Kolonia digitala

  • Testu akademiko asko sortzen dira, baina gutxi dira teknologia eta gizarte gaiak gaurkotasunez eta gertutasunez lantzen dituztenak. Horrelakoa da Ekaitz Cancelak eta Jule Goikoetxeak idatzitako «Spanish Fake Sovereignty: From Privatising the Nation-State to Becoming a Digital Colony» eta, horregatik, bertan esandakoari azaleko begirada bat behintzat ematea ere merezi du.

Argazkia. Unsplash / NASA

2024ko otsailaren 13an - 06:54
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Espainiar estatuko burujabetza digitalaren estrategiak teknologia autonomia sendotu baino, herrialdearen burujabetza pribatizatzea eta estatu zentralizazioa eragin duela argudiatu dute Cancelak eta Goikoetxeak.

Testuan, AEBetako teknologia erraldoiekin lankidetzak, herrialdea «kolonia digital» bihurtu dutela argudiatzen dute. Espainiar estatuko menpekotasun ekonomiko, teknologikoa eta estatuaren militarizazioa kritikatzen dute. Atzerriko inbertsioaren menpean, burujabetzaren narratibaz mozorrotuta, des-demokratizazio dinamika bat martxan jarri eta tokiko eta eskualdeko ekimen alternatiboen garapena zapuzten duelako.

Dinamika horiek herri eta nazio burujabetza eliteen interesen eta atzerriko kapitalaren aliantzaren mesede egiten du soilik, barne desberdintasunak areagotu, eta autogobernu eta autodeterminazio gaitasuna murriztuz.

    Espainiar estatuko burujabetza digitalaren estrategiak kolonia digitala bilakatu du, burujabetza eliteen interesen mende jarriz

Hausnarketarako bide ematen dute mahai gainean jartzen dituzten gaiak: lehena, burujabetza digitala (eta teknologikoa) terminoaren perbertsioa eta erabilera; bigarrena, pribatizazioaren sakontzea teknologiaren bidetik; hirugarrena, militarizaziorako saltoa; laugarrena, nazio eta herri zapalduek burujabe izateko aukeren murriztea.

Ohikoa izan da orain arte estatuek, arlo militarreko erabakietan, ahalik eta burujabetza maila altuena eskuratzen saiatzea. Frantziak bide ezberdin bat hartu zuen, software librea aukeratuz ejerzitoan eta administrazio publikoan burujabetza digitala eskuratzeko. Orain hartutako bide horrek, hezkuntzan eta beste hainbat alorretan ere eragina (positiboa) izaten ari da.

Kolonia digital bilakatzeak, arlo digitalean ere eskuak lotuta izateko saiakera bat besterik ez da, baina kasu honetan militarizazioak hartzen duen zentraltasuna nabarmentzekoa da. Hartutako erabakiak zalantzagarriak izateaz gain, AEBen menpekotasun teknologikoan oinarritutako mendebaldeko bloke militarrean lerrokatzea dute helburu.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Teknologia burujabetza
Algoritmoen kontrola: gure eskubideak defendatzeko lubaki digitala

Algoritmo hitza tekniko eta urruna iruditu arren, gure eguneroko bizitzaren parte da, modu sakonean. Algoritmoek erabakitzen dute sare antisozialetan zer albiste ikusten ditugun, mailegu bat onartzen ote diguten, edo zer hautagai aukeratzen dituzten lanpostu baterako. Are... [+]


Teknologia
Tescreal

Radical futures diseinu espekulatibora zuzentzen den estudioak aurkezpen interesgarri bat partekatu du: A quick guide to the mythologies driving tech power (gida azkarra teknologien boterean daudenak gidatzen dituzten mitologien inguruan). Bertan diote Silicom Valleyko eliteak... [+]


Aztarna digitala eta Marx

Ez dakit gaur egun Marx bere burua baino marxistagoa izango ote litzatekeen. Hainbat abadek defendatzen dute baietz. Abade honek nahiago du pentsatzea ezetz. Baina argi dagoena da, bizi dugun mundu honetan pantaila, algoritmo eta hodei birtualez gainezka bizi izanez gero, nekez... [+]


Teknologia
Teknologia bizigarriak?

Teknologien azken joerengatik galdezka aritu da mastodon.eus-eko erabiltzaile bat, ezagutzen zuenak ez baitzion zirrararik eragiten. Zer pentsatua eman digu zenbaiti, eta jaso dituen erantzunak oso ezberdinak izan dira.

Nik adierazi diot teknologiek gizakion arteko... [+]


Spoti-fire, Stop-ify edo Spoti-fair

Guztiok entzun nahi dugu musika: asko, merke, euskaraz eta gaizki sentitu gabe. Baina Spotify utziko badugu Israelen konplize izateagatik, agian beste enpresa eta tresnen inguruan ere hausnartu beharko dugu. Edo gure morala kontratatzen ditugun zerbitzuen arabera neurtzen hasiko... [+]


2025-08-18 | Sustatu
ZelaiHandi, euskarazko testuen korpus handi eta (ia) libre bat

Orain NLP hizkuntza teknologietako euskal enpresak euskarazko testuen korpus handi bat jarri du sarean, Hizkuntza Eredu Handien (LLM) eta Adimen Artifizialeko ekimenen biltegi nagusia den Hugginf Face baliabidean. ZelaiHandi du izena.


Teknologia
Sormenerako suntsipena

Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]


2025-07-02 | Sustatu
Herri administrazio europarrak software librerantz (eta AEBen dependentziari muzin)

Hiru adibide azken asteetakoak Europako herri-administrazioak ari direla software librerantz mugitzen. Eta ez bakarrik sendotasun teknikoagatik eta aurrezpen ekonomikoengatik, baita ikusi dutelako AEBetako sistemekin morrontza izatea arazoa izan daitekeela etorkizun hurbilean... [+]


Teknologia
Sabotaje algoritmikoa

Informazio sareetan murgilduta, aktibismo digitalaren inguruan zenbait informaziora heldu naiz. Aktibista digitaletan pentsatzen dudanean, antolaketa moduetan ere pentsatzen dut, denok ez diegu-eta arazoei berdin heltzen. Batzuek aktibismo digitalari komunikazioatik heltzen... [+]


2025-05-27 | Sustatu
Wikikasi, ikas-egoerak landu ikastetxean Wikipediarekin lanean

Ikas-egoera, Wikipediaren arabera, hezkuntzari lotutako ingurune batean egiten den baliabide eta jarduera didaktiko antolatuen bidez egiten den ekimen pedagogikoa da. Eta hain zuzen ere, Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak (EWKE), euskarazko Wikipediaren sustatzaileak,... [+]


2025-05-12 | Sustatu
Proiektu deialdia (Euskarabildua): teknologia burujabetza ardatz duten ekimenak

"Teknologia burujabea Euskal Herrian? Zure proiektua ezagutu nahi dugu!": horrela egin du deia Euskarabildua jardunaldiaren antolakuntzak hurrengo ediziorako proposamen eskea eginez. "Azaroan Euskarabildua jardunaldiaren 14. edizioa ospatuko da eta Euskal... [+]


2025-03-19 | Sustatu
EAJ, EH Bildu eta PSE-EE hezkuntzan software libreko plataforma bultzatzearen alde

EAJk, EH Bilduk eta PSE-EEk ekimen bat adostu dute Eusko Legebiltzarrean Hezkuntza Sailari eskatzeko Iradi software libreko hezkuntza plataforma hedatzen jarraitzeko. Zenbait ikastetxetan ezarri da Iradi orain arte. Baliabide partekatuak, komunikazio zerbitzuak (e-posta eta... [+]


"Herri Mugimendua saretu eta eraginkortzeko tresnak eskaini nahi ditu BAMek"

Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]


Txatbot hoberenaren bila

Azken urteetan, adimen artifizialaren (AA) garapenak hizkuntza gutxituen egoeran eragin nabarmena izan du. Teknologia erraldoiek garatutako eredu nagusiak, hala nola ChatGPT, hizkuntza nagusietan trebatzen dira, eta horrek euskararen moduko hizkuntzak bazterrean uzteko arriskua... [+]


'Goazen lagunok': sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Eguneraketa berriak daude
Bi haur Palestinako banderarekin
Aste honetan zenbaki berezia: Genozidioa gelditzeko, Israeli boikot
Herrien arteko elkartasunari gure aletxoa jarri nahi izan diogu. Euskal Herritik, euskaraz, herrien munduaren alde. Geldigaitza dirudien basakeriaren aurrean, duela bi urte bezala, ahotsa altxatzeko beharra sentitu dugu.