Ikastolen Elkarteak “balekotzat” jo du Araba, Bizkai eta Gipuzkoako Hezkuntza Lege aurreproiektua. Zuzendaritzako eta Artezkaritza Kontseiluko kideek asteartean prentsaren aurrean azaldu dute balorazioa, eta aurrekoarekiko hiru aurrerapauso nabarmendu dituzte. Lehenik, Euskal Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren ideia lehen aldiz aipatu dela, ikastetxe publiko zein pribatuei baldintza batzuk betetzea eskatzen diena. Bigarrenik, “doakotasun erreala” bermatuko duela, pribatu zein publikoak finantzatuko dituelako: “Doakotasun bide honetan urratsak egiten hasi da Hezkuntza Saila, finantzaketa gehigarria emanda”. Hirugarrenik, aipatu dute euskararen inguruan aldaketa positiboak egon direla, hala nola irakasleek C1 eta DBHko ikasleek B2 maila lortzea sustatzea.

Zehaztasun falta

Dena den, lege aurreproiektuaren “gabeziak” ere mahaigaineratu dituzte, gehienak “legearen zehaztapen faltari” lotutakoak. Horrek sortu lezakeen arazo nagusia da “agindu eta dekretu bidezko gobernantza ahalbidetzen diola” Jaurlaritzari, Ikastolen Elkartearen esanetan. Alegia, zehaztapen horiek “aldebakarrez” erabakiko direla kritikatu dute, hezkuntza eragileei parte hartzeko aukera “zailtzen” dietelako. Elkarteak ohartarazi du “denon artean” eraiki behar dela “etorkizuneko Euskal Hezkuntza Zerbitzu Publikoa”.

Doakotasuna bermatzea aurrerapausotzat hartu badu ere, gehitu du hori lortzeko “epe zehatz batzuk ezarri eta lantalde bat eratzeko beharra” jaso behar duela legeak: “Ezingo da doakotasuna bermatu baliabide guztiak bideratu artean”.

Elkartearen beste kritiketako bat da “publiko-pribatu dikotomia juridikoa ez duela gainditzen”. Ikastolen Elkarteak salatu du legean ez dela kontuan hartzen kooperatibek duten kudeaketa eredua, eta ikastolen kasuan titulartasuna familiek eta langileek dutela. Legeak titulartasun pribatukoak eta administraziopekoak aipatzen ditu.

Euskara eta euskal kulturari, gehiago

Euskarari dagokionez, “gehiago” exijitu dute ikastolen ordezkariek. “Benetako murgiltze eredua” ezartzeko galdegin dute, eta horretarako zenbait bide proposatu dituzte, besteak beste, DBHko ikasleek B2 maila eskuratu dutela ziurtatzeko kanpo ebaluaketa egitea. Ikastetxeek euskara lehenetsiko dutela bermatzeko legean zehaztapenak falta direla diote.

Nazio ikuspegiari ere gabeziak ikusi dizkiote eta Euskal Herri osoko ikastetxeen arteko elkarlana indartzeko neurriak eskatu dituzte. “Ez ditugu inolaz ere alde batera utziko Iparraldean eta Nafarroan euskarazko irakaskuntzan ari diren ikastolekin ditugun konpromisoa eta lankidetza”, ziurtatu du Ikastolen Elkarteak. Bide horretan, euskal curriculuma oinarri izango duen sistema aldarrikatu dute, eta salatu legeak behin bakarrik izendatzen duela Euskal Curriculuma.