Istorio faltsuak albiste: hedabideek egiaztapenean kale egin duten kasuen zerrenda
2016an sartu berri garela, iragan urtean sare sozialetan izan ziren istorio faltsu esanguratsuenak bildu dituzte hainbat hedabidek. Horietako bat da Media.cat ataria, hedabideetaraino iritsi diren albiste faltsuen zerrenda egin duena. Bertan adierazten denez, teorian medioek informazioa egiaztatzeko mekanismoak dituzte, baina artikuluan zerrendatzen diren kasuek eta bestelakoek hori ezbaian jartzen dute. Hemen dituzue albiste faltsu horietako batzuk:
1.- Apirilean lurrikara batek Nepal suntsitu zuen. Sarraskiaren irudiak dozenaka hedatu ziren, tartean lurrikararen ustezko biktima izan ziren bi ume besarkatuta agertzen direnekoa. Irudi honek arrakasta itzela izan zuen sare sozialetan, eta hainbat komunikabidetara ere iritsi zen. Alabaina, argazkia ez zen Nepalen atera, Vietnamgo herrixka batean baizik, 2007an.
2.- Publizitate muntaia bat, hedabide askorentzat albiste. Oihartzun handia izan zuen emaztearengandik dibortziatu ostean bere ondasun guztiak erdibitu zituen gizon alemaniarraren kasuak. Dibortziatu ostean bere ondasunen erdia bere bikotekide ohiari ematea agintzen zion sententzia judiziala ezagututakoan hartu ei zuen erabakia. Egiaz istorioa publizitate muntaia baino ez zen, baina komunikabide askotan albiste lez agertu zen. Behin egia ezagutu ondotik, ez zuten ez zuzendu ezta webgunetik ezabatu ere; areago, batzuek benetako istorioa jakin ostean publikatu zuten.
3.- Bizarrek komunek bezainbesteko bakteria kopurua ei dute. Hala jaso zuen ABCk, ustezko ikerketa batean oinarrituz. Haatik, ikerketa hori ez zen benetakoa. Albisteak zientifikoak ez diren, edo zuzenean asmaturikoak diren ikerketetan oinarritzea geroz eta usuago ikusten den jokamoldea da.
4.- Hainbat hedabidek argitaratu dutenez, Estatu Islamikoa soldaduekin sexu harremanak izateko emakumeak ari da jasotzen. Emakume hauek boluntarioak lirateke, eta ehunka militarrekin harremanak izatea onartuko lukete. Ordea, badaude praktika horren egiazkotasuna zalantzan jartzen duten argudioak. Horri lotuta, talde integrista honen inguruko albiste asmatuen zerrenda osatu du Fair atariak.
5.- Ipar Koreako Defentsa ministroaren berragertze publikoak ahoa bete hortz utzi zuen bat baino gehiago. Izan ere, exekutatu egin zutela zabaldu zen. Hedabideek sarritan ematen dute exekuzioen berri horiek baieztatzen dituen iturri fidagarririk izan gabe.
6.- Gezurra egi bihurtu den kasurik ere bada. The Onion umore agerkariak argitaratutako albistea kasu. Atari honen arabera, AEBk misil kargamentu bat oparituko zion Israeli, Iranekin erdietsitako akordio nuklearraren karietara. Biharamunean, baina, Obamak eskaintza hori egina zuela baieztatu zen. Kasu honetan, ABCk soilik gezurtapena argitaratu zuen.
Gazako inbasioak aurrera darrai, Israelgo Gobernuaren aliatu estrategikoak direlako Mendebaldeko gobernuak, eta beraz, herrialde horietako hedabide nagusiak. Israel biktima bezala aurkezteko asmoa ondorioztatzen da diskurtso nagusien azterketa semantikoa eginez gero. Eta hala... [+]
Hauteskundeetan eragiteko edo bestelako helburuekin, zibernetikoki manipulazioa eta desinformazioa sustatzen, dokumentuak faltsifikatzen edota zuzenean dokumentuak lapurtzen ditu Tal Hanan enpresari israeldarrak. Ikerketa kazetaritza lan batek eman du argitara, eta Kataluniako... [+]
Carla Simóm zuzendariaren Alcarràs filma arrakasta izaten ari da, eta asteartean jakinarazi zen Oscar sarietarako hautagaia dela. Berria ezagutu eta gutxira, filmari izena ematen dion Kataluniako herriari buruzko Wikipedia orrian Urriaren 1ari buruzko... [+]
Miliziak armatu eta zibilak lehergailu inprobisatuak egitera animatzen ari dira kazetariak, normalean terrorismo gisa hartzen dituzten ekintzak.
Artikulu hau Middle East Eyek argitaratu du, hemen ikusi originala.
Madrilgo hauteskunde-kanpainan VOXek karteletan polemika eragin du adingabe migartzaileen aurka bete-betean jo duelako. Azken egunetan kartel honen edukia eta irudiaren atzean dagoen manipulazioa agerian geratu da.
Kataluniarrek aukeratutako presidentea Belgikara joan zenean, boterearen hegalpean aritzen diren hedabideek Puigdemontek "ihes egin zuela" adierazi zuten edo "justiziari izkin egiteko ihesalditzat" jo zuten titular handitan. Orain, Francisco Francok... [+]
La Razón egunkariak Santa Ageda ospatzen ari ziren kaputxadun talde batek Guardia Zibilaren patruila bati eraso egin ziola argitaratu du. Hedabideko literaturak Altsasuko hainbat gazte kartzelarazea ondorio izan zuen istiluarena gogorarazten du.
Ostegunean jakin dugu, sumario-sekretua kendu dutenean, Espainiako Auzitegi Nazionalak aitortu duela orain hilabete atxilotu zituzten Kataluniako CDRetako kideek ez zeukatela lehergairik etxean. Hala ere, terrorismoa egotzita espetxean daude behin behinean.
Gasteiz, 1955. Donostiako Egiako auzokidea. Madrilgo Complutense Unibertsitatean Filosofia eta Letretan lizentziatu zen 1978an. EHU eta UEUko irakaslea. Hezkuntza Zientzietan doktorea. Idazlea. “Fake News”-ak ez dira atzo goizekoak (Utriusque vasconiae) saiakeraren... [+]
Espainiako Atzerri Ministerioak Vianako Jauregia Kazetaritza Saria sortu du, Espainiako Estatuari buruzko irudi positiboa ematen duten atzerriko kazetarientzat. Kataluniako urriaren 1eko erreferendumaren kontra erabilitako bortizkeriak nazioarteko medioetan asko kaltetu zuen... [+]
Valentzian RTVEk daukan egoitzako albistegien editore Arantxa Torresek dimititu egin du asteartean.
Mujeres RTVE plataformak, zeinak Espainiako Estatuko komunikabide publikoko emakumezko langileak biltzen dituen, korporazioaren baitan ematen den informazioaren manipulazioa salatzeko kanpaina bat abiatu du sarean #AsíSeManipula traolarekin. Komunikabide... [+]
Telebista isiotu dudan bakoitzean, lurrin iragarkiak ikusi ditut, zientoka. Pentsatzen hasita nago hatsa dariola gabiltzala, hainbeste perfumatu beharra badugu. Baina era berean, spot horiek ez dute usaimenik irudikatzen. Gaitza da, bai, usainak (edozein) pantaila zeharkatzea,... [+]
Hedabideak izan dira Pascual Serranoren (Valentzia, 1964) lantoki eta aztergai. Rebelión agerkari digital aitzindariaren sortzaileetakoa izan zen 1996an eta Telesur telebistaren aholkulari aritu zen Latinoamerikako kanalaren hastapenetan. Sektorearen aztertzaile zorrotza,... [+]