María Chivite buru duen eta Geroa Bai eta Podemos-Ahal Dugu alderdietako kideek osatzen duten Gobernu Aurrerakoi baten eraketak (I-Eren eta EH Bilduren kanpoko lankidetzarekin) Navarra Suma linbo politikoan utzi zuen, nahiz eta hautagairik bozkatuena izan eta Foru Parlamentuan 20 eserleku lortu.

Ondorioz, eta zortzi urteko ibilbide luze baten ondoren, UPNren barruan barne eztabaida bat ireki zen txapelaren eta togaren sektoreen artean, eta UPNk Navarra Suma koalizioa utzi zuen, Navarra Suman diluituta geratu ziren bere jatorrizko nortasuna (nabarrista eta foralista) berreskuratzeko eta Sanziar Gaztatxoaren Teoria –Nafarroan boterea UPNren eta PSNren artean banatzean zetzana– etorkizun ertainean berrargitaratzeko.

Tradizioz uste izan da UPN bi sektore karikaturizatuk osatuko luketela, hala nola "boina eta txapela", UPNren boto-emaileen sektoreari erreferentzia egingo liokeena, Nafarroako Erdialdeko eta Erriberako landa-sektorearen aurrean, eta UPNren 40. urteurrenaren ostean, Miguel Sanzek txapelaren sektore gisa ezagutzen den UPNren barne-korrontearen kezkak islatuko zituzkeen. Adierazpen horietan, Sanzek ohartarazi zuenez, "UPNren irudia apur bat nahastuta dago Na+ alderdian", eta, ondoren, adierazi zuen "berriro ere arima berreskuratu" behar dugula eta "gure siglek Na+n hartzen diren ekimen politiko guztietan agertzen jarraitu" behar dutela.

Horretarako, UPNk bere egungo estrategia politikoa berrikusi zuen eta bere ezagutza politikoan adimen makiabelikoa sartu zuen, egoera zehatz baten arabera egokitzeko aukera gehiago eman diezazkioketen portaera kooperatiboak erabiltzean datzana.

Era berean, adimen mediatikoa besteen ahuleziak aurkitzeko eta beren mesederako erabiltzeko aparteko gaitasunagatik bereizten da, bai eta hautesleek hasiera batean ulertu ez ditzaketen ekintza konplexuak egiteko gaitasunagatik ere (Navarra Suma koalizioa haustea), haren helburuak etorkizun bitartekorantz proiektatzen baitira (PSNrekin batera gobernatzea eta alderdi abertzaleen ostrazismoa gaitzestea).

Germán Gorraiz, analista