, Bizkaia da Euskal Herrian ingurumen inpaktu handiena eragiten duen lurraldea, guztizkoaren %52 izanda. Euskal Herrian ingurumen-inpaktu handiena duten 25 industria-instalazioen artean, Muskizeko Petronor petrolio-findegia da... [+]
EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.