Iñaki Larrañagari esker onez Hernanitik
Uztailaren 3an zendu da Iñaki Larrañaga, Hernaniko adin nagusikoek herriko apaiz gisa ezagutuko zutena, Hernanin egon baitzen apaiz, Ramon Iruretagoienarekin batera, 1962tik 1964ra bitartean. Bien elkarlanaren fruitu, 'Hernani 1962' liburua argitara eman zuten 1964an, euskal soziologiaren azterketa aitzindaria.
Lazkaotarra jaiotzez, 1957an apaiztu zen Donostiako Seminarioan, gurasoen ez oso gustuko bideari ekinda. Euskaltzale amorratua, isilean jardun behar izan zuen, elizako buruek euskararen oso aurkako jarrera zutelako. Behin baino gehiagotan zigortu zuten Larrañaga, eta apaiztu gabe uzteko zorian ere egon ziren.
Apaizgaitegian ikasitako filosofiak eta teologiak euskal gizartearekiko zituen kezkak asetzen ez zizkiotela-eta, 1958-62 arteko urteak Parisen igaro zituen soziologia ikasten, Unibertsitate katolikoan lehen bi urteak eta Sorbonan beste biak. Ramon Iruretagoiena apaizkidea, berriz, zientzia politiko eta ekonomikoetan lizentziatu zen.
Larrañagak eta Iruretagoienak Hernaniko parrokian eman zituzten 1962tik 1964ra bitarteko urteak eta urte horietan hierarkiaren eta agintarien oso gustuko izan ez zen bertako azterketa soziologikoa egin zuten. Aldi berean Donostian gizarte laguntzako eskolan klasea ematen aritzen ziren Larrañaga eta Iruretagoiena. Ikerketaren emaitza "Hernani 1962" liburuan argitara eman zuten 1964an.
Geroztik Itsasondoko parrokian egon da. Lorenzo Bereziartua apezpiku izendatu berriak Iruretagoiena Irunera, eta Larrañaga Itsasondora bidali baitzituen zigortzeko asmotan.
Hernani 1962 liburua Hernaniren 1962ko argazki osatua da, Hernaniko egoera demografikoa eta haren bilakaera, immigrazioaren eragina, auzoz auzoko azterketa, aktibitate ekonomikoa, industriaren eta nekazaritzaren bilakaera, biztanleen ezaugarri sozialak eta linguistikoak etab. biltzen dituena. Argazkiaz gain, hurrengo urteetarako proiekzioa egiten du, betiere kategorizazioetatik aldenduz eta oso berea den apaltasunetik, baina batere okerrak suertatu ez diren prospekzioak. Soziologia eta soziolinguistika arloko ezagutza sakona zuela erakusten du liburuan, eta oso interesgarria da ikustea duela 60 urte (datorren urtean beteko dira) zer nolako metodo zehatza erabili zuen Larrañagak azterlan hori egiteko eta zenbat herritar boluntario mobilizatu zituen, diziplina eta metodo zorrotz batekin, informazio guzti hori bildu eta ustiatzeko.
"Hernani. Estudio sociológico de un pueblo industrial guipuzcoano" liburuaren pdfa honako lotura honetan eskura daiteke:
http://ondarea.hernani.eus/hernani/liburuak/Larranaga-Iruretagoyena,%20Hernani%201962.pdf
Mugikortasun agenteen euskara eskakizunaren sententzia salatzeko, Egiako Justizia jauregiaren aurrean elkarretaratu dira Donostian.
Ttitto Betbeder Euskararen Erakunde Publikoko zuzendari berriaren ustez kontzertazioa sustatu behar da euskalgintzarekin eta aholku batzordea biziarazi berriro.
Eztabaida gutirekin baina herriaren indarrarekin egin du bere administrazio kontseilua Euskal Kultur Erakundeak irailaren 13 honetan. 70 eta 80 elkarteen ordezkaritza hurbildu zen mobilizaziora, baina suprefeta eta DRACa gabe egin behar izan dute.
Euskal Kultur Erakundeak (EKE), Ipar Euskal Herriko euskarazko kulturaren eragile garrantzitsuenak, arriskuan dauka bere burua, eta elkarretaratze deitu du larunbaterako Uztaritzen. Frantziako Estatuaren laguntzetan 30.000 euroko murrizketa jasan dute 2025ean (udan jakinarazia),... [+]
Orain Baionako merkatuko saltzaileek afitxa bidez jakinarazten dute euskaraz eta gaskoiz aritzeko prest direla. Baionako Herriko Etxeak duela bi urte abiatutako euskara plangintzaren ildotik ekintza abiatu du.
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Larunbat honetan Gasteiz Euskararen Hiria ekimenak hartuko du Gasteizko Andre Mari Zuriaren plaza. Goizean hasi eta gauera arte, “euskararen aldeko festa handia” izatea nahi dute euskalgintzako eragileek, kirol jarduerak, kultur emankizunak edo arratsaldeko... [+]
Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]
'Su eta Gar' musika talde baten izen bezala ezagutzen duzu? Orain, exoplaneta baten eta bere izarraren izena ere badela jakinen duzu. 'GJ 486' izarra, Virgo konstelazioan, eguzkitik 27 argi-urtera dagoen nano gorri bat da eta bere inguruan Lurra baino hiru aldiz... [+]
Esnatu ala hil. Euskararen oraina eta geroa, diagnostiko baten argitan (Elkar) liburua argitaratu dute Garikoitz Goikoetxeak eta Iñaki Iurrebasok. Egileen helburua da gaur egun euskarak bizi duen egoera ulertzeko tresna bat eskaintzea, “ezinbestekoa delako aurrera... [+]
Labaren itzulera ospatzeko festa antolatu dute egun osoan zehar. Broken Brothers Brass Band-en kalejirak Alde Zaharreko kaleak zeharkatu ditu Estafetaraino, ondoren lehiotik kantua izan da Amets Aranguren, Julen Goldarazena Flako, Idoia Tapia eta Oier Zuñigaren eskutik; eta... [+]
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]