“Hitzarmen iraunkorrak” eskatu dizkie liburuaren sektoreak instituzioei
“Estutasun larrian” aurkitzen direnez, liburugintzari garrantzia ematea eta “liburuaren kate osora” helduko diren neurriak hartzea eskatu dute Euskal Idazleen Elkarteak, EIZIEk, Euskal Editoreen Elkarteak, Editargik eta Galtzagorrik.
Karlos Del Olmo EIZIEko lehendakariaren arabera, “kultura galtzen badugu, galtzen duguna ez dugu berreskuratzen. Euskararen normalizaziorako tresna bat izan dena heriotzatik hurbil geratzeko arriskuan dago, eta ez da esajeratzea”. Antzeko terminoetan mintzatu ziren euskal liburugintzaren sektoreko ordezkariak ostegunean egindako agerraldian.
Hasieran azaldu zutenez, COVID-19aren ondoriozko salbuespen egoerak “areagotu” egin ditu liburugintza industriako zailtasunak. Horrenbestez, Euskal Idazleen Elkarteak, EIZIEk, Euskal Editoreen Elkarteak, Editargik eta Galtzagorrik eskakizun zehatzak luzatu dituzte aho batez: diru-laguntzak, baliabideak eta inbertsio-bideak adosteko eskatu diete instituzioei. Del Olmo ez ezik, Garbiñe Ubeda Euskal Idazleen Elkarteko lehendakaria, Pello Eltzaburu Editargiko kidea, Larraitz Orkolaga Galtzagorri Elkarteko idazkaria eta Joxemari Sors Euskal Editoreen Elkarteko presidentea izan ziren hitzartzean, bost elkarte sinatzaileetako ordezkariak. Sorsen arabera, “instituzioena izango da erabakia, baina eskatzen dugu entzunak izatea, eta guk ere parte hartzea”.
Sektorearen zailtasunak
Sektorea aspalditik dabil kezkati ordea. Koronabirusaren krisialdiak aurretik zegoen egoera larria “leherrarazi” egin duela dio Ubedak, eta euren jarduerari garrantzia ematearen beharra azpimarratu dute: “Industria laguntzen da, toki berera eramanez denon baliabideak. Eta esaten zaigu kultura lagundu egin behar dela. Baina niri hitz paternalistak iruditzen zaizkit: kultura ez da lagundu behar industriaren soberakinak emanez. Ez da lana definitzen gaituena, kultura da; eta hura erdian jarriz egin behar da beste guztia”. Sorsek gehitu du “diru laguntzen bidez” iritsi dela euskal kultura egun dagoen lekura, eta eskertuta azaldu bada ere, “nahikoa ez dela” adierazi du: “Laguntzak ongi etorriak izan dira, baina argi geratu da ez direla aski. Behar da beste pauso bat eman, eta ez utzi alderdi politiko edo norbanakoen ikuspegiaren arabera erabakitzen, herri beharren arabera baizik”.
Administrazioez gaindi
Horregatik, elkarteetako ordezkariek Euskal Herriak bizi duen zatiketa administratiboaren gainetik jarduteko asmoa azaldu dute, eta eskakizunak “tokian tokiko errealitatera egokitzeko asmoa” dutela. Eltzaburuk gogorarazi zuen, esate baterako, Nafarroan ez dagoela euskarazko liburuari zuzendutako inolako politikarik.
Pausoak
Atzo plazaratutako idazkia “lehen pausoa” dela aitortu du sektoreak, baina gehiago ere izango direla diote, “euskal gizartearen kudeaketa administratiboan erantzukizuna duten alderdi, politikari, hautetsi eta erakundeekin” bildu nahi baitute. Gaurtik aurrera “batera jardutearen garrantzia” seinalatu zuen Ubedak: “Elkarteen arteko elkartasun hau ere sendotu nahi dugu, elkarrekin indar handiagoa egiten ahalegindu”. Bi multzotan zehaztu dituzte sektorea eraberritzeko neurriak. Lehenego multzoan “sortzaileei zuzendutakoak” leudeke; horien artean, idazleak, itzultzaileak, ilustratzaileak, kontalariak eta bestelakoak. Baina “liburuaren kate osoarengan” pentsatu dute eskakizunok egiterakoan, eta kate hori osatzen duten “enpresa eta autonomoak bultzatzeko neurriak” zerrandatu dituzte dituzte bigarren multzoan.
Lehia
Euskal liburugintzaren sektorea “kultura hegemonikoen aldamenean” aurkitzen dela diote, eta zera ondorioztatu dute: beste kultura horiekin bizitzekotan, euskararenak “baliabide eta inbertsio gehiago” beharko dituela. Euren ustetan, “ez da nahikoa nola hala eustearekin. Asimilazio prozesu batean ez erortzeko modu bakarra gurea balioestea, sustatzea eta funtzional bihurtzea da”.
Ssei zinegile gaztek osatutako taldea da Col-lectiu Vigilia, Zinemaldira proposamen intimista ekarri duena. L’edat imminent (Datorren adina) istorio ederra eta gertukoa da: Bruno (Miquel Mas Martínez) 18 urteko gaztea da, eta 86 urteko amona, Natividad (Antonia... [+]
Horrenbeste pelikula tragikoren artean, atsegin handiz hartu dut Nacho Vigalondo zuzendari eta gidoilariaren Daniela forever, oso pelikula arina, freskoa eta ikuserraza da eta. Nicolas DJa da, Madrilera joan zen lan kontuengatik, eta bertan, diskoteka batean lanean ari zela,... [+]
TikTok-en parafernaliatik urrun bizi naizenez, aurreko egunera arte ez nuen jakin Maria Pombo horren berri. Sare sozialek orduero aurkitzen dute kalapitarako gairen bat eta, honakoan, kristorena sortu zuten influencerrak irakurtzearen gainean egindako adierazpenek. "Esango... [+]
Euskarazko komikigintza ikusgarri egitea helburu, hainbat komikizale eta komikigilek Euskal Komiki Eguna sortu dute. Lehen edizioa eta ondoren etorriko direnak irailaren 29an izango dira, Olariagak Zakilixut pertsonaiaren lehen zinta argitaratu zuen urteurrenarekin bat.
Asteazken arratsaldean Palestinaren aldeko eta genozidioaren aurkako aldarriak hartu du Donostia. The voice of Hind Rajab filmaren emanaldia izan da lehenik Zinemaldian, ikusleen txalo zaparrada artean, eta ondoren manifestazio jendetsu batek zeharkatu ditu hiriko kaleak.
Yorgos Lanthimos oso zuzendari berezia da. Poor Things (Izaki gaixoak) ikusi bazenuten, ondo jakingo duzue. Ez nuen birritan pentsatu pelikula hau aukeratzeko garaian, ikusi ditudan zuzendari honen filmak oso gustuko izan baititut. Lotsagabeak dira bere lanak, baita arraroak... [+]
Emigratzeko mila forma daudela argi dago: ez da berdina Senegaldik Frantziara emigratzea, Espainiatik Alemaniara edo, Hijo Mayor filmaren kasuan, Koreatik Argentinara. Baina emigratzeak dituen inplikazio sozial eta politikoez gain, pertsonalak ere hor daude: identitatea eraitsi... [+]
Aro berria ekarri du pantailara Irati Gorostidi zinemagileak, eta a ze aro berri. 1970eko azken urteetan dago kokatua Aro Berria Gorostidiren lan berria, New Directors sailean lehiatzen dena. Azken urte horiek, Francisco Franco diktadorea hil eta demokraziara trantsiziokoak,... [+]
68.000 gazatarretik gora hil ditu Israelek Gazako Zerrendan. “Ez dira zenbaki hutsak” aldarrikatu izan da sarri, baina zaila izaten da hedabideetan bestelako kontaketarik ematen, informazio guztia blokatuta dagoenean. Bada, The voice of Hind Rajab pelikulak lortu du... [+]
Palestinaren aldeko aldarriak ia egunero ikusten ari garen Zinemaldi honetan, Dolores Fonzi argentinarrak abortuaren legeztapenaren borroka mahaigainera ekarri du modu biziki intentsuan. Hasieratik harrapatu eta hunkitu nau Belén pelikulak.
Istorio erreala da. 2014ra... [+]
Biopic-ak egitea beti pentsatu izan du oso zaila izan behar dela. Ze, klaro, pertsona erreal bati buruz ari zara, ziurrenik dagoeneko hilda dagoena, eta, pentsatzen dut, ez zarela zu izango mundu honetan pertsona hori hoberen ezagutzen duena. Egongo da nor hobekiago ezagutzen... [+]
Zinemaldiaren laugarren eguna Kursaaleko bigarren aretoan hasi dut. Bertan, Ni de yan jing bi tai yang ming liang-en (Gaueko soinuak) estreinaldia ikusteko aukera izan dugu, produktore, aktore eta zuzendariaren presentziarekin. Filmean, Qing (Aline Chen) da protagonista, neskato... [+]
Sinopsiaren arabera aukeratzen ditut filmak, noski, ez da batere harrigarria. El mensaje-renak (Mezua) hala zioen, hitz gutxitan: krisi ekonomiko betean, animaliekin hitz egin dezakeen 9 urteko neska bat eta bere tutoreak maskoten medium zerbitzua ematen ari dira furgoneta... [+]
