Hezkuntza Lege berria: laino ilunak ortzi-mugan
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Hezkuntza Lege berri baten lanketan ari dira EAEko alderdi politikoak. Legebiltzarreko Hezkuntza batzordeak aurkeztutako lehen zirriborroaren ondotik, EAJk eta PSEk adostutako zuzenketak ezagutu ditugu, eta lehenak eragiten zigun kezka areagotu besterik ez digu egin Arnas Dezagun ekimeneko gurasooi. EAJrengandik behintzat, ez genuen halako atzera-jauzirik espero.
Baina testuari ekin aurretik, ekar dezagun gogora, labur bada ere, hizkuntzari dagokionez nondik abiatzen garen EAEko Hezkuntza sisteman.
Egun, derrigorrezko hezkuntzako ikasleen %65 inguru D ereduan daude matrikulatuta (Haur Hezkuntzan %80 inguru). Aldiz, Lanbide Heziketan %20ra ere ez dira heltzen, aurreko eskolatzean euskalduntzen eginiko ahaleginak zuloan behera botaz, lan munduaren atarian.
Gogorarazi ere, EAEko eta Nafarroako D ereduko ikasle guztiek menperatzen dutela gaztelera, derrigorrezko gazteleraren erreinuan eta itsasoan bizi garenez.
Bestalde, Jaurlaritzaren baitako ISEI institutuak agerian utzi du D ereduak gero eta zailtasun handiagoak dituela ikasleak euskalduntzeko (%40k ez dute nahikotasun maila eskuratzen derrigorrezko ikasketak burututa).
"Proposamena euskara eta euskal kultura fikziozko sistema “eleanitz eta kulturarteko” batez ordezkatzera dator, akulturazioa eta gazteleraren nagusitasuna areagotuz, ingelesaren komodina lagun"
Oinarri hauekin, murgiltze eredua ez den beste edozein ereduk atzerakada besterik ez du eragingo gazteen euskalduntzean. Asko kezkatzen gintuen alderdiak eredu eleanitzaren inguruan jarduten ikustea, eta EAJk eta PSEk adostutako zuzenketak dagoeneko jasaten dugun krisia areagotzera datoz. Izan ere:
Hezkuntza eredu hirueleduna (euskara, gaztelera eta ingelesa irakas-hizkuntza gisa) proposatu dute, euskarazko gaitasunaren eta hezkuntzaren kalitatearen kaltetan.
Jatorrizko testuan, ikastetxeek euskararentzat arnasgune behar zutela aipatzen zen, baina zuzenketetan, aipua desagerrarazi dute.
“Ikasleen hizkuntza-gaitasunak hobetzea” aipatzen zen ere jatorrizkoan, baina zuzenketetan “gaitasun guztiak hobetzea” baino ez da jasotzen.
Jatorrizko testuak, ikasketak burututakoan “bi hizkuntza ofizialak maila berean menperatu beharra” ezartzen zuen. Adostutako zuzenketek “bi hizkuntza ezagutu beharra” baino ez du jasotzen, “maila berean” desagerrarazita.
Hezkuntza “eleanitz eta kulturartekoaren” alde egiten dutela diote "hizkuntz eta kultur kontzientzia zabal bat eskuratzeko" xedez. Eufemismoak gorabehera, proposamena euskara eta euskal kultura fikziozko sistema “eleanitz eta kulturarteko” batez ordezkatzera dator, akulturazioa eta gazteleraren nagusitasuna areagotuz, ingelesaren komodina lagun.
Eskolaren euskalduntzeko ahalmenari azkena eman nahi diote?
Haur etxetik euskaldunak sistematikoki sakabanatzea, EiTBko eta pantaila guztietako euskarazko eskaintza ikaragarri pobrea, gizarte sareen erdal itsasoa, euskarazko kultur eskaintza orokorraren eskuragaiztasuna eta beste hamaika mehatxu zama nahikoa ez baziren, adostu duten eredu hirueledun honek azkena eman diezaioke eskolaren euskalduntzeko ahalmenari.
Arnas Dezagun guraso-ekimenean oso kezkatuta gaude azken hilabeteotan ikusi ditugun mugimenduekin. Itxaropen izpi bat eragin digu hala ere, ELA, LAB, Steilas eta CCOOk egin duten greba deialdi bateratuak, besteren artean honako aldarrikapena egiten duenak:
“Euskararen murgiltze eta mantentze eredu orokortua, ikasle guztiei euskara gaitasun egokia bermatuko diona eta ikastetxe bakoitzaren ingurune soziolinguistikoaren arabera egokitua, tokian-toki euskara indartzea helburu izanik”.
Hori da bidea, eta orain da eragile euskaltzale guztiok batera jokatzeko unea. Egoera larria da. Neurriko erantzuna ematea dagokigu, ortzi-muga areago belztu baino lehen.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]
Euskararen (euskaldunon) aurkako oldarraldiak ertz ugari ditu; horietako bat fronte mediatikoa da, Voxento taldea buru eta PSOE-CCOO-UGTko kide ezagunak ekintzaile nagusi. Sarri eskaintzen digute idatziren bat, barnera dezagun Euskal Herriko hizkuntza ofizialetatik zein diren... [+]
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]