Harreman toxikoez

  • Harreman bertikal eta asimetrikoen adibideak asko dira, eta beti ez zaigu rol bera egokitzen. Horrela, zenbaitetan, batzuek erabakitzen dute eta erabakitakoa gauza dadin lan egingo dute; gainontzekoen funtzioa da “goian” hartutako erabakiak gauzatzea edota onartzea. Egokitutako rola bete ezean, zigorrak.


2024ko urriaren 28an - 12:02
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Ez dut idatziko egitura politiko eta botere ekonomikoaren arteko harremanaz; horien barruko dinamikak ez baititut ezagutzen. Bai, ordea, begi bistan geratzen diren emaitzez, bereziki herritar arruntongan bi esparru horietan josten diren harremanen ondorioez.

Ourenseko A Limia eskualdeko biztanleek ezin dute iturriko urik edan; nahitaez, erosi behar dute ur ontziratua haragi-fabrikek zabaltzen dituzten mindengatik

Aukera izan dut A Limia bisitatzeko. Ourenseko eskualde horretako biztanleek ezin dute iturriko urik edan; nahitaez, erosi behar dute ur ontziratua. Horren arrazoia da, bereziki, haragi-fabrikek zabaltzen dituzten mindek sortutako kutsadura. Bertako uretan nitratoen maila litroko 200 miligramokoa da –Osasunaren Mundu Erakundeak eta Europar Batasunak 50 miligramotan ezarria dute langa–.

Bertan, pisu handia du Coren enpresak eta pabiloietan bereziki gizentzen dituzte oilaskoak eta txerriak, baita txahalak eta untxiak ere. A Limiako lautadan 400 eta 500 haztegi artean daude, orotara 75.000 “unitate ganadu larri”. Hori dena 30.000 hektareatan. Eskualdean, animalia horiek guztiek sortzen dute 1,4 milioi pertsonek adina hondakin kopuru. Mindak zabaldu dira neurrigabe soro eta mendietan. Hainbestekoa izan da demasia, non hasi diren mindak esportatzen beste eskualde batzuetara.

Herritarrek Auga Limpa Xa! plataforma osatu dute, eta, herritarrekin batera, nekazariek eta abeltzainek ere hartzen dute parte. Eskaeretako bat izan da haztegi gehiago irekitzeko baimenik ez ematea. Erantzuna izan da pabiloien arteko distantzia erdira murriztea, orain 500 metrokoa da tartea.

Gatoz Euskal Herrira, hemen ere baititugu harreman horien arrastoak. Beste ertz batetik helduko diet, halere.

Lekarotzen, Palacio de Arozteguia SL enpresak erosi zituen 45 hektarea nekazari-lur, gerora birkalifikatu egin zirenak. Herria proiektu turistiko horren kontra egon arren, Nafarroako Gobernuak indarrean jarri zuen Udalez Gaindiko Plan eta Proiektu Sektoriala, Udalaren gainetik erabaki ahal izateko, egitasmoa gauza zedin.

Aroztegiaren kontra egindako protesta baketsuen harira zazpi laguni 20 urteko espetxe zigorra ezarri nahidizkiete

Aroztegiako makroproiektu turistikoaren kontra 2021ean egindako protesta baketsuen harira, zazpi lagunei ezarri nahi zaizkie 20 urteko espetxe zigorra eta 56.000 euroko isunak. Erakunde kriminaleko kide izatea eta indarkeria delitua leporatzen dizkiete.

Iturrietako mendietan –Araba–, 2021eko uztailean, bertan egin nahi duten zentral eoliko baten kontrako mendi martxaren ibilbidea zehazten ari zirela, taldeko bat identifikatu zuten bi ertzainek. Handik zortzi hilabetetara, kide horri jakinarazi zioten Mozal legearen 35.6 artikulua urratzeagatik zehapen-espedientea ireki ziotela, ustez, poliziaren eskaerari uko egiteagatik eta alde egiteagatik.

Arabako Mendiak Askek hainbat helegite jarri ondoren, heldu da epaiketaren eguna: 2024ko urriaren 29a, goizeko 10:00etan.

Zerrendaren luzea oztopatzen dit karaktere kopuruaren mugak.

Harreman batzuk toxikoak dira. Bereziki botere publiko edo ekonomikoa ez dugunontzat.

Guk bestelakoei helduko diegu: horizontalak eta bidezkoak diren harremanei.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ingurumena
“Zazpi sendabelar ukendua”-ri zor dioguna

Ukenduak egiten dituen orok solstizio bueltako data hauetan zeruari begiratu dio: bateko beroa eta besteko ekaitzak, sendabelarrak noiz bildu erabakitzen komeriak izan dira. Ikusten denez, San Joan eguna ez da edozein egun, indar eta sinbolismo bereziko eguna dugu. Edozein... [+]


2025-07-07 | Garazi Zabaleta
Larrinbarri
Ahabi ekologikoak Anbotopetik

Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]


2025-07-07 | Iñaki Sanz-Azkue
Hegoaldeko suge leuna: ehiztari bat ilunpean

Sugea eta eguzkia: pertsona askoren buruan banandu ezinak diren bi hitz. Sugea entzuten dugun aldiro, egun bero eta argi bat irudikatzen dugu. Buruak hala funtzionatzen baitu: asoziazio horiek egiten ditu duen informazioarekin. Eta ez da arraroa, bestalde; izan ere, sugeak... [+]


2025-07-07 | Jakoba Errekondo
Joan deneko usain bete ekain

Eguna mozten hasten den hilabetea, ekaina. Festa aparretan gabiltza baina xorro-xorro, hau esku artean duzunerako dagoeneko hamalau minutu moztu da egun argia. Gu gure eroan, batzuek bere txoroan, ez gara jabetzen baina landareak bai ederki asko! Eguna mozten hasi da eta ez dio... [+]


Munduan 220 milioi tona plastiko sortu eta %10a baino ez dira birziklatzen urtero

220 milioi tona plastiko sortzen dira munduan eta %10a soilik birziklatzen da, zifra hori hamar urtez mantendu da bere horretan. Hainbat talde ekologistek salatu dute egoera uztailaren 3an, plastikozko poltsarik gabeko nazioarteko egunean.


Portugaleten ardiak lorezain

Portugaletera bazoazte, autobidea utzi eta hiriko sarrerako bi erreiko bide bazterrean 40 ardiko artaldea ikusiko duzue agian. Makilarekin zaindari dute alboan artzaina, iluntzetan itxituran sartu eta egunez pisu-lantegi arteko zelaietan bazkatzen du artaldea. Bere izena izan... [+]


2025-07-03 | Nicolas Goñi
Pakistan energia trantsizioan zegoen, erregai fosilen eta kriptotxanponen interesak tartean sartu arte

Prekaritate global hirukoitza pairatzen dute Pakistanen, klimak, energia gabeziak eta finantza publiko arazoak elkarrekin eragindakoak, bakoitzak bertze bien kalteak areagotzen dituela. Halere, arazoaz jabetu dira bertako agintariak eta bideratu dituzte aldaketak, nahiz eta... [+]


Erregistratutako ekainik beroena izan da aurtengoa Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan

2003ko udarekin batera, 1970etik beroena izan da aurtengoa. Europar Batasuneko "Copernicus" behategiak larrialdi klimatikoa dela-eta bero boladak "maizago" egongo direla dio, eta aurtengo ekainean bere ondorioak izan ditu: ehunka pertsona hil dira Europan.


Gatika-Cubnezais interkonexio elektrikoaren kontrako manifestazioa egingo dute Mungiako jaietan

Interkonexio Elektrikorik Ez plataformak dei egin die herritar guztiei ostiralean, uztailak 4, proiektuaren aurka mobilizatzera.


2025-07-02 | Garazi Zabaleta
Berriztagarriak Nafarroan
30 urte eta gero zer?

1994an altxatu zituzten lehen haize errotak Nafarroan, Erreniegako parke eolikoan, Iruñetik gertu. Segidan etorri ziren beste asko: Arizko parkea Leitzan eta Berueten, Izkokoa Irunberri inguruan, Oibarkoa, Cabanillasko Serralta parkea... ‘Haizearen aitzindari’... [+]


2025-07-01 | Euskal Irratiak
Hendaiako azken berdegunean 250 bizitegi eraikitzeko proiektuak eztabaida piztu du

Hendaian etxebizitza larrialdi egoera bizia da: bizitokien %27 bigarren etxebizitza dira eta 700 familia alokairu sozial baten esperoan daude. Horren erdian, Herriko Etxeak Moleres izeneko 40.000 m2-ko eremuan 250 etxebizitza eraikitzeko egitasmoa jarri du mahai gainean... [+]


Labrazako parke eolikoa 2025eko azken hiruhilekoan eraikitzen hastea espero du Eusko Jaurlaritzak

2006az geroztik EAEn martxan jarriko den lehen parke eolikoa izango da, 59 milioi euroko inbertsio publiko-pribatuarekin abiatuko dena. Siemens Gamesak eraikitako zortzi aerosorgailu izango ditu, bakoitzak bost megawatt ekoitziko dituelarik –30.000 etxe hornitzeko... [+]


Petronor findegiak du ingurumen inpaktu handiena Euskal Herrian

EHUko Ekopol ikerketa taldearen datuen arabera, Bizkaia da Euskal Herrian ingurumen inpaktu handiena eragiten duen lurraldea, guztizkoaren %52 izanda. Euskal Herrian ingurumen-inpaktu handiena duten 25 industria-instalazioen artean, Muskizeko Petronor petrolio-findegia da... [+]


Trantsizio energetikoa deseraikitzen

Manuel Casal Lodeiro (Barakaldo, 1970) informatikaria eta gai energetiko eta ekosozialen inguruko aktibista eta dibulgatzailea da. Besteak beste, 15/15/15 aldizkari eleanitza eta Galiziako Instituto Resiliencia koordinatzen ditu, eta Véspera de Nada por unha Galiza sen... [+]


Eguneraketa berriak daude