Gosez hiltzen ari gara

  • Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


2025eko uztailaren 28an - 07:31
Huda Abu Al-Naja, 12 urte, desnutrizio tratamendua jaso zuen Gazako Nasser Ospitalean, 2025eko ekainaren 25ean Doaa Albaz (ActiveStills)
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Oso gose naiz.

Inoiz ez nituen hitz horiek esan orain ematen diedan esanahiarekin. Hitzez deskribatu ezin dudan umiliazio bat gordetzen dute. Une oro nahi dut hau guztia amesgaizto bat besterik ez izatea, esnatu ahal izatea eta dena amaitu izana

Joan den maiatzetik, nire etxetik ihes egitera eta Khan Youniseko errefuxiatu-esparruan senideekin babestera behartu nindutenetik, hitz horiek berak entzun ditut nire inguruko pertsona askoren ahotan. Hemen, gosea gure duintasunaren aurkako eraso bat bezala sentitzen da, kontraesan krudel bat bere aurrerapenaz eta berrikuntzaz harro dagoen mundu batean.

Goizero, gauza bakar batean pentsatuz esnatzen gara: nola aurkitu jateko zerbait. Nire pentsamenduak gure ama gaixoarengana bideratzen dira berehala. Duela bi aste bizkarrezurrean ebakuntza egin zioten eta orain elikatu egin behar du bere onera etorri ahal izateko. Ez dugu ezer eskaintzeko.

Goizero, gauza bakar batean pentsatuz esnatzen gara: nola aurkitu jateko zerbait

Nire iloba Rital, 6 urtekoa, eta nire iloba Adam, 4 urtekoa, ogia eskatzen dute denbora guztian. Eta helduok geure gosea jasaten saiatzen gara, haurrentzat eta zaharrentzat lortzen ditugun apurrak gordetzeko.

Israelek Gaza erabat blokeatu zuenetik (maiatzaren amaieran baino ez zen arindu), ez ditugu haragia, arrautzak eta arraina probatu. Izan ere, jan ohi genituen elikagaien ia %80 alde batera utzi ditugu. Gure gorputzak hondatzen ari dira. Ahulak, deskontzentratuak eta desorekatuak sentitzen gara etengabe. Erraz haserretzen gara, baina gehienetan isilik egoten gara. Hitz egiteak energia gehiegi kontsumitzen du.

Merkatuetan dagoen edozer erosten saiatzen gara, baina prezioak gero eta altuagoak dira. Kilo bat tomatek 90 sequel balio du orain (25 dolar baino gehiago). Pepino kiloak 70 sequel balio du (20 dolar inguru). Kilo bat irin 150 sequel balio du (45 dolar). Zifra hauek eskandalagarriak eta krudelak iruditzen zaizkigu.Egunean otordu bakarra egiten dugu: normalean ogia bakarrik, aurkitu ahal izan dugun irinarekin egina. Zortea badugu, bazkariak arroz pixka bat izan dezake, baina horrek ere ez gaitu betetzen. Amarentzat janari pixka bat gordetzen saiatzen gara, agian barazki batzuk, baina inoiz ez da nahikoa. Egun gehienetan ahulegi egoten da zutik egoteko, ahituegi otoitz egiteko ere.

Ia inoiz ez gara etxetik irteten, hankek huts egingo diguten beldurrez. Nire arrebari gertatu zitzaion: kalean zerbait bilatzen ari zela, edozer gauza, bere seme-alabei jaten emateko, lurrera erori zen bat-batean. Bere gorputzak ez zuen zutik egoteko indarrik ere.

Abu Hussein okina, denok kanpamentuan ezagutzen duguna, bere jarduera murrizten hasi zenean hasi ginen elikagaien krisiaren larritasunaz ohartzen. Egunean dozenaka familiatarako labeatzen zuen, gurea barne, ez baitugu gasik ez elektrizitaterik janaria prestatzeko. Lehen, goizetik gauera arte, egur-labeek etengabe funtzionatzen zuten.

Baina orain gero eta gutxiago lan egiten du astean. Arreba etxera iritsi eta esan zuen: "Abu Hussein itxi egin dute. Agian bihar lan egingo du". Orain, masa eta irina lortzea oinaze bihurtu da.

"Gaur milaka lagunen artean arrastaka ibili naiz janari bila"

Hiru belaunaldi gosez

Kanpamentuan, genozidio honen benetako krudelkeria ulertu nuen: pilaketa itogarria, beren etxeetatik kanporatutako errefuxiatuen masa eta gose-istorio amaigabeak.

Gaur egun, izebaren etxean bizi naiz. Lekuz aldatu gintuztenean hartu gintuen, eta azken bi hilabeteetan babesa eman digu. Kanpamenduko ia eraikin guztiak bezala, bere etxea ia erabat suntsituta geratu zen Israelen erasoen ondorioz. Izebaren anaiek atsedenik gabe lan egin zuten ahal zutena konpontzeko, eta gela bat bizitzeko modukoa izatea lortu zuten.

Etxea bilobaz beteta dago, bakoitza gosearen aurka borrokan. Nire lehengusu nagusia, Mahmoud, horietako lauren aita da. Berak ia 40 kilo galdu ditu azken hilabeteetan. Desnutrizio-zantzuak haren aurpegi zurbilean eta gorputz eromenean ikusten dira.

Egunero, egunsentia baino lehen, Mahmoud Ameriketako Estatu Batuek kudeatzen dituzten laguntza zentroetara joaten da, bere bizia arriskuan jarriz gose diren seme-alabei janari pixka bat eramaten saiatzeko. Beraiekin geratzeko etorri nintzenetik, istorio lazgarri berberak kontatu dizkit egunez egun.

"Gaur milaka lagunen artean arrastaka ibili naiz janari bila", esan zidan berriki, biltzea lortu zuen janari hondarrez betetako poltsa bat erakutsiz. "Lurrera eroritako guztia jaso behar izan nuen: dilistak, arroza, garbantzuak, pasta, baita gatza ere. Hezurretako mina dut oinatzengatik, baina nire seme-alabengatik egin behar dut. Ezin ditut gosetuta ikusi".

Egun batean, Mahmoud esku hutsik itzuli zen. Zurbil zegoen eta konortea galtzeko zorian zirudien. Israeldar armadak aldez aurretik abisatu gabe tiro egin zuela esan zidan. "Nire ondoan zegoen gazte baten odolak nire arropa zipriztindu zuen", esan zuen. "Une batez, tiro bat jaso nuela pentsatu nuen. Gelditu egin nintzen, ziur nengoen bala nire gorputzean zegoela ".

Gaztea bere erori zen lurrera, baina Mahmoud ezin izan zen gelditu laguntzeko. "Sei kilometro baino gehiago egin nituen atzera begiratu gabe. Nire seme-alabak gose dira eta janaria eramateko zain daude ", esan zuen ahots etenez," baina ez dira poztuko etxera hilik itzultzen banaiz".

Nire beste lehengusuak, Khaderrek, 28 urte ditu. Bi urteko alaba bat du eta emaztea haurdun dago. Bere semearekiko kezkak jota dago, eta bi hilabete barru jaioko da. Emazteak ez du ondo jaten, eta berak isilik ematen du eguna, galdera berberek oinazeturik: "Gosete honek nire emaztea kaltetuko al du? Erdituko den haurra osasuntsu edo gaixorik egongo da?".

Bi urteko alaba, Sham, negarrez ari da gosez egun osoan. Ogia eskatzen du

Bi urteko alaba, Sham, negarrez ari da gosez egun osoan. Ogia eskatzen du, arroza, dilistak eta frijoleak ez diren beste edozer gauza, okadak eragin dizkiotenak askotan.

Egun batean, Khaderren lagun batek mahats eskukada bat eman zion. Mirari txiki bat izan zen. Khader Shamen ondoan belaunikatu zen eta mahatsak eskaini zizkion, baina berak begiratu baino ez zien egin, eskuekin jolastu zuen, eta ez zituen jan nahi izan. Ez zituen ezagutzen: Gazan bizi izan zen bi urteetan, inoiz ez zuen mahatsik ikusi.

Aitak bat ahoan sartu eta irribarre egin zuen arte ez zuen jan. Murtxikatu zuen. Gero barre egin zuen.

Itzaltzen diren gorputzak

Askotan etxeko atean geratzen naiz, kanpamenduko haurrei begira. Denbora gehiena lurrean eserita ematen dute, oinezkoei begira. Haietako bati Interneteko txartel bat erosteko eskatzen diodanean, bizilagun baten etxetik lan egiteko edo ilobari deitzeko, ahots apal eta nekatuekin erantzuten didate. Gose direla esaten didate. Egunak daramatzatela ogirik jan gabe.30 urte besterik ez ditut,

baina ez naiz emakume kementsua. Ordu asko ematen nituen irakaskuntzaren eta kazetaritzaren artean, baina gerra hau hasi zenetik ez dut atseden-unerik izan. Malabarismoak egiten ditut etxeko lan nekagarriekin – ama eta familia zaintzea –, eta saiatzen naiz dokumentatzen eta idazten nire inguruan gertatzen den guztiari buruz.

Hala ere, duela hilabete inguru, albisteak jarraitzeko gaitasuna galdu dut. Nire kontzentrazioa gainbehera doa. Nire gorputza erortzen ari da. Anemia dut hilabeteak daramadalako dilista eta beste lekale batzuekin bakarrik elikatzen. Eta duela bi egunetik, ezin dut irentsi eztarriko hantura larri baten ondorioz, dukkah-z (haziz egindako pasta bat) eta piper gorri minez elikatzearen ondorioz, gosea baretzen saiatzeko.

"Ez dut lan egiteko indarrik". Inork ez ditu. Genozidio batean lan egiteak eutsi ezinezko indar-maila eskatzen du. Goseak Gazako langile guztien produktibitatea geldiarazi du

Mahmoud ere, bideo-erreportajeetan nirekin lan egiten duen 28 urteko argazkilaria, arazoak izaten ari da. "Bi egunetan ez dut ezer jan, zopa izan ezik", esan zidan berriki. "Ez dut lan egiteko indarrik". Inork ez ditu. Genozidio batean lan egiteak eutsi ezinezko indar-maila eskatzen du. Goseak Gazako langile guztien produktibitatea geldiarazi du.

Atzo amari lagundu nion Nasser ospitalera fisioterapia-saio baterako ebakuntza egin ondoren. Bidean, hamarnaka pertsona ikusi genituen, atseden hartu behar izan gabe metro batzuk baino gehiago ibili ezin zirenak. Ama ere antzera zegoen: hankak ahulegi zeuzkan eusteko. Errepide ertzeko plastikozko aulki batean eseri zen, aurrera jarraitzeko geratzen zitzaizkion indar apurrak bilduz.

Oinez gindoazela, oihuak entzun genituen. Bi sexuetako gazteak oihuka ari ziren pozaren pozez: "Irina daramaten kamioiak daude kalean!" Jendetza handia sortu zen. Jendea, etsi-etsian, kamioietarantz zihoan korrika, irin-poltsa bat lortzera.

Kaosa zen. Inork ez zituen kamioak eskoltatzen denek beren partea modu seguruan lortuko zutela bermatzeko. Ikusi genuen, ordea, jendetza bazihoala Israelgo armadaren kontrolpeko eremu arriskutsuetara, irin poltsa bat eskuratzeko bakarrik.

Batzuek poltsekin itzultzea lortu zuten. Beste batzuk hil egin zituzten. Ikusi genuen nola eramaten zituzten bizkarrean tiroz hildako pertsonen gorpuak, salbatzeko laguntza aurkituko zutela uste zuten leku berean.

Ikusi genuen nola eramaten zituzten bizkarrean tiroz hildako pertsonen gorpuak, salbatzeko laguntza aurkituko zutela uste zuten leku berean

18 hildako 24 ordutan

Fisioterapia-saioaren ondoren, ospitaletik irten eta beren seme-alaba gosetuengatik negar egiten zuten emakumeen ondotik igaro ginen, gure begien aurrean hiltzen ari baitziren. Emakume bat, Amina Badir, oihuka ari zen bere hiru urteko alaba besarkatzen zuen bitartean.

"Esadazue nola salbatu nire alaba Rahaf heriotzatik", zioen negarrez. "Astebete darama egunean dilista koilarakada bat besterik jan gabe. Malnutrizioa du. Ospitalean ez dago ez tratamendurik ez esnerik. Bizitzeko eskubidea kendu diote. Heriotza ikusten dut bere begietan ".

Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 86 pertsona hil dira goseak eta desnutrizioak jota urriaren 7tik, horietako 76 haurrak. Atzo, jakinarazi zuten 18 pertsona hil zirela gosez azken 24 orduetan. Medikuek protesta bat antolatu zuten Nasser Ospitalean, nazioarteko esku-hartzea eskatzeko pertsona gehiago hil aurretik.

Ezin ditugu mundu osoko jendeak egunero egiten dituen gauzarik oinarrizkoenak egin. Goseak dena kendu digu

Ezin izan dut taxirik aurkitu etxera bueltatzeko. Ama zain zegoen ospitaleko atean ni garraio bila nenbilela, baina erregaia urria da eta taxiak ez dira ia existitzen. Ordubete eman nuen saiatzen.

Itzuli nintzenean, zorabiatuta eta ahul nengoen. Erori egin naiz. Amaren alde gogor mantentzen saiatu nintzen, baina ez zegoen beste inor gurekin. Inguruan jendea konortea galtzen ikusten nuen. Gizon batek esan zidan: "Janari egokia balego, zure ama ez litzateke hain gaixo egongo".

Denok saiatzen gara gosete amaigabe honetan elkar kontsolatzen. Facebooken, jendeak haserrea adierazten du eta post bat bestearen atzetik idazten du Israelek ezarritako gose-politikari buruz, Gaza belauniko jarri baitu. Ezin ditugu mundu osoko jendeak egunero egiten dituen gauzarik oinarrizkoenak egin. Goseak dena kendu digu.
 

*Ruwaida Amer Khan Youniseko kazetari independentea da.


*Artikulu hau jatorriz +972 Magazine-n argitaratu zen, eta Ctxt-etik itzuli du ARGIAk euskarara.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Gazaren aurkako sarraskia
2025-07-30 | June Fernández
Meloi saltzailea
Coca-Cola

Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan.  Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]


2025-07-30 | Axier Lopez
Ahidura

109 elkartek adierazi berri dute, tartean Munduko Osasun Erakundeak edo Mugarik Gabeko Medikuek, Gazan gosete masiboa sufritzen ari direla, Israelgo Gobernuak hala erabakita. Bi milioi lagunen kontra gosea arma gisa erabiltzen ari dira, etekin politikoak lortu asmoz. 2025ean,... [+]


Milaka juduk Palestinaren askapenaren alde lan egiteko konpromisoa berretsi dute, “sionismoaren krimenen aurka”

Milaka lagun bildu ziren Vienan ekainaren 13tik 15era, lehen edizioa izan zuen Judu Antisionisten Kongresuan. Hiru egunez eztabaidatu eta hausnartu ostean, ohar bat argitaratu dute Israel palestinarren aurka egiten ari den genozidioaren eta garbiketa etnikoaren aurrean ahotsa... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Janaria sartzeko “10 orduko etenak” iragarri ditu Israelek, Gazan 100.000 haur desnutrizio arriskuan daudelako

"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Israel Gazan “inoiz ikusi ez den sufrimendua” eragiten ari dela salatu dute Mendebaldeko 28 estatuk, baina neurririk iragarri gabe

"Oinarrizko premiak bilatzen dituzten bitartean zibilak, haurrak barne, anker hiltzea" salatu dute. Gazan hamabost pertsona hil dira gosez azken 24 orduetan, eta AFP albiste agentziako kazetariek ohartarazi dute euren lankideak gosez hiltzen ari direla zerrendan,... [+]


Riviera Gaza: euskal ekonomiarako aukera bat?

Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]


Gazan 19 pertsona hil dira gosez azken 24 orduetan, eta laguntza zeramaten 25 kamioiri tiro egin diete soldadu israeldarrek

Gazako Osasun Ministerioaren arabera, Israelek 2023ko urrian  zerrendaren aurkako oldarraldia gogortu zuenetik 86 palestinar hil dira gosez, horietatik 76 haurrak. Manifestazioak egin dituzte hainbat herrialde arabiarretan, Gazarako su-etena aldarrikatzeko eta palestinarrek... [+]


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Israeli armak ez saltzea adostu dute hamabi estatuk Kolonbiako goi bileran

Hagako taldeak deituta 30 estatu bildu dira bi egunez Kolonbian, eta horietako hamabik sei neurri sinatu dituzte "Israelen Palestinako kolonizazio ilegala" gelditzeko. Horietako bat, Tel Avivekin duten kontratu publiko oro berrikustea, okupazioan eraginik duen ala ez... [+]


Israelekiko harremanak mantentzearen alde egin du Europar Batasunak

Israelek Gazan eta Zisjordanian egindako giza eskubideen urraketak argi uzten dituen Kanpo Ekintzarako Europako Zerbitzuaren txostena esku artean, EBko Atzerri ministroek erabaki dute Israel-EB elkartze-akordioarekin berdin-berdin segitzea. EBren "ekintza-eza" ikusita,... [+]


Eguneraketa berriak daude