1963an Laudioko ekoizpen planta martxan jarri zen, Tubacexen historiari hasiera emanez. Aurten konpainiaren 60. urteurrena betetzen da.
Tokiko enpresa gisa hasi ginen, altzairua eraldatzen eta karbonozko hodiak fabrikatzen. Urte gutxiren buruan hazi zen, eta 1975ean Amurrion altzairutegi propio bat jarri zen martxan, eta Acería de Alava elkartea sortu zen. Tubacex hasieratik eskualdeko enpresa motorra izan zen. Bizilagun askori eman zien lana eta, aldi berean, aberastasuna beste askoren artean banatzea ahalbidetu zuen, bizilagun horiei zerbitzu emateko negozio partikularren bitartez. Horrela sortzen dira bizitza duinak berma ditzaketen gizarteak eta zergak; hau da, zerbitzu publikoak ahalbidetzen dituztenak.
Tubacexen ibilbide industriala ez da samurra izan. Aipatzekoa da 1992an izandako finantza krisia: lankide eta auzokide askok kalera irten behar izan zuten Ertzaintza hasiberri haren aurrean beren lanpostuak defendatzeko. Haien borrokari esker, garaiko botere publikoek langile haien alde eta, azken batean, eskualde osoaren alde egin behar izan zuten. Krisi horren ondoren, gure lan zentroek karbonozko hodiak alde batera utzi eta altzairu herdoilgaitzezkoak fabrikatzen hasi ziren.
Baina, gaur egun, konpainia honen arazorik handiena ez da egiten dugun produktua edo erabiltzen dugun materiala. Tubacex multinazional bihurtu dute eta erabakiak gure esparrutik kanpo hartzen dira. Zertarako balio dio Aiaraldeari Tubacexek 60 urte betetzeak, Administrazio Kontseiluak onartutako azken inbertsioak Abu Dabin ekoizpen-planta bat eraikitzeko baldin badira? Zertarako balio dio Aiaraldeari Eusko Jaurlaritzak emandako dirulaguntzak Austrian ekoizpen-planta bat sortzeko erabiltzea? Aiaraldeak eta Tubacexeko langileok ezin dugu urteurrenik ospatu hemen sortutako aberastasuna beste nonbaitera nola eramaten duten ikusten dugun bitartean.
Aiaraldeak eta Tubacexeko langileok ezin dugu urteurrenik ospatu hemen sortutako aberastasuna beste nonbaitera nola eramaten duten ikusten dugun bitartean
Arabako lantegietan ere gure lanpostuak defendatzea egokitu zaigu. Administrazio Kontseiluak kostuak aurrezteko egindako plan batean 10 milioi euro falta zitzaizkion Tubacexi, eta 150 langileren bizkar ezarri zuten kostu hori. Gauzak horrela, 2021ean iraungitze EEEa ezarri ziguten. Botere ekonomikoek hitz egin zuten; botere politikoak, Eusko Jaurlaritza eta EAJ, isilik zeuden bidegabekeriok ahalbidetzen zituzten bitartean. Erantzun egin genuen eta elkarrekin eutsi genion gure gizartearen aldeko borrokari, 236 egunez greba mugagabea eginez. 2021eko San Fermin bezperan, Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak arrazoia eman zigun, eta EEE hura baliogabetzat jo zuen.
Gatazka bukatu eta "mirarizko errekuperazioaren" ondoren, non bat-batean guztiontzako lana zegoen, soldatak izoztu zizkiguten, azken urte hauetako neurrigabeko inflazioarekin batera. Baina neurri horrek ez die langile guztiei eragin; izan ere, greban parte hartu ez zutenek beren errebalorizazioak izan dituzte. Bada, mingainari kosk egin eta kaleratzeen zerrendan sartutako horiek berriz onartu behar izan zituzten gogoz kontra; badirudi hori garesti ateratzen ari zaigula. Horietako asko oraindik ez dira jatorrizko lanpostuetara itzuli eta beren kategoria profesionala errespetatzen ez zaien beste batzuetan dihardute. Horientzako, borroka oso gogorra izaten ari da. Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiaren epaiak egon arren, aipatutako jokabideak deuseztatzen dituztenak, egungo zuzendaritzak ez ditu onartu nahi eta Espainiako Auzitegi Gorenean errekurtsoak aurkezten ditu, zigor neurria denboran luzatzeko asmoz.
Adibidez, duela gutxi, epai batek 13.000 euro baino gehiago ordaintzera kondenatu zuen enpresa, langile bati oinarrizko eskubideak urratzeagatik. Jardunaldi murriztudun ama eta greban langile aktiboa izanda, aldi baterako lan erregulazio espedienteak bere lankideei baino gehiago eragin zion. Azpimarratu behar da Tubacexeko emakume langileek erakutsi zuten indarra, adibidez, 2021eko martxoaren 8an eskirolak zeramatzan zuzendaritzaren autobusa Laudioko instalazioetan ez sartzea lortu baitzuten.
Epai irmoa da, halaber, zuzendaritzak sustatutako ekintza sindikalaren bidezko urraketa egon zela dioena; izan ere, morroi gisa jardun zuten beste batzuekin batera, Lantokiarteko Batzordeko langileen ordezkari bat baztertu zuten, esanekoa izango zen batzordea lortze aldera.
60 urteko historiak askorako ematen du, baina hau bada urteurrenean zoriondu nahi duten enpresa eredua, gu ez gaude prest.
Zorionak Aiaraldea hobe baten alde borrokatu zuten, borrokatzen duten eta borrokatuko duten guztiei!
Sergio Zaballa, Tubacexeko LABen sail sindikaleko kidea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]
Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]
Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]